เกือบ 5 ปีรัฐประหาร จาก 'หมู่บ้านเสื้อแดง' 'หมู่บ้านเห็ด' สู่ ‘หมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตย’

คุยกับ อานนท์ แสนน่าน อดีตผู้ก่อตั้งหมู่บ้านเสื้อแดงเพื่อประชาธิปไตย เกือบ 5 ปีรัฐประหาร การผันตัวไปเป็นวิทยากรอบรมเพาะเห็ด เลี้ยงกบ สู่การเปิดตัวหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยแห่งประเทศไทย หวังรวมพลังมวลชนทุกสีที่ยังศรัทธาในระบอบประชาธิปไตยเต็มใบ ยันคัดค้านการเลื่อนเลือกตั้ง

อานนท์ แสนน่าน อดีตผู้ก่อตั้งหมู่บ้านเสื้อแดงเพื่อประชาธิปไตย

ช่วงเดือนที่ผ่านมา เฟซบุ๊กของ 'อานนท์ แสนน่าน' อดีตผู้ก่อตั้งหมู่บ้านเสื้อแดงเพื่อประชาธิปไตย กลับมาคึกคักอีกครั้งหลังมีการเผยแพร่ภาพการเปิดหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยแห่งประเทศไทยในพื้นที่ต่างๆ โดยเกือบ 5 ปีของการรัฐประหาร เราพบภาพการทำกิจกรรมของเขาในฐานะวิทยากรอบรมการเพาะเห็ดและเลี้ยงกบ ในโอกาสนี้เราจะสัมภาษณ์ถึงที่มาของ 'หมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยแห่งประเทศไทย' เพื่อทำความเข้าใจในเบื้องต้น กับ อานนท์ ในฐานะที่เขากลับมาเป็นประธานหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยฯ 

หมู่บ้านเสื้อแดงโดนหนักหลังรัฐประหาร

สำหรับคำถามที่ว่าก่อนรัฐประหารเมื่อ 5 ปีที่แล้ว ‘หมู่บ้านเสื้อแดง’ ได้รับการพูดถึงในหน้าสื่ออย่างต่อเนื่อง แต่เมื่อรัฐประหารกลับหายไปนั้น อานนท์ เล่าย้อนกลับไปให้ฟังว่า ช่วงรัฐประหารเมื่อเกือบ 5 ปีที่แล้ว หมู่บ้านเสื้อแดงและแกนนำของหมู่บ้านเสื้อแดงถูกกระทบเยอะมาก ตั้งแต่ถูกเจ้าหน้าที่เข้าไปปลดป้ายเกือบทุกหมู่บ้าน โดยเฉพาะศูนย์กลางที่ตนดูอยู่คือสถานีวิทยุของหมู่บ้านคนเสื้อแดงนั้นก็ถูกทหารบุกไปทำลาย รวมทั้งยึดอุปกรณ์ไปหมดและล้อมไว้อยู่เป็นอาทิตย์

ตั้งแต่ก่อนรัฐประหาร 5 วัน คือ วันที่ 16 พ.ค.2557 ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกฯ ได้เรียกตนไปพบที่เกาลูน หลังจากกลับมาก็ทำกิจกรรมเตรียมป้ายเพื่อประกาศหมู่บ้านคนเสื้อแดงขนาดใหญ่ทั้งภาคเหนือและอีสานในวันที่ 24 พ.ค.2557 โดยมีการทำป้ายที่สถานีวิทยุของตน พร้อมกับสมาชิกที่มารอเตรียมพร้อมร่วมประกาศ จนกระทั่งวันที่ 22 พ.ค.2557 ก็เกิดการรัฐประหาร แต่ตนหลบไปก่อน ซึ่งในคืนวันที่ 22 พ.ค.นั้นเจ้าหน้าที่ก็บุกเข้ามาที่สถานีวิทยุและทำลายสถานี พร้อมอ้างว่าจะค้นหาอาวุธสงครามและกองกำลัง และตั้งคำถามว่า เงินที่คุณทักษิณให้มาเป็นพันล้านอยู่ที่ไหน

ต่อมาวันที่ 23 พ.ค.2557 เจ้าหน้าที่ได้ควบคุมตัวบิดาตนไว้ จนเป็นเหตุให้ตนเข้ามามอบตัว ซึ่งถือว่าตนโดนกระทำหนัก หลังจากนั้นตนถูกควบคุมตัว 13 วัน เปลี่ยนที่ควบคุมตัวอยู่ในค่ายทหารหลายค่ายใน จ.อุดรธานี

