เปิดวิสัยทัศน์พรรคสามัญชน

1.ขจัดความเหลื่อมล้ำทางการเมือง

“กระจายอำนาจ สร้างพื้นที่ประชาชน ตัดสินอนาคตด้วยตัวเอง”

1)ผลักดันกระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญ จากกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน

2)ส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองทางตรงของประชาชน ในกระบวนการนิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ และการเคลื่อนไหวรณรงค์ทางสังคม

3)ปฏิรูปการปกครองส่วนท้องถิ่น และสนับสนุนการรวมกลุ่มองค์กรในชุมชน ตำบล หมู่บ้าน และบนท้องถนน

4)ลดระบบราชการส่วนกลางให้มีขนาดเล็กลง ทั้งขนาด และงบประมาณ เพิ่มการจัดสรรกำลังคน และงบประมาณสู่ท้องถิ่น

5)คืนอำนาจการตัดสินใจให้ชุมชนท้องถิ่น สนับสนุนการมีส่วนร่วมทางตรงโดยไม่ขัดต่อหลักการประชาธิปไตยจากฐานราก สิทธิมนุษยชน เท่าเทียมเป็นธรรม

6)ผลักดันกฎหมายเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองในทุกระดับและทุกรูปแบบ

7)ส่งเสริมสิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร ภาครัฐจะต้องเปิดเผยต่อสาธารณะโดยไม่ต้องร้องขอ

8)ส่งเสริมเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพในการใช้อินเทอร์เน็ต ปกป้องสิทธิข้อมูลส่วนบุคคล และความปลอดภัยในไซเบอร์ตามหลักการสิทธิพลเมือง

9)ผลักดันการสร้างความมั่นคงในความหมายใหม่ ลดขนาด และงบประมาณของกองทัพ และปรับโครงสร้างหน่วยงานความมั่นคงให้สอดคล้องกับหลักการสิทธิมนุษยชน และคำนึงถึงความมั่นคงปลอดภัยของประชาชนเป็นหลัก

10)ผลักดันการสร้างกระบวนการยุติธรรมที่รวดเร็ว ตรวจสอบได้ รับรองคำประกาศหลักการสิทธิมนุษยชนสากล และหลักการสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ ที่ได้รับการเห็นชอบจากรัฐสภาให้มีสถานะเป็นกฎหมาย และสามารถยกขึ้นมาอ้างในการต่อสู้ในกระบวนการยุติธรรมได้

11)สร้างกลไกการให้ความคุ้มครองนักปกป้องสิทธิ การป้องกันการซ้อมทรมาน และคุ้มครองไม่ให้บุคคลสูญหาย

12)ผลักดันให้เกิดการให้สัตยาบันต่อธรรมนูญแห่งกรุงโรมแห่งศาลอาญาระหว่างประเทศ

13)เสนอร่างกฎหมายเพื่อยกเลิกประกาศ และคำสั่งหัวหน้า คสช. 35 ฉบับ ที่ละเมิดสิทธิและเสรีภาพ สิทธิมนุษยชน สร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และแย่งยึดที่ดินของประชาชน

14)แก้ไขกฎหมายที่ควบคุมสิทธิเสรีภาพ และขัดต่อหลักการสิทธมนุษยชน

2.ขจัดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและแรงงาน

“กระจายอำนาจการผลิต หลักประกันทางเศรษฐกิจ ปกป้องพื้นที่ทำกิน”

แรงงาน

1)รวบรวมประมวลกฎหมายแรงงาน เพื่อการบังคับใช้กฎหมายที่เป็นธรรมแก่แรงงานทุกคน

2)สนับสนุนการจัดตั้งสหภาพแรงงาน สร้างอำนาจการต่อรองให้กับผู้ใช้แรงงานทุกสาขาประเภท

