นายกฯ ฝ่ายซ้ายเอธิโอเปียแต่งตั้งผู้หญิงเป็นประธานาธิบดีเอธิโอเปียเป็นครั้งแรก หลังจากที่ก่อนหน้านี้แต่งตั้งให้ผู้หญิงเข้าดำรงตำแหน่งครึ่งหนึ่งของคณะรัฐมนตรี ผู้คนมองว่าการเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้อาจจะส่งผลดีกับประเด็นเรื่องความเท่าเทียมทางเพศในประเทศที่ยังคงกดขี่ผู้หญิงอยู่มาก

ซาห์ล-เวิร์ก ซิวเด ประธานาธิบดีหญิงคนแรกของเอธิโอเปีย ที่มาภาพ: wikimedia.org

27 ต.ค. 2561 หนึ่งสัปดาห์หลังจากที่ อาบีย์ อาห์เหม็ด นายกรัฐมนตรีของเอธิโอเปียแต่งตั้งให้มีคณะรัฐมนตรีครึ่งหนึ่งเป็นผู้หญิง ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนแปลงแบบยกเครื่องสำหรับการเมืองเอธิโอเปีย เมื่อวันที่ 25 ต.ค. 2561 อาห์เหม็ดก็ก้าวไปอีกขั้นในเรื่องความเท่าเทียมทางเพศด้วยการแต่งตั้งให้ ซาห์ล-เวิร์ก ซิวเด เป็นประธานาธิบดีหญิงคนแรกของเอธิโอเปีย

สื่อนิวยอร์กไทม์ระบุว่า ซิวเด เป็นนักการทูตมากประสบการณ์ที่มีตำแหน่งในสหประชาชาติและทำงานด้านปฏิบัติการรักษาสันติภาพในแอฟริกา อีกทั้งก่อนหน้านี้เอธิโอเปียยังเคยแต่งตั้งให้ผู้หญิงเป็นผู้นำรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมและมีการยกเลิกหน่วยงานข่าวกรองลับที่เคยเป็นองค์กรขอรัฐซึ่งสร้างความหวาดกลัวให้ผู้คนจากนั้นจึงมีการจัดตั้งกระทรวงสันติภาพขึ้นมาแทน
 
ถึงแม้ว่าตำแหน่งประธานาธิบดีในเอธิโอเปียจะเป็นตำแหน่งในเชิงพิธีกรรมเสียส่วนใหญ่ แต่เซลัม มิวเซ ที่ปรึกษาด้านเพศสภาพและสื่อในแอดดิสอาบาบา เมืองหลวงของเอธิโอเปียก็กล่าวว่า การแต่งตั้งซิวเดเป็นประธานาธิบดีในครั้งนี้มีน้ำหนักในเชิงสัญลักษณ์อยู่ ในสังคมชายเป็นใหญ่อย่างเอธิโอเปีย การมีผู้นำหญิงไม่เพียงแค่เป็นการวางมาตรฐานให้กับอนาคตเท่านั้นแต่ยังทำให้การที่ผู้หญิงเป็นผู้ตัดสินใจในประเด็นทางสาธารณะกลายเป็นเรื่องปกติทั่วไปด้วย

"พวกเราต้องการผู้นำที่องอาจผู้ที่มองผู้หญิงไปไกลกว่าแค่เป็นแม่หรือเป็นพี่สาวน้องสาว แต่เป็นแรงบันดาลใจ และเป็นผู้ที่ทำให้คนอื่นๆ กลายเป็นแบบอย่างแก่ผู้อื่นได้" มิวเซกล่าว

