45 ปีที่แล้ว พลังนักศึกษาประชาชน ลุกฮือโค่นล้มเผด็จการ 3 ทรราช วีรชนพลีชีพอย่างอาจหาญ สู้ปืนรถถังด้วยมือเปล่า เล่าขานเป็นตำนาน เป็นประวัติศาสตร์อันภาคภูมิของประชาธิปไตยไทย

แต่วันนี้ ไม่รู้ยังใช่ไหม เพราะมวลมหาประชาชนเป่านกหวีดปิดเมืองขัดขวางเลือกตั้ง จนได้ปืนรถถัง คุยว่าพลังปี๊ดๆ ยิ่งใหญ่กว่า 14 ตุลาเสียอีก มีคนเข้าร่วม 8 ล้าน 10 ล้านคน

45 ปี 14 ตุลา ซึ่งนักวิชาการบางท่านเปรียบว่า เป็นการปฏิวัติประชาธิปไตยครั้งที่ 2 ต่อจาก 2475 เมื่อผ่านกาลเวลาก็เริ่มถูกลบลืม เผลอๆ อีกไม่กี่ปีข้างหน้า อาจมีคนกล่าวหา ชิงสุกก่อนห่าม จอมพลถนอมกำลังร่างรัฐธรรมนูญอยู่แล้ว ขณะที่คนอีกส่วน ก็ตั้งแง่ว่ามี conspiracy มีผู้วางแผนให้เกิดจลาจล ทั้งที่ม็อบสลายตัวกลับบ้าน

ก็อาจเป็นจริง ที่มีการแย่งชิงอำนาจ แต่ถึงไม่เกิดนองเลือด ถนอม-ประภาส ก็ครองอำนาจต่อไม่ได้ เพราะพลังทางสังคมในยุคนั้น ทั้งชนชั้นนำชนชั้นล่าง เบื่อหน่ายเต็มที เกิดฉันทามติว่า ไปได้แล้ว แม้กระทั่งทหารระดับรองลงมา

16 ปีสฤษดิ์-ถนอม มีความเปลี่ยนแปลงมากมาย พลังจารีตนิยมก็เติบใหญ่ การพัฒนาค้าขายทำให้เกิดกลุ่มทุนใหญ่ทุนแบงก์ ไปจนทุนท้องถิ่น คนชั้นกลางในเมืองก็ขยาย ไม่พอใจระบบราชการล้าหลัง ในภาพรวมคือทุกฝ่ายนั่นแหละ ไม่พอใจเผด็จการโดยทหารกลุ่มเดียว

ประชาธิปไตย 14 ตุลาจึงมาจากทุกสารทิศ แม้แต่พลังนักศึกษาก็มีหลากหลายความคิด ทั้งชูชาตินิยมต่อต้านสินค้าญี่ปุ่น รับความคิดสิทธิเสรีจากยุคซิกซ์ตี้ของอเมริกา ไปจนความใฝ่ฝันแบบเช กูวารา

หลัง 14 ตุลา แม้ขบวนการนักศึกษาโดดเด่น เกิดประชาธิปไตยเลือกตั้ง แต่อำนาจที่แท้จริงอยู่ในมือกลุ่มคนชั้นนำ รัฐราชการ ซึ่งต่อมาก็กลายเป็น ขวาพิฆาตซ้าย เกิด 6 ตุลา

45 ปีผ่านไป ประเทศไทยอยู่ใต้ระบอบเผด็จการมาสี่ปีกว่า ยาวนานที่สุดตั้งแต่ยุคหลัง 14 ตุลา แต่วันนี้ ไม่มี 14 ตุลา

อ้าว แหงสิ จะเลือกตั้งกันอยู่แล้ว ยังจะยุให้นองเลือดกันอีกหรือ คนสมัยนี้รักสันติ รักชีวิตชิลชิล ถึงจะรักเสรี ก็ไม่มีใครอยากตายฟรีอีกแล้วละ

เปล่าเลย ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเกิดความรุนแรง แต่ไม่มี 14 ตุลาคือไม่มีฉันทามติ ที่จะปฏิเสธเผด็จการ ตรงกันข้ามกลับมีคนรักหวงแหนเรียกร้องให้สืบทอดอำนาจอีกต่างหาก