3)เพิ่มสวัสดิการเพื่อสวัสดิภาพแรงานทุกระดับ ผลักดันการพัฒนาคุณภาพชีวิต คุ้มครองสิทธิและสร้างความเป็นธรรม โดยคำนึงถึงความแตกต่างหลากหลาย ในกลุ่มแรงงานรัฐวิสาหกิจ แรงงานเอกชน แรงงานในระบบ แรงงานนอกระบบ แรงงานไทย แรงงานเพื่อนบ้าน แรงงานภาคอุตสาหกรรม แรงงานภาคเกษตรกรรม แรงงานภาคบริการ(Sex Worker) แรงงานหญิง แรงงานทำงานที่บ้าน

4)สนับสนุนสวัสดิการของเด็ก และทารก โดยสร้างพื้นที่การเลี้ยงดูบุตรในสถานประกอบการ เพิ่มเพดานวันลาเพื่อการตั้งครรภ์ และลาคลอดครอบคลุมทั้งชาย หญิง และทุกเพศสภาพ โดยได้รับค่าจ้างปกติ

5)สนับสนุนการลาเพื่อรักษาร่างกาย จิตใจ และการข้ามเพศ โดยได้รับค่าจ้างปกติ

6)ลาหยุดต่อเนื่องได้ไม่น้อยกว่า 21 วัน โดยได้รับค่าจ้างตามปกติ

7)ปรับค่าแรงขั้นต่ำตามดัชนีผู้บริโภค 500 บาท/วัน (ปรับขึ้นสอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและอัตราเงินเฟ้อ) โดยค่าจ้างต้องเท่าเทียม ไม่ว่าจะแตกต่างเนื่องจากเพศ สภาพร่างกาย เชื้อชาติ หรือศาสนา

8)กำหนดค่าจ้างแรงงานเป็นไปตามอายุงาน เพิ่มขึ้นปีละ 2%

9)การสบทบเงินประกันสังคม ขยายเพดานสูงสุด 3,000 บาท/เดือน และปฏิรูปการประกันสังคมแรงงานนอกระบบให้เท่าเทียมกับแรงงานในระบบ

10)ประกันการว่างงานทุกกรณี เป็นจำนวน 80% ของเพดานสูงสุดของฐานเงินเดือน (30,000 บาท/เดือน) เป็นเวลา 6 เดือน

11)จัดตั้งธนาคารแรงงานหรือกองทุนพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้ใช้แรงงาน

12)ทบทวนกฎหมายอาญาที่ยังจำกัดสิทธิเสรีภาพ และสวัสดิการในกลุ่มผู้ใช้แรงงานเฉพาะพนักงานบริการ แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้าน และสิทธิการทำงานแก่ผู้ลี้ภัย

การประมง และการเกษตร

1)คืนเมล็ดพันธุ์ให้ท้องถิ่น สนับสนุนพืชพันธุ์ท้องถิ่น ยกเลิกการควบคุมผูกขาดเมล็ดพันธุ์ของนายทุน และบรรษัทข้ามชาติ

2)สนับสนุนการเลิกใช้สารเคมีในภาคเกษตร และกำหนดมาตรการช่วยเหลือเกษตรกรที่ใช้สารเคมีเปลี่ยนผ่านไปสู่เกษตรปลอดภัย ทั้งระบบความเข้าใจ การผลิต และการตลาด

3)คุ้มครองแนวเขตทะเลชายฝั่งให้ปลอดจากประมงพาณิชย์ และการใช้เครื่องมือประมงในการทำมาหากินพร้อมกับการอนุรักษ์

4)คุ้มครองประมงพื้นบ้าน ประมงรายย่อย

5)สนับสนุนการผลิตอาหารเพื่อความมั่นคงและปลอดภัยของประชาชน

การค้าที่เป็นธรรม

1)ปรับปรุงระบบโควต้า และการกระจายการจัดการสู่ผู้ค้ารายย่อย โดยรัฐรับผิดชอบความเสี่ยง เช่น สลากกินแบ่งรัฐบาล คลื่นความถี่ การขนส่ง เป็นต้น

2)ยกเลิกการผูกขาดในการจัดการทรัพยากรของเอกชนรายเดียว สนับสนุนการมีส่วนร่วมในการเพิ่มสัดส่วนระหว่างรัฐส่วนกลาง รัฐบาลท้องถิ่น และเอกชน

