ภาพการจับกุมนักกิจกรรมนักศึกษาขณะเดินทางไปทำกิจกรรมตรวจสอบทุจริตอุทยานราชภักดิ์

เทคโนแครตและกูรูมักชี้ว่าการคอร์รัปชันและความไม่โปร่งใสเป็นปัญหาสำคัญของการพัฒนาประเทศ  ประเทศไทยได้ทุ่มเทงบประมาณและทรัพยากรจำนวนมากไปกับการแก้ปัญหาคอร์รัปชัน  องค์กรต่อสู้กับคอร์รัปชันทั้งของรัฐและเอกชนกำเนิดขึ้นหลายแห่งแต่ท่ามกลางอาคารอันใหญ่โตขององค์กรเหล่านี้ ปัญหาคอร์รัปชันมิได้เบาบางลงเมื่อดูจากระดับการพัฒนาประเทศที่ย่ำอยู่ในกับดักประเทศรายได้ปานกลางโดยมิมีสัญญาณว่าจะหลุดพ้นไปได้

ในรอบหลายปีที่ผ่านมา จากเหตุการณ์ตรวจสอบทุจริตอุทยานราชภักดิ์จนถึงคดีนาฬิกาเพื่อน รวมถึงงบประมาณของกองทัพที่เพิ่มหนึ่งเท่าตัวในชั่วระยะเวลาสิบปีจาก 1.1 แสนล้านบาทในปี 2550 เป็น 2.1 แสนล้านในปี 2560 ที่สวนทางกับเสียงบ่นและความไม่เพียงพอของงบประมาณกระทรวงสาธารณสุขก็สะท้อนสะท้อนปัญหาของระบบจัดการปัญหาคอร์รัปชันและปัญหาการบริหารจัดการงบประมาณของรัฐบาล 

ปัญหา 2 ประการข้างต้นนี้เหมือนจะไม่สัมพันธ์กับการพัฒนาประเทศโดยตรงเพราะมิใช่เรื่องทางเศรษฐกิจ แต่แท้จริงแล้วสะท้อนและเกี่ยวพันกับชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนชาวไทยทุกคนอย่างยิ่ง เพราะปัญหาดังกล่าวได้เผยให้เห็นถึงการคอร์รัปชันอำนาจ

การคอร์รัปชันอำนาจคืออะไร ?  การคอร์รัปชันอำนาจคือการที่อำนาจอันชอบธรรมในการจัดสรรงบประมาณและทรัพยากรของประเทศรวมถึงอำนาจที่จะตรวจสอบการบริหารจัดการดังกล่าวถูกช่วงชิงไป และใช้อำนาจดิบทำให้การจัดสรรงบประมาณและทรัพยากรดังกล่าวตกอยู่ในมือคนกลุ่มเดียวที่ไม่สามารถตรวจสอบได้
 
การคอร์รัปชันอำนาจสำคัญอย่างยิ่งต่อการแก้ปัญหาคอร์รัปชัน เพราะนี่คือต้นทางของคอร์รัปชันตั้งแต่การบิดเบือนและฉวยใช้กลไกต่าง ๆ ของรัฐที่ควรรับใช้ประชาชนทุกคนเอาไปรับใช้กลุ่มและเครือข่ายของตนอย่างไม่เกรงกลัวกฎหมายและโดย “ถูกกฎหมาย”

เมื่ออำนาจถูกชิงไปจากคนส่วนใหญ่ของประเทศแล้วก็ยากที่ประเทศจะพัฒนาต่อไปได้มิใช่ด้วยข้อกังขาว่าคณะบุคคลที่แย่งชิงอำนาจไปนั้นเป็นคนดีคนเก่งหรือไม่ ประเด็นสำคัญคือแม้ว่าบุคคลเหล่านั้นอาจจะเป็นคนดีคนเก่งแต่ภายใต้เงื่อนไขของการคอร์รัปชันอำนาจ การพัฒนาประเทศแม้แต่เพื่อเป้าหมายอย่างหยาบคือการขยายตัวทางเศรษฐกิจก็ยากที่จะเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพเพราะความรู้ความสามารถของคนหยิบมือเดียวย่อมไม่สามารถเทียบเท่ากับการปลดปล่อยพลังสร้างสรรค์ของคนทั้งประเทศมาร่วมกันในกระบวนการพัฒนาที่อาจจะมีผิด, ถูก, โกงบ้างแต่ก็สามารถถูกตรวจสอบได้แก้ไขได้ในระบบอยู่ตลอดเวลา 

