รัฐบาลญี่ปุ่นสรุปยอดแรงงานต่างชาติในประเทศ ณ เดือน ต.ค. ปีที่แล้ว พบทำสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์กว่า 1.27 ล้านคน เป็นชาวจีนสูงสุด 3.7 แสนคน ตามมาด้วยชาวเวียดนาม 2.4 แสนคน

ที่มาภาพประกอบ: ILO in Asia and the Pacific (CC BY-NC-ND 2.0)

28 ม.ค. 2561 เว็บไซต์ NHK WORLD รายงานว่ากระทรวงแรงงานญี่ปุ่นเปิดเผยว่ามีชาวต่างชาติ 1,278,670 คน ที่ทำงานในสถานประกอบการณ์ในประเทศ ณ วันที่ 31 ต.ค. 2560 ซึ่งเพิ่มขึ้น 194,000 คน หรือร้อยละ 18 จากปีที่แล้ว (2559) และเป็นตัวเลขสูงที่สุดนับตั้งแต่เริ่มดำเนินการเก็บข้อมูลเมื่อปี 2551

โดยเป็นแรงงานสัญชาติแรงงานจีนมากที่สุด 372,000 คน ตามมาด้วยชาวเวียดนาม 240,000 คน (เพิ่มขึ้นเกือบร้อยละ 40 จากปี 2559) ส่วนลำดับถัดไปคือแรงงานชาวฟิลิปปินส์ 146,000 คน

โดย 3 อันดับแรกที่กลุ่มแรงงานต่างชาติส่วนใหญ่ทำ ก็คืองานในภาคการผลิตที่ 385,000 คน ตามมาด้วยทำงานบ้านและภาคบริการอื่น ๆ ที่ 189,000 คน ภาคธุรกิจค้าส่ง ค้าปลีก รวมถึงร้านสะดวกซื้อและซูเปอร์มาร์เก็ต อีก 166,000 คน

กระทรวงแรงงานญี่ปุ่นระบุว่าการขาดแคลนแรงงานรวมกับการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจของญี่ปุ่น ทำให้ธุรกิจต่าง ๆ ต้องจ้างนักศึกษาและผู้ปฏิบัติงานด้านเทคนิค (IM) โดยเมื่อปี 2560 แรงงานต่างชาติตามโครงการ IM นี้มีถึง 257,000 คน

อนึ่งตั้งแต่ปี 2559 บริษัทขนาดใหญ่ในญี่ปุ่นนิยมจ้างพนักงานชาวต่างชาติแบบสัญญาจ้างประจำเพิ่มมากขึ้น โดยจากการรายงานของ The Japan Times ระบุว่าเครือข่ายร้านค้าปลีกยักษ์ใหญ่อย่างลอว์สัน (Lawson) ก็ได้ขยายสัดส่วนการรับพนักงานประจำชาวต่างชาติราวร้อยละ 10-30 ในส่วนของผู้จบการศึกษาใหม่ ด้านธุรกิจภาคอิเล็กทรอนิกส์อย่าง ฟูจิตสึ (Fujitsu) และฮิตาชิ (Hitachi) ก็จะเพิ่มสัดส่วนดังกล่าวเป็นร้อยละ 10 ในเดือน เม.ย. 2560 โดยพนักงานชาวต่างชาติเหล่านั้นไม่จำเป็นต้องจบการศึกษาในประเทศญี่ปุ่น โดยฟูจิตสึรับสมัครพนักงานชาวต่างชาติโดยตรงซึ่งส่วนใหญ่จะจบการศึกษาด้านวิทยาศาสตร์และวิศวกรรม รวมทั้งรับนักศึกษาฝึกงานจากต่างประเทศ ส่วนฮิตาชิถึงกับจัดงานในรูปแบบงานสัมมนาเพื่อรับพนักงานในต่างประเทศเลยทีเดียว

ก่อนหน้านี้การจ้างงานชาวต่างชาตินั้นได้รับความนิยมในธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็กโดยระบุเหตุผลถึงเรื่องการขาดแคลนแรงงาน แต่ปัจจุบันสำหรับภาคธุรกิจขนาดใหญ่นั้นระบุว่าการจ้างพนักงานชาวต่างชาติเพิ่มมากขึ้นนั้นเนื่องจากการเติบโตของภาคการท่องเที่ยวและการขยายตัวของธุรกิจออกไปยังต่างประเทศ