3)สนับสนุนเศรษฐกิจสร้างสรรค์โดยเปิดโอกาสให้ทุกคนประกอบธุรกิจอย่างเสมอภาค เช่น ปลูกกัญชา สุราท้องถิ่น การแปรรูปอาหาร และการเลี้ยงสัตว์เศรษฐกิจชนิดใหม่

4)สนับสนุนและคุ้มครองการทำธุรกรรมทางการเงินระหว่างบุคคลต่อบุคคล (P2P) และการทำกิจกรรมทางเศรษฐกิจบนพื้นฐานสินทรัพย์ดิจิทัล

5)สนับสนุน ปกป้อง ระบบเศรษฐกิจ และธุรกิจระดับชุมชน

6)ส่งเสริมสินค้าที่เป็นธรรมในภาคเกษตร (Fair Trade) โดยกำหนดราคาที่สอดคล้องกับต้นทุนการผลิต และคุณภาพของเกษตรกร

7)ป้องกันการผูกขาดของแหล่งทุน ธนาคาร พ่อค้าคนกลาง ผู้ผลิตรายใหญ่ และกลไกตลาดโลกที่ทำลายความยั่งยืนของชุมชน

การจัดการที่ดินอย่างเป็นธรรม

1)กระจายการถือครองที่ดินจากเอกชนรายใหญ่ เพิ่มสัดส่วนที่ดินเพื่อที่อยู่อาศัยและทํากิน เช่น คุ้มครองที่อยู่อาศัย คุ้มครองที่ดินเกษตรกรรายย่อยและคุ้มครองการมีที่ดินทํากินเพื่อการเกษตร กําหนดขั้นต่ำ 15 ไร่/ครอบครัว

2)ผลักดันการใช้ประโยชน์จากที่ดินรัฐในการแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยและที่ทํากินให้ประชาชนรายได้น้อย

3)ผลักดันการกําหนดพื้นที่การใช้ที่ดิน การวางแผนการผลิตภาคเกษตร และการปกป้องพื้นที่ผลิตอาหาร

4)การเข้าถึงระบบสินเชื่อเพื่อการเกษตร ที่ดินเพื่อการเกษตร โดยมีเพดานดอกเบี้ย สูงสุด 2% ต่อปี

5)สนับสนุนให้เช่าซื้อที่ดินของตนเองได้ในอัตราดอกเบี้ยต่ําและผ่อนระยะยาว

ระบบภาษี

1)ผลักดันระบบภาษีที่เป็นธรรมเพื่อลดความเหลื่อมล้ำในสังคม กฎหมายภาษีที่ดินอัตราก้าวหน้า ภาษีมรดกอัตราก้าวหน้า ธนาคารที่ดิน รวมถึงกระจายอํานาจบริหารจัดการที่ดินโดยชุมชน ปรับอัตราภาษีก้าวหน้าสําหรับผู้มีรายได้สูง

2)สนับสนุนการคืนภาษีสําหรับผู้มีรายได้น้อย และยกเลิกการลดหย่อนภาษีในบริษัทเอกชน ยกเลิกการลดหย่อนภาษี BOI และการลงทุนในพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษ รวมถึงค่าเช่าที่ดิน และผลกําไรทางธุรกิจ กําหนดเก็บภาษีรายได้จากตลาดหุ้น

3. ขจัดความเหลื่อมล้ำทางสังคม วัฒนธรรม และความรู้

 "เปลี่ยนรัฐเผด็จการ เป็นรัฐสวัสดิการ"

1.เด็กและครอบครัว ส่งเสริมสิทธิสวัสดิการสําหรับเด็กและครอบครัวในการส่งเสริมพัฒนาการที่สอดคล้องกับช่วงวัย เช่น เงินอุดหนุนการเลี้ยงดูที่เพียงพอ สถานรับเลี้ยงเด็กที่ใกล้บ้านหรือที่ทํางาน เช่น มีศูนย์รับเลี้ยงดูเด็กอายุ 0-3 ขวบ งบประมาณรายหัว 10,000บาท/คน/ปี