ในยุค 4.0 นี้ อะไรจะล้าหลังไปกว่าการเชื่อในคนกลุ่มเดียวให้ผลักดันประเทศไปข้างหน้า ซึ่งเป็นความคิดที่สวนทางกระแสการพัฒนาของโลกที่เปิดโอกาสให้คนหมู่มากมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนประเทศ 

ในระบบคอร์รัปชันอำนาจ สตาร์ทอัพหรือนักบุกเบิกทางธุรกิจที่เป็นกำลังสำคัญในการสร้างเศรษฐกิจของประเทศจะมีที่ทางได้อย่างไร ในเมื่อกลุ่มทุนขนาดใหญ่จับมือกับผู้คอร์รัปชันอำนาจพวกเขาย่อมไม่อนุญาตให้กิจการที่ท้าทายพวกเขาเติบโตขึ้นมาได้  ทางออกของนักธุรกิจบุกเบิกจึงมี 2 ทาง หนึ่ง ยอมถูกทุนใหญ่กลืน สอง จ่ายสินบนเพื่อความอยู่รอด

เมื่ออำนาจถูกปล้นชิงไป การตรวจสอบและการจัดการปัญหาคอร์รัปชันภายใต้การคอร์รัปชันอำนาจจะมีเพดานการทำงานคือ ไม่แตะต้องอำนาจที่มาของการคอร์รัปชันทั้งปวง

การจับกุมผู้กระทำผิดกฎหมายและการปราบปรามคอร์รัปชันในระบอบคอร์รัปชันอำนาจจึงเป็นการปราบปรามคู่แข่งของทุนผูกขาดพันธมิตรคณะผู้คอร์รัปชันอำนาจ การผูกขาดโดยโครงสร้างเช่นนี้เป็นอุปสรรคกีดขวางการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและการพัฒนาประเทศอย่างสำคัญ

ลองจินตนาการถึงการอนุญาตให้มีการกลั่นสุราและเบียร์โดยเสรี ก็น่าจะพอเห็นภาพว่าคุณภาพเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศจะดีขึ้นเพียงใดและเศรษฐกิจจะกระจายตัวไปถึงประชาชนแค่ไหน

การแก้ปัญหาคอร์รัปชันและสร้างความโปร่งใสของประเทศเพื่อการพัฒนาอย่างทั่วถึงหรือกระจายในวงกว้างมากขึ้นจึงต้องพูดถึงการคอร์รัปชันอำนาจด้วยมิฉะนั้นแล้วการปราบคอร์รัปชันหรือสร้างความโปร่งใสที่เน้นเรื่องทั่วไปและใช้โทษหนักจะเป็นเครื่องมือรังแกหรือจัดการคู่แข่งมากกว่าอย่างอื่น

เพื่อให้การพัฒนาเศรษฐกิจยั่งยืนและเป็นธรรม (อย่างที่ชอบพูดกัน) การคอร์รัปชันที่ต้องจัดการก่อน คือ การคอร์รัปชันอำนาจ เทคโนแครตและกูรูที่สนใจเรื่องคอร์รัปชันและความโปร่งใสควรสนใจประเด็นนี้มากกว่าเห็นดีเห็นงามไปกับการคอร์รัปชันอำนาจเพื่อเป็นเส้นทางลัดไปสู่การรวบอำนาจกำหนดแผนพัฒนาระยะยาววิสัยทัศน์สั้นเพียงถ่ายเดียว

เช่นเดียวกับการเลือกตั้งครั้งที่จะมาถึงนี้ นโยบายของพรรคการเมืองต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการพัฒนา เศรษฐกิจ หรือการปราบคอร์รัปชันจะเป็นจริงหรือเข้าใกล้ความเป็นจริงมิได้เลย หากไม่เริ่มต้นด้วยการจัดการกับคอร์รัปชันอำนาจ