ถ้าวันนี้มีฉันทามติแบบ 14 ตุลา ไม่ต้องม็อบหรอก แค่เข้าคูหากาบัตร เลือกพรรคที่ต่อต้านสืบทอดอำนาจ หรือทุกพรรคการเมืองสามัคคีไม่มีแมงแทงกั๊ก ประกาศชัดๆ ขัดแย้งกันเพียงไรก็ไม่ยอมให้ คสช.สืบต่อ อย่างน้อยจะร่วมมือกันแก้รัฐธรรมนูญโละบทเฉพาะกาล

ถ้าประชาชนกาบัตรท่วมท้นอย่างนี้ ทหารก็จะออกจากการเมืองโดยสันติ ไม่กล้ารัฐประหารไปอีกนาน แถมต้องปกป้องตัวเองพัลวัน เพราะกระแสสังคมจะไล่จี้ ให้ลดงบซื้ออาวุธ ลดกำลังพล ลดเก้าอี้นายพล

แต่นั่นคือความฝันที่เป็นไปได้ยาก เพราะไม่เพียงเลือกตั้งใต้อำนาจ เสียเปรียบกติกา หากยังมีคนจำนวนไม่น้อยเชื่อว่า 86 ปีหลัง 2475, 45 ปีหลัง 14 ตุลา และ 26 ปีหลังพฤษภา 35 คนไทยก็ยังไม่พร้อมจะเป็นประชาธิปไตย

ตลกร้าย เพราะคนเหล่านี้คือคนชั้นกลางในเมือง ซึ่งเกษียร เตชะพีระ อธิบายวงจรประชาธิปไตยไว้ว่า เมื่อ 2475 ชนชั้นนำราชการ เป็นกลุ่มช่วงชิงอำนาจใหม่เรียกร้องประชาธิปไตย แต่ 41 ปีผ่านไป ชนชั้นนำราชการ กลายเป็นกลุ่มอำนาจเดิมที่ต่อต้านประชาธิปไตย กระฎุมพีชาวเมือง เป็นฝ่ายช่วงชิงอำนาจใหม่ เรียกร้องประชาธิปไตยจาก 14 ตุลาถึงปี 35

หลังจากนั้นก็เป็นยุคสองนครา แล้วคนชั้นกลางระดับล่างก็โผล่ขึ้นมาช่วงชิงอำนาจใหม่ กระฎุมพีชาวเมืองกลายเป็นพวกไม่เอาประชาธิปไตย ขัดขวางเลือกตั้ง กระทั่งหนุนสืบทอดอำนาจ ที่เคยคัดค้าน

4 ปีรัฐประหาร คนชั้นกลางในเมืองน่าจะมีความสุขมาก เพราะถึงได้ชื่อว่าเผด็จการ ก็เป็นระบอบลุงปกครองหลาน มีหิริโอตตัปปะ มีธรรมาภิบาล เป็นเผด็จการ CSR ใส่ใจคุณภาพชีวิต เลิกใช้ไขมันทรานส์ ปกป้องสิทธิหมาแมว

อย่างน้อยก็เป็น 4 ปีที่คนชั้นกลางในเมืองเลิกสนใจการเมือง มีชีวิตดีๆ สโลว์ไลฟ์ จนใกล้เลือกตั้งกลัวผีดิบกลับมา เต้นแร้งเต้นกากันใหญ่

สังคมไทยวันนี้ไม่มีฉันทามติ ไม่มี 14 ตุลา แต่วันหน้ารับประกันไม่ได้ ภายใต้ความขัดแย้งอย่างนี้ สักวันคงรุนแรง แต่ก็อาจเกิดฟรีๆ ไม่มีประโยชน์อะไร เพราะยุคนี้ถ้ามีใครตายเพื่อไล่เผด็จการ อาจโดนผู้ลากมาดีดูถูกด้วยซ้ำ แบบนวมทอง ไพรวัลย์ นั่นไง

ที่มา: ข่าวสดออนไลน์ https://www.khaosod.co.th/hot-topics/news_1676439