2.สุขภาพ ผลักดันสิทธิการเข้าถึงหลักประกันสุขภาพเป็นมาตรฐานเดียว ทั้งระบบสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ ระบบประกันสังคม และระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ รวมถึงสิทธิการรักษาและหลักประกันสุขภาพของ นักโทษ ผู้ยากไร้ ผู้เร่ร่อน ผู้อยู่ในพื้นที่ห่างไกล และผู้ที่อยู่ในระหว่างการได้รับสัญชาติไทย โดยกระจายอํานาจในการจัดการที่มีประสิทธิภาพเสมอหน้าไปสู่ระดับท้องถิ่น กําหนดงบประมาณด้านสุขภาพ 8,500บาท/คน/ปี

3.วัยเกษียณและผู้สูงอายุ 1)ผลักดันสิทธิการมีชีวิตที่เพียงพอสําหรับผู้เกษียณ สิทธิบํานาญพื้นฐานที่เพียงพอต่อการมีชีวิตสําหรับผู้ที่อายุ 60 ปีขึ้นไป มีบ้านพักรองรับ มีการจัดการศพที่เหมาะสมและสอดคล้องกับวัฒนธรรม 2) เปลี่ยน "เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ" เป็น "บํานาญถ้วนหน้า" ตั้งเป็นหลักประกัน ทางรายได้ไม่ต่ำกว่าเส้นความยากจน เช่น กําหนดเงินบํานาญจากระบบประกันสังคมถ้วนหน้าจํานวน 2,000 - 15,000 บาท/เดือน รวมกับระบบบํานาญถ้วนหน้า 3,000 บาท/เดือน

4.ผู้หญิง ผลักดันเรื่องความเสมอภาคและความเป็นธรรมทางเพศเป็นวาระแห่งชาติ, แก้ไขกฎหมายความรุนแรงในครอบครัว โดยคํานึงถึงสิทธิของผู้ได้รับความรุนแรงเป็นที่ตั้งมากกว่ามาตรการการไกล่เกลี่ย, เพิ่มระยะเวลาในการแจ้งความในดคีล่วงละเมิดเป็น 3 ปี หรืออุทธรณ์ได้มากกว่านั้นถ้ามีเหตุผลสมควรเรื่องความปลอดภัย หรือปัญหาสุขภาพจิต และยกเลิกความผิดต่อผู้หญิงที่ทําแท้งในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 301

5.กลุ่มคนหลากหลายทางเพศ 1)แก้ไขกฎหมายสมรสเพื่อให้คนเพศหลากหลาย ได้จดทะเบียนเพื่อตั้งครอบครัวอย่างเท่าเทียม 2)จัดสวัสดิการสังคม และการรักษาพยาบาลเพื่อการมีชีวิตอย่างมีศักดิ์ศรี กระบวนการข้ามเพศถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานให้อยู่ในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า และสามารถลาพักงานได้โดยได้รับค่าจ้างตามปกติ, สร้างพื้นที่ปลอดภัยทั้งพื้นที่บริการ พื้นที่ราชการ และพื้นที่สาธารณะให้ครอบคลุมทุกเพศสภาพ

6.กลุ่มชาติพันธุ์ 1)ส่งเสริมสิทธิ และโอกาสของกลุ่มชาติพันธุ์ดั้งเดิม คนไร้รัฐ คนไทยพลัดถิ่น ไม่จํากัดเฉพาะผู้มีสัญชาติไทย ดํารงชีวิตโดยได้รับการเคารพศักดิ์ศรีในการเข้าถึงสิทธิอยู่อาศัย สถานะทางกฎหมาย สิทธิพื้นฐาน รวมถึง การเข้าถึงข้อมูล บริการสาธารณะ เอื้ออํานวยให้มีล่ามและการแปลภาษาชนเผ่าโดยเฉพาะในกระบวนการยุติธรรม 2)สนับสนุน ส่งเสริม ปกป้อง วิถีชีวิต ชุมชนท้องถิ่นดั้งเดิม

