เกิดเรื่องที่เป็นโต้แย้งกันขึ้นในงานประกาศรางวัล "ม้าทองคำ" หรือ Golden Horse Award ซึ่งถูกมองว่าเป็นรางวัล "ออสการ์ของจีน" เมื่อฝู่หยู ผู้ชนะรางวัลสารคดียอดเยี่ยมเกี่ยวกับขบวนการนักศึกษาไต้หวันกล่าวในสุนทรพจน์รับรางวัลว่าเขาหวังให้ไต้หวันได้รับการยอมรับว่า "เป็นประเทศอิสระ"

ฝู่หยู ผู้กำกับสารคดีชาวไต้หวันขณะกล่าวความรู้สึกหลังรับรางวัลม้าทองคำ
ที่มา: YouTube/SETN三立新聞網 

ในงานประกาศรางวัล "ม้าทองคำ" ครั้งที่ 55 ซึ่งจัดในไต้หวันเมื่อช่วงวันเสาร์ที่ผ่านมา (17 พ.ย.) ฝู่หยูได้รับรางวัลภาพยนตร์สารคดียอดเยี่ยมจากเรื่อง "เยาวชนของพวกเราในไต้หวัน" (Our Youth in Taiwan) ซึ่งเป็นสารคดีเกี่ยวกับขบวนการเคลื่อนไหวของนักศึกษาที่ชื่อ "ขบวนการดอกทานตะวัน" ในปี 2557 ขบวนการเคลื่อนไหวนี้เป็นการชุมนุมต่อต้านข้อตกลงการค้ากับจีนแผ่นดินใหญ่ที่พวกเขามองว่าจะทำให้เศรษฐกิจไต้หวันอ่อนแอลงและต่อต้านการรวมชาติกับจีน

อย่างไรก็ตามเกิดข้อชวนโต้แย้งขึ้นเมื่อฝู่หยูกล่าวในการขึ้นรับรางวัลว่า "ฉันหวังว่าวันหนึ่งประเทศของเราจะได้รับการยอมรับและได้รับการปฏิบัติในฐานะที่เป็นดินแดนอิสระอย่างแท้จริง นี่คือความปรารถนาที่ใหญ่ที่สุดในฐานะที่ฉันเป็นชาวไต้หวัน"

เรื่องการมองไต้หวันเป็นอิสระจากจีนเป็นเรื่องที่เป็นข้อถกเถียงที่มีความอ่อนไหวระหว่างจีนแผ่นดินใหญ่กับไต้หวันมานานแล้ว โดยที่นับตั้งแต่ไต้หวันปกครองตนเองมาตั้งแต่ปี 2492 แต่จีนก็ยังคงมองไต้หวันเป็นเขตปกครองหนึ่งของตนเองที่มีแผนการจะรวมชาติด้วยในอนาคต

นอกจากนี้ในงานประกาศรางวัล ถูเหมิน อดีตผู้ชนะรางวัลนักแสดงยอดเยี่ยมก็ทำให้ผู้คนกังขาเมื่อเขาใช้คำว่า "ไต้หวัน ในประเทศจีน" ซึ่งเสมือนว่าไต้หวันยังเป็นส่วนหนึ่งของจีน เรื่องนี้เป็นสิ่งที่ชาวไต้หวันผู้ต้องการเป็นอิสระต่อต้าน ถูเหมินผู้เป็นนักแสดงจากจีนแผ่นดินใหญ่กล่าวในขณะทำหน้าที่เป็นผู้มองรางวัลว่า "ผมรู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งอีกครั้งที่ได้รับเชิญมาที่งานประกาศรางวัลม้าทองคำที่ไต้หวัน ในประเทศจีน ซึ่งในคราวนี้ผมมาในฐานะผู้มอบรางวัล" อีกทั้งยังกล่าวต่อไปในทำนองว่าทั้งจีนแผ่นดินใหญ่และไต้หวันล้วนแล้วแต่เป็นเสมือน "ครอบครัวใหญ่เดียวกัน"

มีชาวเน็ตไต้หวันที่ไม่แสดงความไม่พอใจคำกล่าวอ้างของถูเหมินมีรายหนึ่งระบุว่า "ใครเป็นครอบครัวเดียวกับคุณเหรอ?" ชาวเน็ตอีกรายหนึ่งขอไม่ให้เชิญชวนถูเหมินมางานรับรางวัลอีกในปีหน้า

