โรดริโก ดูเตอร์เต ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ลงนามรับรองให้กฎหมายหลักประกันสุขภาพมีผลบังคับใช้ ให้ชาวฟิลิปปินส์ทั้งประเทศเข้าระบบประกันสุขภาพอัตโนมัติ เข้าถึงบริการทางการแพทย์พื้นฐาน ไปจนถึงการตรวจในห้องปฏิบัติการ คาดใช้งบเพิ่ม 135,000 ล้านบาท หวังใช้ภาษีสุรา-ยาสูบมาอุด นักข่าวกังวลปัญหาความยั่งยืนและการเอื้อประโยชน์กับเอกชน

ธงชาติฟิลิปปินส์ (ที่มา:wikipedia)

27 ก.พ. 2562 ประธานาธิบดีโรดริโก ดูเตอร์เต ของฟิลิปปินส์ ได้ลงนามในกฎหมายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (Universal Heath Care Act) ให้มีผลบังคับใช้ทางกฎหมายแล้วเมื่อวันพุธที่แล้ว (20 ก.พ. 2562)

กฎหมายดังกล่าวเป็นการประกันให้ชาวฟิลิปปินส์ทั้งหมดที่มีถึง 105 ล้านคน เข้าถึงการบริการทางการแพทย์โดยอัตโนมัติภายใต้โปรแกรมประกันสุขภาพแห่งชาติ และขยายระบบการให้บริการสาธารณสุขของประเทศที่มีอยู่เดิมที่ชื่อว่าฟิลเฮลท์ (PhilHealth) ซึ่งเป็นบริษัทของรัฐที่ทำหน้าที่ให้บริการหลักประกันสุขภาพ ให้ครอบคลุมถึงการบริการให้คำปรึกษาทางการแพทย์และการตรวจสอบในห้องแล็บ

สื่อฟิลิปปินส์ เดลี อินไควเรอร์ ระบุว่า ภายใต้กฎหมายดังกล่าว ชาวฟิลิปปินส์จะเข้าไปเป็น contributor ในโปรแกรมระบบประกันสุขภาพแห่งชาติโดยอัตโนมัติในสองระดับ ระดับแรกคือทางตรง ได้แก่ผู้ที่สามารถจ่ายค่ารักษาพยาบาลที่ดีได้ และในระดับทางอ้อม ก็คือผู้ที่ต้องได้รับการสนับสนุน อย่างเช่นคนชราหรือคนที่ยากจนมาก ทั้งนี้ ภายใต้ระบบใหม่ ชาวฟิลิปปินส์สามารถเข้าถึงระบบบริการสุขภาพได้แม้ไม่มีบัตรฟิลเฮลท์

แถลงการณ์ของกระทรวงสาธารณสุขระบุว่า ในทางโครงสร้างการให้บริการ กฎหมายจะให้ฟิลเฮลท์เป็นผู้ซื้อสินค้าและการบริการด้านสุขภาพจากประชาชน การปฏิรูปอื่นๆ ที่จะเกิดขึ้นตามแผนก็คือการพัฒนาอุปกรณ์ อาคารสถานที่ทางสาธารณสุขในพื้นที่ขาดแคลน แก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำเรื่องเจ้าหน้าที่ด้านสาธารณสุขในประเทศ เข้าหาภาคเอกชน ไปจนถึงการสร้างและขยายหน้าที่ของกระทรวงสาธารณสุขให้มีหน้าที่พัฒนาและจัดส่งบริการทางสุขภาพ

ซัลวาดอร์ ปาเนโล โฆษกประจำทำเนียบประธานาธิบดีระบุว่าโครงการประกันสุขภาพถ้วนหน้าจะค่อยๆ ได้รับการปฏิบัติจริงอย่างค่อยเป็นค่อยไป เนื่องจากรัฐสภาหรือคองเกรสยังไม่ได้ร่างกฎหมายขึ้นภาษีสุราและยาสูบ หรือที่เรียกกันว่าภาษีบาป ซึ่งเป็นแหล่งรายได้ที่จะนำมาใช้เป็นงบประมาณของโครงการ

มีการคาดการณ์ว่างบประมาณที่ต้องใช้ในปีแรกของการบังคับใช้กฎหมายอยู่ที่ 257,000 ล้านเปโซหรือราว 156,000 ล้านบาท ซึ่งจากงบประมาณที่ได้รับเพิ่มเติมแล้วจะยังขาดอีก 22,000 ล้านเปโซ หรือราว 13,000 ล้านบาท ที่คาดว่าจะได้มาจากภาษีบาปข้างต้น

