แถลงการณ์เนื่องในวันที่อยู่อาศัยโลก

เมืองจะเจริญไม่ได้ ถ้าปราศจากคนจน

สิทธิที่อยู่อาศัย คือสิทธิมนุษยชน

ตามที่องค์การสหประชาชาติได้ประกาศให้วันจันทร์แรกของเดือนตุลาคมของทุกปีเป็นวันที่อยู่อาศัยโลก เพื่อให้ประชาคมโลกเห็นความสำคัญของปัญหาความไม่มั่นคงด้านที่อยู่อาศัย ความไม่มั่นคงในที่อยู่อาศัยและการไร้ที่อยู่อาศัยเป็นปัญหาสำคัญที่ทำให้คนจำนวนมากต้องประสบกับความยากจนและห่างไกลจากการมีคุณภาพชีวิตที่ดี

ในประเทศไทย จำนวนผู้เดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยที่ปรากฎในแผนแม่บทที่อยู่อาศัย 20 ปีของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ พบว่ามีประชาชนราว 2.7 ล้านครัวเรือนที่เป็นกลุ่มผู้มีรายได้น้อยที่อยู่ในเมืองและชนบท ไม่มีศักยภาพในการเข้าถึงที่อยู่อาศัยที่มั่นคง สาเหตุสำคัญที่ทำให้คนจำนวนมากต้องถูกเบียดขับออกจากชุมชน ถูกไล่รื้อออกจากที่อยู่อาศัยและที่ทำกินเดิม คือการเข้ามาของการพัฒนาที่บังคับคนในพื้นที่ต้องเสียสละให้กับการลงทุนในโครงการต่างๆ ของทั้งทุนภายในประเทศ ทุนข้ามชาติ และโครงการพัฒนาของรัฐเอง อาทิ การให้สัมปทานในแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ การลงทุนของอุตสาหกรรมการเกษตรขนาดใหญ่ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการคมนาคมขนส่งและสาธารณูปโภค การประกาศเขตเศรษฐกิจพิเศษในพื้นที่ต่างๆ เป็นต้น โดยมุ่งหวังมูลค่าทางเศรษฐกิจและไม่รับผิดชอบต่อประชาชนในพื้นที่ ไม่รับผิดชอบต่อสภาพแวดล้อม วิถีวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ต้องถูกทำลายลง

เครือข่ายสลัม 4 ภาค ร่วมกับขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม ดำเนินการสร้างพื้นที่รูปธรรมของการพัฒนาโดยชุมชนกระจายอยู่ทั่วประเทศ สร้างวิถีชุมชนที่มีความสมดุล ยั่งยืน และได้นำเสนอมาตรการในเชิงนโยบายและกฎหมายต่อรัฐบาล ที่จะสร้างหลักประกันให้กับทุกคนในสังคมไทย ได้เข้าถึงการมีหลักประกันขั้นพื้นฐานที่จะสามารถมีคุณภาพชีวิตที่ดี และนำไปสู่การลดความเหลื่มล้ำในสังคมลงได้

ข้อเสนอของเครือข่ายสลัม 4 ภาค และขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม ที่รัฐบาลต้องเร่งดำเนนการให้บรรลุผลมี 4 ด้าน ดังนี้

การจัดการด้านที่ดินเพื่ออยู่อาศัยและทำกิน และพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษ

1. สนับสนุน ส่งเสริมในการนำที่ดินที่ไม่ใช้ประโยชน์ของรัฐมาแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยและที่ทำกินให้กับประชาชนตามแผนแม่บทที่อยู่อาศัย 20 ปีของรัฐบาล  และมีมาตรการที่ชัดเจน โดยในระยะสั้นให้เป็นมติคณะรัฐมนตรี และในระยะยาวให้บรรจุไว้ในร่าง พ.ร.บ. คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ....
2. นำเข้าที่ประชุมคณะรัฐมนตรี ให้มีมติคณะรัฐมนตรี คุ้มครองพื้นที่ชุมชนที่ได้ยื่นขอใช้สิทธิที่ดินตามระเบียบคณะอนุกรรมการประสานงานจัดให้มีโฉนดชุมชน ให้สามารถใช้ชีวิตอย่างปกติและเข้าถึงการพัฒนาขั้นพื้นฐาน
3. ทบทวนนโยบายการจัดที่ดินชุมชนของคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) จากการอนุญาตให้ใช้ที่ดินตามกฎหมายของหน่วยงานเป็นการรับรองสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรที่ดินอย่างมีส่วนร่วมตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ
4. พื้นที่ที่มีการประกาศเขตเศรษฐกิจพิเศษ ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EEC) รัฐบาลต้องดูแล ปกป้องและคุ้มครองวิถีชีวิต พื้นที่เกษตรกรรมของชุมชนให้คงวัฒนธรรม เอกลักษณ์เฉพาะถิ่นไม่ให้เกิดผลกระทบหรือเกิดการล่มสลายของชุมชน

การสนับสนุนการจัดสร้างบ้านและชุมชน

1. พิจารณาอนุมัติปรับเกณฑ์การสนับสนุนงบประมาณโครงการบ้านมั่นคงที่ใช้มาเป็นเวลากว่า 10 ปีแล้ว จาก 80,000 บาทต่อครัวเรือ เพิ่มเป็น 100,000 บาทต่อครัวเรือน เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์เศรษฐกิจสังคมในปัจจุบันโดยการนำเข้าที่ประชุมคณะรัฐมนตรีเพื่ออนุมัติ
2. โครงการพัฒนาของรัฐที่ส่งผลกระทบต่อชุมชน เช่นโครงการรถไฟทางคู่ รถไฟควาเร็วสูง รัฐบาลต้องจัดให้มีงบประมาณในการแก้ไขปัญหาด้านที่อยู่อาศัยให้กับชุมชนที่ได้รับผลกระทบ โดยมีมติคณะรัฐมนตรีจัดงบประมาณเพิ่มเติมเพื่อแก้ปัญหาเป็นการเฉพาะ เช่นกรณีการแก้ปัญหาชุมชนริมคลองลาดพร้าว

สิทธิด้านสวัสดิการทางสังคม

1. คนไทยทุกคนต้องเข้าถึงการรักษาพยาบาลในระบบหลักประกันสุขภาพโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
2. ตั้งกองทุนรักษาพยาบาลสำหรับคนไทยที่รอการพิสูจน์สิทธิและตกหล่นทางทะเบียนราษฎร์
3. ต้องออกกฎหมายบำนาญแห่งชาติเพื่อสร้างหลักประกันทางรายได้ขั้นพื้นฐานของผู้สูงอายุ
4. การจัดงบอุดหนุนเลี้ยงดูเด็กเล็กเป็นสิทธิที่เด็กทุกคนต้องได้รับอย่างทั่วถึง ถ้วนหน้า

เนื่องในวันที่อยู่อาศัยโลก เครือข่ายสลัม 4 ภาค หวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อเสนอดังกล่าวจะได้รับการใส่ใจจากรัฐบาลและดำเนินการให้ประสบผลโดยเร็ว และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าการเลือกตั้งจะมีขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ 2562 ซึ่งจะนำสู่การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญต่อวิถีชีวิตคนจนและคนในสังคมไทย

สามัคคีคนสลัม รวมพลังคนจน

เครือข่ายสลัม 4 ภาค และขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม

2 ตุลาคม 2561