อาห์เหม็ดเป็นนักการเมืองจากพรรคประชาธิปไตยโอโรโมหรือ โอดีพี (ODP) และเป็นประธานของรัฐบาลผสมฝ่ายซ้ายของเอธิโอเปีย (EPRDF) เขาเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตั้งแต่เดือน เม.ย. 2561 ที่ผ่านมา การแต่งตั้งผู้หญิงเป็นประธานาธิบดีเป็นเพียงหนึ่งในความพยายามเปลี่ยนแปลงเอธิโอเปียซึ่งนิวยอร์กไทม์ระบุว่ามีลักษณะคล้ายจีนที่เน้นการเติบโตทางเศรษฐกิจแต่จำกัดปราบปรามกลุ่มต่อต้านทางการเมือง 

เจสัน มอสลีย์ ผู้ช่วยนักวิจัยจากศูนย์แอฟริกันศึกษา มหาวิทยาลัยอ็อกฟอร์ดกล่าวว่า นอกจากจะมีเรื่องของการคำนึงถึงตัวแทนทางการเมืองที่เท่าเทียมทางเพศแล้วการปฏิรูปล่าสุดของเอธิโอเปียยังเป็นการเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ภายในพรรครัฐบาลที่พยายามสั่นคลอนอำมาตยาธิปไตยภายในพรรค มอสลีย์บอกอีกว่าถึงแม้เอธิโอเปียจะมีการพัฒนาแต่วัฒนธรรมโดยทั่วไปยังคงเป็นอนุรักษ์นิยม ส่วนใหญ่ยังเป็นชนบท และผู้หญิงไม่มีโอกาสเท่าเทียมกับผู้ชาย

ถึงแม้ว่าการเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลันจะไปสะกิดแผลเก่าให้เสี่ยงต่อการเกิดความรุนแรงระหว่างเชื้อชาติในพื้นที่ต่างๆ ของเอธิโอเปีย แต่ก็เป็นไปได้ที่การนำคนที่ไม่ใช่วงในทางการเมืองเข้าสู่ตำแหน่งอย่างซิวเดก็อาจจะทำให้การเมืองผ่อนคลายขึ้นจากการถูกวิจารณ์เรื่องเล่นพวกทางกลุ่มเชื้อชาติหรือกลุ่มการเมือง

ซิวเดเคยเป็นเอกอัครราชทูตของเอธิโอเปียประจำเซเนกัลและจิบูติมาก่อน เธอยังเคยทำงานเป็นประธานสร้างสันติภาพในสาธารณรัฐแอฟริกากลางภายใต้ยูเอ็นมาก่อน และช่วงก่อนเป็นประธานาธิบดีไม่นานนี้เธอก็ได้เป็นผู้แทนของสหประชาชาติในสหภาพแอฟริกาด้วย

ซิวเด กล่าวในสุนทรพจน์เข้ารับตำแหน่งว่าเธอคือ "ผลผลิตของประชาชนผู้ต่อสู้เพื่อความเท่าเทียมและเสรีภาพทางการเมืองในประเทศนี้" และจะทำงานรับใช้ประชาชนเหล่านี้ ซิวเดสัญญาว่าเธอจะทำงานเกี่ยวกับประเด็นของผู้หญิงด้วย

มีงานวิจัยระบุว่าในเอธิโอเปียคุณภาพชีวิตของผู้หญิงยังแย่กว่าผู้ชาย ในขณะที่ผู้หญิงครึ่งหนึ่งเป็นแรงงานของประเทศแต่ส่วนใหญ่ก็ไม่ได้รับค่าจ้าง นอกจากนี้ยังคงมีปัญหาเรื่องการบังคับขลิบในผู้หญิงและการแต่งงานกับเด็กเกิดขึ้นในเฉพาะพื้นที่ชนบทร้อยละ 80 ของประเทศ

เรียบเรียงจาก

Ethiopia Appoints Its First Female President, New York Times, 25-10-2018
https://www.nytimes.com/2018/10/25/world/africa/sahlework-zewde-ethiopia-president.html

Sahle-Work Zewde becomes Ethiopia's first female president, BBC, 25-10-2018
https://www.bbc.com/news/world-africa-45976620