7.กลุ่มคนพิการ 1)ส่งเสริมสิทธิ และโอกาสของผู้พิการในการเข้าถึงการศึกษา สุขภาพ การทํางาน และบริการสาธารณะอย่างเท่าเทียม 2)คนพิการมีหลักประกันทางรายได้ไม่ต่ำกว่าเส้นความยากจน 3,000 บาท/เดือน 3)คนพิการมีอิสระในการดํารงชีวิตอย่างมีศักดิ์ศรี และการเอื้ออํานวยในการเข้าถึงงาน การขนส่งและบริการสาธารณะ และในการจัดซื้อกายอุปกรณ์ได้เองตามวงเงินที่รัฐจัดให้ รวมถึงได้รับเงินสนุบสนุนในการฝึกอบรมอาชีพอย่างเสรีโดยรัฐอํานวยการฝึกอบรม

8.ผู้อพยพเคลื่อนย้าย คนไร้รัฐ แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านและผู้ลี้ภัย 1)จัดตั้งคณะกรรมการกิจการคนเข้าเมืองและคนไม่มีสัญชาติไทยเป็นหน่วยงานรับผิดชอบด้านผู้อพยพเคลื่อนย้ายทุกกลุ่ม คนไทยไปต่างประเทศ และคนจากต่างประเทศมาไทย 2)ผลักดันให้มีการเปิดสํารวจ ผ่อนผันเป็นประจํา พิสูจน์คัดแยก กําหนดสถานะตามกฎหมาย รวมถึงสิทธิพื้นฐานในการมีชีวิต การศึกษา สุขภาพ การอยู่กันเป็นครอบครัว การทํางานตามทักษะความสามารถ 3)ยกเลิกข้อกล่าวหาที่เกี่ยวข้องกับการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองแก่คนไทยที่ลี้ภัยในต่างประเทศนับตั้งแต่รัฐประหาร 2549 และสนับสนุนการเข้าถึงความยุติธรรม และเยียวยาอันเนื่องมาจากความเห็นต่างทางการเมืองและสังคม

9.ที่อยู่อาศัย 1)ผลักดันการเข้าถึงระบบสินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัย ดอกเบี้ยสูงสุด 2% ต่อปี  2)ที่อยู่อาศัยสําหรับประชาชนตําบลละไม่น้อยกว่า 1,000 ห้อง 3)ผลักดันการควบคุมราคาค่าเช่าที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมกับผู้ที่ต้องทํางานในพื้นที่เมืองได้อยู่อาศัยร่วมกับเมืองอย่างไม่ยากลําบาก 4)ที่อยู่อาศัยในโครงการภาครัฐสามารถเบิกค่าเช่าจากประกันสังคม รวมค่าน้ำไฟพื้นฐาน ไม่ เกิน 1,000 บาท/35 ตารางเมตร จัดเก็บโดยองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น 5)ผลักดันสิทธิในการมีที่อยู่อาศัย ที่ทํากิน และที่สาธารณะประโยชน์ที่ประชาชนใช้ร่วมกัน และกระจายอํานาจให้ท้องถิ่นบริหารจัดการ 6)ผลักดันให้เกิดการพัฒนาที่อยู่อาศัย โดยในแต่ละพื้นที่ต้องมีสัดส่วนของที่พักสําหรับผู้มีรายได้น้อยรวมอยู่ด้วย

10.การศึกษา 1)ยกเลิกหลักสูตร/เนื้อหา/สื่อที่สร้างอคติและความเกลียดชัง กลุ่มทางสังคมต่างๆ เช่น เชื้อชาติ ศาสนา เพศและเพศสภาพ สถานะชนชั้น ลักษณะทางกายภาพ ความเชื่อและอุดมการณ์ทางการเมือง และถิ่นที่อยู่ ให้สอดคล้องกับการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และสิทธิมนุษยชน 2)ให้บทบาทและการตัดสินใจแก่ครอบครัว ชุมชน โรงเรียน กลุ่มองค์กรทางสังคม เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา ยกสถานะของโรงเรียนในสังกัดกระทรวงศึกษาให้เป็นองค์กรนิติบุคคล 3)สร้างพิพิธภัณฑ์ ห้อง สมุด เพื่อเป็นสถานที่สร้างการเรียนรู้ด้านสิทธิพลเมือง สิทธิมนุษยชน วิถีชีวิต ประวัติศาสตร์ชาติพันธ์ และท้องถิ่น

