ใต้ทิวแถวต้นปาล์ม ประยูร ยมเยี่ยมและคู่ร้องเพลงของเธอขับขานลำนำโต้ตอบกันไปมาด้วยเนื้อเพลงขี้เล่นของเพลงไทยพื้นบ้าน นี่คือภาพของกูเกิลดูเดิล ซึ่งเป็นภาพลูกเล่นหน้าเพจเว็บไซต์กูเกิลในวันที่ 30 ส.ค. ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันเกิดของประยูร หรือ "แม่ประยูร" เพื่อเป็นการยกย่องในฐานะราชินีลำตัด
ภาพของกูเกิลดูเดิลเมื่อวันที่ 30 ส.ค. 2561 (ที่มา: Youtube/Doodle Special Logos)
สื่อเดอะไทม์รายงานถึงเรื่องกูเกิลดูเดิลในวันนี้โดยนำเสนอรายละเอียดชีวิตของประยูรในฐานะ "ผู้ฟื้นฟูสไตล์เพลงพื้นบ้านของไทย" ที่เรียกว่าลำตัด ประยูรเริ่มต้นร้องลำตัดตั้งแต่อายุได้ 15 ปี ก่อนที่จะเริ่มโด่งดังในอีกหลายปีถัดมาหลังจากที่เทปคาสเซตต์ของเธอเผยแพร่ออกไปทั่วประเทศ
ประยูรเกิดเมื่อวันที่ 30 ส.ค. 2476 ที่จังหวัดนนทบุรี หลังจากเธอแสดงลำตัดครั้งแรกก็เข้าร่วมกับคณะลำตัดแม่จำรูญซึ่งมีชื่อเสียงมากในยุคนั้นจนได้พบกับ "หวังเต๊ะ" (หวังดี นิมา) ศิลปินลำตัดชื่อดังอีกคนหนึ่ง กลายเป็นคู่ประชันลำตัดกันบ่อยๆ จนกระทั่งแต่งงาน มีลูก และหย่าขาดกัน แต่ก็ยังคงแสดงร่วมกันตลอดมา แม่ประยูรได้รับรางวัลศิลปินแห่งชาติของไทยในปี 2537
ลำตัดประชัน แม่ประยูร หวังเต๊ะ (ที่มา: Youtube/ อาทิตย์ รักษา)
สื่อสัญชาติอเมริกันยังนำเสนอเรื่องเกี่ยวกับลำตัดว่าเป็นแนวเพลงที่มีการร้องแก้กันโต้ตอบกันไปมา มักจะเน้นการด้นสดเนื้อร้องที่มีอารมณ์ขีนประกอบไปกับเครื่องดนตรีที่มักจะใช้กลองรำมะนา ในยุคสมัยนั้นลำตัดเกือบจะเป็นการแสดงที่ตายไปแล้ว จนกระทั่งแม่ประยูรเป็นผู้กลับเข้ามาฟื้นฟูชีวิตให้ ผู้คนจดจำเธอด้วยเนื้อหาที่ชาญฉลาดและการใช้คำแบบ "สองแง่สองง่าม" นอกจากนี้เพลงลำตัดของเธอยังได้รับการเผยแพร่ไปสู่นานาชาติและใช้ในการส่งเสริมการท่องเที่ยวไทยด้วย
ประยูรเสียชีวิตเมื่อปี 2553 ด้วยโรคหัวใจกำเริบ ขณะมีอายุได้ 77 ปี สื่อไทม์ระบุว่าถึงแม้เธอจะเสียชีวิตไปแล้ว แต่มรดกการเป็นผู้อนุรักษ์เพลงไทยที่มีความรุ่มรวยทางวัฒนธรรมยังคงดำเนินต่อไป
เรียบเรียงจาก
What to Know About Thai Folk Musician Prayoon Yomyiam, Time, Aug. 30, 2018
ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)