ฝ่ายชาวเน็ตรวมถึงดาราบางส่วนที่ได้รับเชิญมาจากจีนแผ่นดินใหญ่ก็โต้ตอบความคิดเห็นของฝู่หยูไว้เช่นกัน พวกเขาสดงความคิดเห็นไว้ในโซเชียลมีเดียของจีน ซีนาเว่ยป๋อ (Weibo) พร้อมกับแฮชแท็กที่มีข้อความว่า "จีนจะไม่ยอมให้แม้แต่นิ้วเดียว" พวกเขาพากันแชร์โพสต์เก่าของสันนิบาตยุวชนคอมมิวนิสต์จีนที่เป็นแผนที่จีน ที่รวมเอาไต้หวันเข้าไปด้วยพร้อมกับเส้นประ 9 เส้นในทะเลจีนใต้ นอกจากนี้ในงานเลี้ยงหลังรางวัล ดาราและคนำงานบันเทิงต่างๆ จากจีนแผ่นดินใหญ่รวมถึง สวี่เจิง นักแสดงนำ "Lost in Thailand" จางอี้โหมวผู้ได้รางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยมจากเรื่อง "จอมคนกระบี่เงา" (Shadow) พยายามจะไม่เข้าร่วมเพราะทางการจีนเตือนให้พวกเขาอยู่ห่างๆ งานเลี้ยงนี้ ขณะที่หูเกอ ผู้รับบทก๊วยเจ๋ง และโจว ซวิ่น ผู้รับบทอึ้งย้ง ในมังกรหยก ก็กลับแผ่นดินใหญ่ก่อนกำหนดเดิมเช่นกัน

เรื่องเหล่านี้ยังทำให้นักการเมืองไต้หวันโต้ตอบกลับ โดยที่รัฐมนตรีกระทรวงวัฒนธรรมของไต้หวัน เจิ้งลี่จุน ผู้นั่งประกบข้างผู้กำกับอั้งลี่ในงานประกาศรางวัลโต้ตอบกลับผ่านเฟสบุ๊คว่า "ไต้หวันเป็นประเทศที่เสรีที่สุด เป็นประชาธิปไตยที่สุด และมีความหลากหลายที่สุดในเอเชีย รางวัลม้าทองคำตั้งขึ้นเพื่อเป็นพิธีมอบรางวัลให้กับทุกคนในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ เป็นรางวัลที่เคารพในการเปิดกว้างทางศิลปะและเสรีภาพทางความคิดสร้างสรรค์ ... แต่ได้โปรดจำไว้ว่า ที่นี่คือไต้หวัน ไม่ใช่ 'ไต้หวัน ในประเทศจีน' "

แม้แต่ไช่อิงเหวินประธานาธิบดีของไต้หวันก็พูดถึงเรื่องนี้ในวันที่ 18 พ.ย. ที่ผ่านมา โดยบอกว่า "ไต้หวันก็คือไต้หวัน" และจะไม่มีทางยอมรับวลี "ไต้หวัน ในประเทศจีน" ประธานาธิบดีไต้หวันโพสต์ทางเฟสบุ๊คระบุอีกว่า "ดิฉันรู้สึกภาคภูมิใจในงานประกาศรางวัลม้าทองคำ มันเป็นสิ่งที่เน้นย้ำว่าไต้หวันแตกต่างจากจีนอย่างไร เป็นเพราะเสรีภาพและความหลากหลายของพวกเรา"

ไช่อิงเหวินยังกล่าวในเชิงเหน็บแนมการละเมิดเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นในจีนแผ่นดินใหญ่โดยระบุว่าในไต้หวัน "ไม่มีใครที่หายตัวไปเพียงเพราะมีความคิดเห็นแตกต่าง และพวกเราไม่มีคำอ่อนไหวที่จะถูกเซนเซอร์ทางอินเทอร์เน็ต"

ซินดี สุ่ย นักข่าวบีบีซีในกรุงไทเปกล่าวว่าการเมืองที่เกิดขึ้นในงานประกาศรางวัลครั้งนี้อาจจะส่งผลกระทบต่องานม้าทองคำในปีถัดๆ ไป อั้งลี่ ผู้กำกับระดับโลกที่เคยได้รางวัลออสการ์พยายามดับความตึงเครียดด้วยการขอให้เอาการเมืองออกไปจากงานประกาศรางวัลนี้ แต่บรรยากาศความตึงเครียดในปัจจุบันก็ยากที่จะหลีกเลี่ยงการเมืองได้ ทั้งนี้ยังมีการตั้งข้อสังเกตอีกว่าตามกำหนดการเดิมนักแสดงจากจีน กงลี่จะต้องขึ้นเวทีร่วมกับอั้งลี่ด้วยแต่หลังจากสุนทรพจน์รับรางวัลของฝู่หยู กงลี่ก็ไม่ยอมขึ้นเวทีด้วยทำให้ผู้คนคาดเดาว่าอาจจะเป็นเพราะเรื่องการพูดถึงไต้หวันเป็นอิสระจากจีนหรือไม่

เรียบเรียงจาก
Golden Horse awards hit by controversy over Taiwan, BBC, 18-11-2018
Outrage after filmmaker expresses hope for Taiwan independence at Golden Horse Awards, Shanghaiist, 19-11-2018

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
https://en.wikipedia.org/wiki/Sunflower_Student_Movement