ศาลจังหวัดกาญจนบุรีนัดไต่สวนเพื่อหาแนวปฏิบัติในการบังคับคดีเพื่อฟื้นฟูลำห้วยคลิตี้จากมลพิษที่บริษัทเหมืองแร่ก่อ หลังจากมีคำพิพากษาทั้งศาลฎีกาและศาลปกครองสูงสุดให้ฟื้นฟู แต่ก็ยังฟื้นฟูไม่ได้

แฟ้มภาพชาวบ้านคลิตี้เดินทางไปศาลจังหวัดกาญจนบุรีเมื่อปี 2559 โดยถือภาพถ่ายสมาชิกครอบครัวซึ่งเสียชีวิตด้วย (ที่มา: มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม)

สุรพงษ์ กองจันทึก ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษากะเหรี่ยงและพัฒนาเปิดเผยว่า ทนายความจากสภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์ และมูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม ซึ่งช่วยเหลือชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงบ้านคลิตี้ล่าง ได้ยื่นคำร้องต่อศาลจังหวัดกาญจนบุรีเมื่อวันที่ 21 ก.พ. 2562 ขอให้ศาลจังหวัดกาญจนบุรีพิจารณาบังคับคดีให้ผู้ก่อมลพิษและกรมควบคุมมลพิษ ปฏิบัติตามคำพิพากษาศาลฎีกาในการฟื้นฟูลำห้วยคลิตี้จากมลพิษ

สืบเนื่องจากกรณีบริษัทตะกั่วคอนเซนเตรทส์ (ประเทศไทย) จำกัด ซึ่งประกอบกิจการแต่งแร่ตะกั่ว บริเวณติดป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ได้ปล่อยของเสียจากการแต่งแร่ตะกั่วลงสู่ลำห้วยคลิตี้ต้นน้ำของแม่น้ำแม่กลอง มานานกว่า 50 ปี เป็นเหตุให้ลำห้วยเป็นมลพิษ ชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงหมู่บ้านคลิตี้ล่าง อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งใช้น้ำจากลำห้วยคลิตี้ในการอุปโภคบริโภค ได้รับผลกระทบเจ็บป่วยล้มตาย

ชาวบ้านคลิตี้ล่างโดยนายกำธร ศรีสุวรรณมาลา ที่ 1 กับพวกรวม 8 คน เป็นโจทก์ จึงยื่นฟ้องบริษัท ตะกั่วคอนเซนเตรทฯ ที่ 1 กับพวกรวม 2 คน เป็นจำเลย ต่อมาชาวบ้านที่เหลือนำโดยนายยะเสอะ นาสวนสุวรรณ ที่ 1 กับพวกรวม 151 คน เป็นโจทก์ ได้ยื่นฟ้องบริษัท ตะกั่วคอนเซนเตรทฯ ที่ 1 กับพวกรวม 7 คน เป็นจำเลย ต่อศาลยุติธรรม ในคดีละเมิดตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ อีกทั้งชาวบ้านคลิตี้ล่างได้ยื่นฟ้องกรมควบคุมมลพิษต่อศาลปกครองกลาง ให้ฟื้นฟูลำห้วยคลิตี้ตามอำนาจหน้าที่

ต่อมาศาลฎีกาทั้งสองคดี มีคำพิพากษาในปี 2558 และ 2560 ให้จำเลยทั้งสองคดีร่วมกันฟื้นฟูสภาพลำห้วยคลิตี้ให้ปราศจากสารพิษตะกั่วในลำห้วยด้วยค่าใช้จ่ายของจำเลยเอง และศาลปกครองสูงสุด ได้มีคำพิพากษาในปี 2556 ให้กรมควบคุมมลพิษแก้ไขฟื้นฟูสภาพลำห้วยคลิตี้ให้กลับคืนสู่สภาพปราศจากมลพิษดังเดิม แต่มีปัญหาในทางปฎิบัติตามคำพิพากษาของศาลฎีกาและศาลปกครองสูงสุด ว่าจะให้จำเลยทั้งสามคดีทำการฟื้นฟูอย่างไรภายใต้กฎหมายใด หรือให้ใช้หลักการผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่ายภายใต้การทำแผนงานฟื้นฟูที่กรมควบคุมมลพิษกำหนด เพื่อให้ปฎิบัติตามคำพิพากษาศาลฎีกาและศาลปกครองสูงสุดได้อย่างครบถ้วน ทนายความซึ่งได้รับมอบอำนาจจากชาวบ้านคลิตี้ล่าง จึงได้ยื่นคำร้องต่อศาล เพื่อพิจารณาปัญหาการบังคับคดีในคดีสิ่งแวดล้อมที่พิพากษาให้จำเลยแก้ไขฟื้นฟูสภาพแวดล้อมในที่ดินหรือลำห้วยสาธารณะ หรือในที่ดินเอกชนได้เพียงใด หรือต้องมีหน่วยงานกลางในการแก้ไขฟื้นฟูตามแผนที่โจทก์คือชาวบ้านให้ความเห็นชอบ ล่าสุดในวันที่ 25 ก.พ. 2562

ศาลจังหวัดกาญจนบุรีมีคำสั่งนัดไต่สวนโจทก์ จำเลย และกรมควบคุมมลพิษ ในวันที่ 22 เม.ย. 2562 เวลา 9.00 น.