เจมส์ ริคเก็ตสัน ได้รับการตัดสินจากศาลกัมพูชาให้มีความผิดในข้อหาจารกรรมจากการที่เขาใช้กล้องโดรนบินถ่ายทำการประท้วงของฝ่ายค้าน อย่างไรก็ตามในการพิจารณาคดีนี้ศาลไม่ได้ตอบคำถามของริคเก็ตสันที่ถามย้ำหลายครั้งว่าเขาได้ทำการจารกรรมให้ประเทศใด นอกจากนี้ลักษณะการไต่สวนยังเน้นแต่เรื่องที่ริคเก็ตสันวิพากษ์วิจารณ์พรรครัฐบาลและนายกรัฐมนตรีฮุนเซนโดยไม่ได้เกี่ยวกับข้อกล่าวหาใดๆ (ที่มาภาพ: Pha Lina/Phnom Penh Post)

เมื่อวันที่ 31 ส.ค. 2561 ศาลกัมพูชาตัดสินลงโทษ เจมส์ ริคเก็ตสันคนทำภาพยนตร์ชาวออสเตรเลียข้อหาจารกรรมจากการที่เขาใช้กล้องโดรนบินถ่ายทำการเดินขบวนของพรรคฝ่ายค้านกัมพูชาเมื่อเดือน ก.ค. 2560 โดยริคเก็ตถูกตัดสินลงโทษด้วยการจำคุก 6 ปี หลังจากที่ก่อนหน้านี้เขาถูกคุมขังมาแล้ว 14 เดือนในเรือนจำเปรียซาร์ที่แออัดยัดเยียด

ผู้พิพากษาเซงเลียงตัดสินว่าริคเก็ตสันมีความผิดข้อหา "จารกรรมและเก็บข้อมูลที่อาจจะเป็นภัยต่อการป้องกันประเทศของกัมพูชาได้"

อย่างไรก็ตามในการพิจารณาคดีริคเก็ตสันมีแต่การเน้นพูดถึงเรื่องที่เขาวิพากษ์วิจารณ์นายกรัฐมนตรีฮุนเซนของกัมพูชา มากกว่าจะพิจารณาเรื่อง "การจารกรรมให้กับต่างชาติ" แบบที่เขาถูกกล่าวหา ในการพิจารณาคดีริคเก็ตสันยังเคยถามซ้ำๆ ว่าเขาได้จารกรรมข้อมูลให้กับประเทศไหนแต่กก็ไม่เคยได้รับคำตอบเลยตลอดการพิจารณาคดีทั้ง 7 วัน

ขณะที่ทนายความฝ่ายจำเลยดำเนินการตรวจสอบภาพยนตร์และสารคดีของเขาเพื่อพิสูจน์ให้เห็นว่าเขาไม่ได้เป็นสายลับต่างชาติตามข้อกล่าวหา แต่ผู้พิพากษากัมพูชาก็อ้างหลักฐานจากอีเมลและโยนคำถามที่ย้อมด้วยการเมืองใส่ริคเก็ตสัน เช่นเรื่องที่เขาวิจารณ์เกี่ยวกับฮุนเซนและพรรครัฐบาลซีพีพี

พรรคซีพีพีเอาชนะการเลือกตั้งครั้งล่าสุดของกัมพูชาได้ แต่ทว่าในช่วงก่อนหน้าการเลือกตั้งนั้นพวกเขาใช้วิธีขจัดคู่แข่งด้วยการใช้คำสั่งศาลสูงสุดที่มีกลุ่มสมาชิกของพรรคซีพีพีดำรงตำแหน่งอยู่สั่งยุบพรรคฝ่ายค้านซีเอ็นอาร์พีและสั่งห้ามผู้นำพรรคฝ่ายค้านระดับสูงไม่ให้เล่นการเมืองเป็นเวลา 5 ปี รวมถึงมีการจับกุมผู้นำฝ่ายค้านอย่าง เข็ม โสกา และผู้ถูกกล่าวหาว่าต้องการโค่นล้มรัฐบาลหลายคน

กรณีเหล่านี้ก็ถูกนำมาใช้ในการไต่สวนริคเก็ตสันเช่นกัน โดนผู้พิพากษาไต่สวนริคเก็ตสันในเรื่องที่เขาถูกกล่าวหาว่ามีส่วนใกล้ชิดกับ สม รังสี อดีตผู้นำพรรคซีเอ็นอาร์พีและเคยให้คำแนะนำด้านสื่อมาก่อนรวมถึงส่งคลิปวิดีโอการประท้วงให้ดู อย่างไรก็ตามสม รังสี บอกว่าริคเก็ตสันเป็นคนทำภาพยนตร์และนักข่าวอิสระที่ไม่เคยทำงานให้เขา รวมถึงบอกว่าข้อกล่าวหาของรัฐบาลกัมพูชา "ไม่เพียงแค่ไม่มีมูลความจริงแต่ยังงี่เง่าด้วย" สม รังสี วิจารณ์สิ่งที่เกิดขึ้นว่ามันแสดงให้เห็นถึงการที่ศาลกัมพูชาขาดความเป็นอิสระทั้งในกรณีนี้และในคดีอื่นๆ

ทางด้านริคเก็ตสันโต้ตอบกับข้อซักถามของผู้พิพากษาในศาลที่ถามเขาว่าทำไมถึงเขียน "เรื่องไม่ดี" เกี่ยวกับฮุนเซน และพรรคซีพีพีแต่ไม่เน้นแค่เรื่องการพัฒนากัมพูชาไปในทางที่ดี ริคเก็ตสันตอบว่าเขาไม่เห็นว่าคำวิพากษ์วิจารณ์และความคิดเห็นจะเกี่ยวอะไรกับการจารกรรม

ลูกของเขาทั้งสองคนคือ เจสซี ริคเก็ตสัน และร็อกซานน์ โฮล์ม ต่างก็แสดงความไม่พอใจคำตัดสินในคดีนี้ โดยโฮล์มบอกว่า "ไม่ได้รับความยุติธรรม" ในคดีนี้และแสดงความเป็นห่งพ่อตัวเองที่อายุมากแล้วต้องไปอยู่ในคุกที่เธอมองว่า "เสมือนเป็นโทษประหาร" ขณะที่เจสซีบอกว่าคดีจะยังไม่จบเพียงเท่านี้

นายกรัฐมนตรีออสเตรเลียคนปัจจุบัน สก็อตต์ มอร์ริสันกล่าวว่าจะมีการช่วยเหลือริคเก็ตสันจากสถานกงสุลและทางรัฐบาลออสเตรเลียเองก็เคยเข้าหากัมพูชาเพื่อพูดคุยถึงประเด็นนี้โดยตรง มอร์ริสันกล่าวว่าในเหตุการณ์เช่นนี้ควรจะจัดการอย่างรอบคอบ ตรงไปตรงมา ในทางที่จะช่วยเหลือพลเมืองของตัวเองได้

เรียบเรียงจาก

Australian James Ricketson found guilty of espionage in Cambodia, The Age, 31-08-2018
https://www.theage.com.au/world/asia/australian-james-ricketson-found-guilty-of-espionage-in-cambodia-20180831-p500yp.html