“เขามโนว่าจะมีกองกำลังมาชิงตัวประกัน เหมือนหนังฝรั่ง เขามโนไปหมด ขนาดตอนที่เคลื่อนย้ายผมออกมาจากสถานีวิทยุ ผมนั่งรถตู้ ด้านหน้าก็จะมีรถฮัมวี่ ด้านหลังก็มีฮัมวี่ปิดท้าย” อานนท์ อธิบายว่าทำไมตนถึงถูกสับเปลี่ยนไว้หลายค่ายทหาร

หลังจากที่ตนออกจากค่ายทหารกลับไปที่สถานีวิทยุก็ไม่เหลืออะไรแล้วเพราะถูกทำลายหมด จากนั้นตนก็ยังไม่ได้ทำอะไร อยู่เฉยๆ เพราะว่าทหารมาหาตนทุกอาทิตย์ รวมทั้งทำข้อตกลงหรือ MOU ซึ่งคนอื่นมี 3 ข้อ (เช่น ห้ามร่วมกิจกรรมทางการเมือง ห้ามเดินทางออกต่างประเทศก่อนได้รับอนุญาต ฯลฯ) แต่ของตนนั้นมีถึง 14 ข้อ เช่น มีข้อที่เพิ่มเติมอย่าง ห้ามใส่เสื้อแดง ห้ามเดินทางออกต่างจังหวัด ห้ามนำเครื่องดื่มมาจำหน่ายหรือเอาไปแจกจ่าย ฯลฯ

หมู่บ้านเห็ด

อานนท์ เล่าต่อว่า จนถึงต้นปี 2558 ตนประเมินว่าเขาคงยึดอำนาจไปต่อ ตนจึงขออนุญาตทางทหาร เพื่อขอเชิญสมาชิกและแกนนำหมู่บ้านคนเสื้อแดง ที่มีประธานแต่ละภาคมาคุย ซึ่งที่ผ่านมาที่สถานีวิทยุตนนั้นมีการเลี้ยงปลาเลี้ยงกบเพาะเห็ด จึงใช้ส่วนนั้นมาสอนชาวบ้าน จนกระทั่งปี 2559 สิ่งที่ประสบความสำเร็จคือการเพาะเห็ดและได้ยกระดับขึ้นเป็นสมาพันธ์เพาะเห็ดแห่งประเทศไทย จากหมู่บ้านคนเสื้อแดงกลายเป็นหมู่บ้านเห็ดออกมาเลี้ยงปากเลี้ยงท้องกันรอวันเลือกตั้ง รอวันคืนอำนาจให้กับประชาชน

คลิปกิจกรรมอบรมการเพาะเห็ดของ อานนท์

กิจกรรมดังกล่าวขับเคลื่อนมาจนกระทั่งเดือนพฤษภาคม 2561 ตนก็ได้เดินสายไปพบสมาชิกพื้นที่อื่นๆ ทั่วประเทศได้ ผ่านลูกศิษย์ในหมู่บ้านเห็ดที่ผ่านการอบรมการเพาะเห็ด โอกาสตรงนี้ที่ทำให้เราพบว่ามีอดีตคนเสื้อเหลืองหรือ กปปส. มาอบรมการเพาะเห็ดเนื่องจากเขาอยู่ไม่ได้ ไม่มีอาชีพทำกัน จึงเข้ามาร่วมกิจกรรมกับพวกเราด้วย

กลับมาในฐานะหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตย ที่ไม่จำกัดแค่เสื้อแดง

อานนท์ เล่าต่อว่า วันที่ 22 พ.ย.2561 ตนเดินทางไปปรึกษากับ ทักษิณ ที่ประเทศสิงคโปร์ ในประเด็นการเคลื่อนไหวเรียกร้องการเลือกตั้ง โดยที่ตนจะเปลี่ยนหมู่บ้านเสื้อแดง เป็น หมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตย เนื่องจากไม่ได้มีสมาชิกเฉพาะคนเสื้อแดงอีกต่อไปแล้ว แต่มีอดีตคนเสื้อเหลือง อดีต กปปส. มาร่วมด้วยแล้ว ทักษิณ ก็ไม่ได้คัดค้านอะไร ให้ดำเนินการตามความคิดของพวกตน เนื่องจากเป็นแนวคิดของพวกตนตั้งแต่ต้นอยู่แล้ว พร้อมทั้งฝากความคิดถึงประชาชนด้วย