เมื่อเดือน ม.ค. ที่ผ่านมา คณะกรรมาธิการด้านสาธารณสุขของสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ฟิลิปปินส์ รับรองกฎหมายให้จัดตั้งการบริการและระบบสุขภาพอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ เพื่อให้บริการด้านสุขภาพผ่านระบบสารสนเทศ เพื่อให้มีประสิทธิภาพสมต้นทุน และรักษาความปลอดภัยของข้อมูลด้านสุขภาพ ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งในด้านการรวบรวมและจัดระเบียบข้อมูลทางสุขภาพของประชาชน เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและให้บริการด้านสาธารณสุข

เมื่อ ต.ค. 2561 กระทรวงสาธารณสุขฟิลิปปินส์กำหนดอัตราส่วนแพทย์ต่อผู้ป่วยไว้ที่ 1 ต่อ 33,000 รายและอัตราส่วนเตียงต่อประชากรที่ 1 ต่อ 1,121 ราย ในย่านกรุงมะนิลานั้น อัตราส่วนเตียงต่อประชากรเพิ่มขึ้นเป็น 1 ต่อ 591 รายขณะที่ในเขตปกครองตนเองเกาะมินดาเนาลดฮวบมาที่ 1 ต่อ 4,200 ราย นอกจากนี้ยังกำหนดให้บัณฑิตในสาขาด้านการแพทย์และสาธารณสุขจากสถานศึกษาของรัฐหรือได้รับทุนจากรัฐจะต้องทำงานใช้ทุนในโรงพยาบาลรัฐอย่างน้อย 3 ปี

กฎหมายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าถือเป็นหมุดหมายที่จะเปลี่ยนแปลงการให้บริการสาธารณสุขแก่ประชาชนชาวฟิลิปปินส์ทั้งประเทศ แต่เรย์ กัมโบอา ผู้สื่อข่าวจากฟิลสตาร์ โกลบัล เขียนบทความแสดงความกังวลว่าการปฏิบัติจริงจะไม่ยั่งยืน เพราะงบ 257,000 ล้านเปโซ เมื่อถัวเฉลี่ยกับประชากร 105 ล้านคนแล้วก็ตกราวหัวละ 2,448 เปโซหรือราว 1,483 บาทเท่านั้น แม้กระทรวงสาธารณสุขจะบอกว่าต้องเพิ่มภาษีบาปขึ้นสามเท่าตัว แต่ในอนาคตก็จะไม่เพียงพอ

นอกจากนั้น ภายใต้กฎหมายใหม่ที่จะเปลี่ยนชื่อระบบผู้ซื้อบริการจากฟิลเฮลท์ไปเป็นบริษัทความมั่นคงทางสุขภาพของฟิลิปปินส์ (Philippine Health Security Corp. (PHSC)) ซึ่งมีหน้าที่เพิ่มเติมคือการสร้างการคุ้มครองเพิ่มเติมแก่บริษัทการรักษาสุขภาพ และบริษัทเอกชนที่ทำหน้าที่ประกันสุขภาพ ระบบประกันสุขภาพนี้จะทำให้เป็นพื้นที่ที่บริษัทเอกชนที่ขายยาหรือผลิตภัณฑ์ทางสุขภาพใช้ประโยชน์ ซึ่งข้อวิพากษ์วิจารณ์เรื่องบทบาทของเอกชนที่มากขึ้นนั้นกลับถูกทำให้ไม่เป็นที่ได้ยิน 

เรย์ตั้งคำถามว่า เงินภาษีประชาชนควรถูกนำไปลงกับโครงสร้างสาธารณสุขของรัฐ และการพัฒนาศักยภาพของเจ้าหน้าที่ด้านสาธารณสุขในระดับรากหญ้า และการลงทุนกับการรณรงค์ให้คนดูแลสุขภาพเองมากกว่าเสียก่อนหรือไม่

แปลและเรียบเรียงจาก

PhilHealth needs P22 billion in 1st year of universal health care, Philstar, Feb. 27, 2019

Universal healthcare act in the Philippines signed into law by President Duterte, Healthcare IT News, Feb. 26, 2019

Universal Healthcare now a law in the Philippines, Philippine Daily Inquirer / Asia News Network, Feb. 21, 2019

Philippine’s Universal Health Care: Political gimmick?, Philstar, Feb. 12, 2019

สภาสูงฟิลิปปินส์ผ่านร่างกฎหมายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า, ศูนย์ข่าว สปสช.,  27 ต.ค. 2561