 4. ขจัดความเหลื่อมล้ำทางสิ่งแวดล้อม

"อากาศที่เราหายใจ อาหารที่เรากิน และน้ำเราดื่ม"

1)ผลักดันกฎหมายอากาศบริสุทธิ์ โดยต้องบัญญัติให้ชัดเจนว่าให้นําค่าฝุ่นละอองพีเอ็ม 2.5 ไมครอน และฝุ่นนาโนที่มีขนาดเล็กกว่าพีเอ็ม 2.5 ที่อย่างน้อยต้องเป็นไปตามมาตรฐานของ WHO มาใช้ในการคํานวณคุณภาพอากาศ โดยต้องกําหนดมาตรฐานการปล่อยมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อมตั้งแต่แหล่งกําเนิดมลพิษ และเปิดช่องให้ประชาชนฟ้องรัฐได้ถ้าไม่นํามาตรการต่างๆ ที่บัญญัติไว้ในกฎหมายไปปฏิบัติ

2)ยกเลิกคําสั่ง คสช. ที่เป็นตัวการให้เกิดวิกฤติทางสุขภาพ ได้แก่ คําสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 4/2559 เรื่อง การยกเว้น การใช้บังคับกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม

3)ยกเลิกคําสั่ง คสช. ที่แก้ไขกฎหมายสิ่งแวดล้อมเพื่อลดทอนกลไกในการเฝ้าระวัง ติดตาม ควบคุม ป้องกันผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมจนทําให้เปลี่ยนสถานะกลายเป็นกฎหมายส่งเสริมการลงทุน ได้แก่ คําสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 9/2559 เรื่อง การแก้ไขเพิ่มเติม กฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม และพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2561 เพื่อ ยกเว้น โครงการด้านคมนาคมขนส่ง การสร้างเขื่อนและชลประทาน การป้องกัน สาธารณภัย โรงพยาบาล และที่อยู่อาศัย สามารถจัดหาผู้รับเหมาเอกชนเพื่อดําเนิน โครงการหรือ กิจการได้โดยไม่ต้องรอให้รายงานการวิเคราะห์ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม หรือ EIA ได้รับความเห็นชอบเสียก่อน

4)ยกเลิกคําสั่งว่าด้วยระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก หรือ Eastern Economic Corridor : EEC ได้แก่ คําสั่งหัวหน้า คสช.ที่ 2/2560 เรื่อง การพัฒนา EEC

5)สร้างกลไกการตัดสินใจที่อํานาจสูงสุดอยู่ที่ชุมชนท้องถิ่น

6)กระจายอํานาจให้ท้องถิ่นในการจัดการภายในชุมชน/เมืองในการป้องกันและรักษา สิ่งแวดล้อมภายในชุมชนท้องถิ่นของตนเอง

7)สนับสนุนการจัดการพลังงานที่กระจายการจัดการสู่ชุมชนท้องถิ่น และให้ความสําคัญกับ พลังงานสะอาด พลังงานทางเลือกเป็นอันดับแรก

8)สนับสนุนให้มีการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจังเพื่อปกป้องภัยพิบัติทางธรรมมชาติ - กําหนดมาตรฐานการป้องกันภัยพิบัติธรรมชาติ

9)กําหนดมาตรการภาษีและมาตรการอื่น ๆ เพื่อสร้างสรรค์สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ปลอดภัยและเอื้ออํานวยให้ทุกคนเข้าถึงได้

10)ยกเลิกระบบสัมปทานผูกขาดทั้งทรัพยากรธรรมชาติดิน น้ำ ป่า แร่ และปิโตรเลียม

11)ยกเลิกโครงการโรงไฟฟ้าขนาดใหญ่ โดยเฉพาะที่ใช้วัตถุดิบถ่านหิน รวมถึงยกเลิกการผูกขาดการผลิตและระบบไฟฟ้า