ต้นเดือนธันวาคม 2561 พวกตนเตรียมจะใช้วันที่ 10 ธ.ค.เป็นวันประกาศหมู่บ้านประชาธิปไตย เพราะถือว่าเป็นวันรัฐธรรมนูญ แต่ก็ถูกทหารคัดค้าน แม้ก่อนวันที่จะเปิดหมู่บ้านประชาธิปไตยตนก็ไปขออนุญาตก่อนกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ แต่เมื่อถึงวันที่ 10 ธ.ค.2561 ผู้กำกับก็ไม่ให้ รวมทั้งมีเจ้าหน้าที่ทหารมาล้อมหมู่บ้านที่จะเปิดหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยที่ บ้านหนองกุง ต.ทุ่งใหญ่ อ.ทุ่งฝน จ.อุดรธานี ด้วย โดยเป้าหมายคือจะเปิดเป็นอุดรโมเดล เป็นโมเดลหมู่บ้านประชาธิปไตยแห่งแรกของประเทศไทย

สำหรับกลุ่มที่จะเข้ามาร่วมหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตย ประกอบด้วย หนึ่ง สายเสื้อเหลืองที่รักประชาธิปไตย สอง นักการเมืองท้องถิ่น สาม กลุ่มคนอีสานรักประชาธิปไตย และอีกกลุ่มคือ กลุ่มผู้ร่วมพัฒนาชาติไทย หรือ ผรท. หรือพรรคคอมมิวนิสต์เก่า รวมกันเป็น 4 กลุ่ม เป็นเครือข่ายผู้รักประชาธิปไตย อย่างไรก็ตามในวันที่ 10 ธ.ค.นั้น ทหารประกาศเลยว่าหากแกนนำทั้ง 4 กลุ่มเข้าพื้นที่ บ้านหนองกุง จะจับกุม

จนต่อมาวันที่ 11 ธ.ค.2561 คสช. ออกคำสั่งคสช. ที่ 22 /2561 เรื่องการให้ประชาชนและพรรคการเมืองดำเนินกิจกรรมทางการเมืองนั้น พวกตนก็ประกาศว่าจะเปิดหมู่บ้านดังกล่าวในวันที่ 15 ธ.ค.2561 จึงมีหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยแห่งแรกที่มีคนทุกสีมารวมกัน จากนั้นได้ขยายไปอำเภอต่างๆ และไป จ.ขอนแก่น จ.มหาสารคาม จ.ร้อยเอ็ด และขึ้นเหนือจนเพิ่งได้กลับมาที่ จ.อุดรฯ

3 ข้อเรียกร้อง และภารกิจลงใต้

ในวันที่ 15 ธ.ค.2561 ที่ประกาศตั้งหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตยแห่งแรกนั้น อานนท์ กล่าวว่า เราประกาศข้อเรียกร้องด้วย ซึ่งประกอบด้วย หนึ่ง ให้มีการเลือกตั้ง ในวันที่ 24 ก.พ.2562 ไม่ให้มีการเลื่อนเลือกตั้ง สอง คืนอำนาจให้กับประชาชน สาม เรียกร้องประชาธิปไตยเต็มใบ

สำหรับภารกิจต่อไปนั้นพวกตนจะลงไปภาคใต้ เนื่องจากที่ จ.พัทลุง มีการตัดสินจำคุก กปปส. หลายคน สมาชิกหมู่บ้านเสื้อแดงที่ อ.ควนขนุน จ.พัทลุง ซึ่งเปิดเป็นหมู่บ้านเสื้อแดงเมื่อปี 2555 ได้พูดคุยกับกลุ่มคนเหล่านั้น ได้แลกเปลี่ยนถึงความบอบช้ำ ความเจ็บใจ จนเตรียมขอเปิดหมู่บ้านประชาธิปไตยที่ จ.พัทลุง ตนจึงมีแผนที่จะเดินทางไป จ.พัทลุง จ.สตูล เพื่อเปลี่ยนจากหมู่บ้านเสื้อแดงเป็นหมู่บ้านเพื่อประชาธิปไตย และคิดว่าพลังมวลชนก็จะเกิดมาจำนวนมากกว่าเดิมเนื่องจากไม่ได้มีเพียงเฉพาะเสื้อแดง และเนื่องจากเพิ่งเริ่มดำเนินการวันที่ 15 ธ.ค.2561 ตอนนี้ได้ 78 หมู่บ้านเท่านั้น

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท