แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ออกแถลงการณ์ให้ไทยปล่อยตัวนักกิจกรรมสหภาพแรงงานชาวกัมพูชาที่ลี้ภัยที่ทางการควบคุมตัวไว้ เหตุได้รับการร้องขอจากประเทศต้นทางและเตรียมตัวส่งกลับเพื่อดำเนินคดีที่เขาไปช่วยสถานีโทรทัศน์ของรัสเซียทำสารคดีเรื่องการเอาเปรียบทางเพศกับเด็กในกัมพูชา

สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง ซอยสวนพลู (ที่มา: Lost Limbs)

11 ธ.ค. 2561 องค์กรสิทธิมนุษยชน แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล มีแถลงการณ์เรียกร้องให้ทางการไทยปล่อยตัว รัฐ ร็อท โมนี ประธานสหพันธ์สหภาพแรงงานก่อสร้างกัมพูชา (Cambodian Construction Workers Trade Union Federation - CCTUF) จากสถานกักตัวคนต่างด้าวซอยสวนพลู กทม. ทันที และไม่เนรเทศกลับไปกัมพูชา

ทางการไทยได้รับคำร้องขออย่างเป็นทางการจากกัมพูชาให้ส่งตัวรัฐกลับประเทศ และในวันที่ 7 ธ.ค. ทางการไทยก็ได้ควบคุมตัวนักกิจกรรมด้านสหภาพแรงงาน โดยทางการกัมพูชาดำเนินคดีอาญาต่อเขาในข้อหา “ยุยงให้เกิดการเลือกปฏิบัติ” จากการช่วยเหลือสถานีโทรทัศน์ Russia Today ทำภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับการเอาเปรียบทางเพศต่อเด็กในกัมพูชาในชื่อ “ แม่ขายฉัน กัมพูชา ที่ๆ พรหมจรรย์คือสินค้า (My Mother Sold Me. Cambodia, where virginity is a commodity)” ออกอากาศเมื่อเดือน ต.ค. 2561 แถลงการณ์ของแอมเนสตี้ฯ ยังระบุว่า ข้อหาดังกล่าวมักถูกนำมาใช้ในเหตุทางการเมือง เพื่อเอาผิดกับบุคคลที่วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลหรือผู้นำของกัมพูชา

สารคดีที่นำมาสู่การดำเนินคดีต่อรัฐ ร็อท โมนี (ที่มา: Youtube/RT)

“การส่งตัวรัฐ ร็อท โมนีกลับไปกัมพูชา เท่ากับประเทศไทยละเมิดหลักการพื้นฐานว่าด้วยการไม่ส่งกลับ ซึ่งเป็นหลักการตามกฎหมายระหว่างประเทศที่ห้ามส่งตัวบุคคลไปยังประเทศหรือเขตอำนาจศาลใด ซึ่งมีความเสี่ยงอย่างแท้จริงว่าเขาจะตกเป็นเหยื่อการประหัตประหาร หากรัฐ ร็อท โมนีถูกตัวกลับไป มีความเสี่ยงว่า เขาจะถูกคุมขังโดยพลการ หรือที่เลวร้ายกว่านั้น อาจจะถูกทรมานหรือปฏิบัติอย่างโหดร้าย”

“ก่อนหน้านี้ประเทศไทยได้ปฏิบัติตามคำร้องขอที่มิชอบ เพื่อให้ส่งตัวบุคคลกลับไปให้รัฐบาลต่างประเทศ อย่างเช่น กรณีของแซม โสกา นักกิจกรรมด้านแรงงานซึ่งมีสถานะเป็นผู้ลี้ภัย แต่ก็ยังถูกทางการไทยบังคับส่งกลับไปกัมพูชาเมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2561 ต่อมาเธอถูกตัดสินคดีอย่างไม่เป็นธรรม และเป็นการไต่สวนลับหลังในข้อหา “ดูหมิ่นเจ้าพนักงาน” และ “ยุยงให้เกิดการเลือกปฏิบัติ” อันเป็นผลมาจากการขว้างรองเท้าแตะสองครั้งใส่ป้ายข้างถนน ซึ่งเป็นป้ายหาเสียงของพรรครัฐบาลในการเลือกตั้งท้องถิ่นเมื่อปี 2560 และเธอถูกคุมขังโดยทันทีเมื่อเดินทางกลับกัมพูชา” แถลงการณ์ระบุ

พล.ต.ท.สุรเชษฐ์ หักพาล ผู้บัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (สตม.) กล่าวกับบีบีซีไทยว่าจะมีการส่งตัวรัฐกลับไปยังกัมพูชาเพื่อดำเนินคดีต่อไป นอกจากนั้นในวันนี้ (11 ธ.ค. 2561) พรเพ็ญ คงขจรเกียรติ ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรมพร้อมทนายความที่ได้รับการร้องขอ ไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าพบกับรัฐที่สถานกักกันสวนพลู หลังส่งหนังสือขอเข้าพบเพื่อสอบถามและให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายตั้งแต่ 8.30 น. เจ้าหน้าที่ให้เหตุผลว่า เป็นคดีละเอียดอ่อน เพราะเกี่ยวข้องกับข้อกล่าวหาที่อ้างว่ากระทำผิดคดีความมั่นคงจากกัมพูชา เจ้าหน้าที่ยังแจ้งกับทนายความว่า รัฐได้ยื่นขอสถานะผู้ลี้ภัยต่อองค์การสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ไว้ก่อนแล้ว และจะมีเจ้าหน้าที่มาสัมภาษณ์วันนี้