สะใจกันไปเมื่อข่าวไทยนำเสนอว่า 'สื่อนอก' เอาชื่อประวิตร วงษ์สุวรรณไปอยู่ในลิสต์ Real Life Crazy Rich Asian 2019 และสื่อไทยก็นำเสนอกันเยอะแยะ
แต่ส่วนตัวเชื่อว่าบทความนี้มาจากเว็บที่สมอ้างเป็น investing.com หรือเป็นคลิกเบทนั่นแหละ ด้วยข้อสังเกตตามนี้ (คนเก่งเรื่องคอมพิวเตอร์แนะนำด้วย นี่พลีชีพเลย อาจจะวืดก็ได้นะ แง)
1. เว็บบทความมีโดเมนเนมต่างกัน (เว็บลงบทความคือ new.education.investing.com จากนี้จะแทนด้วย A กับ investing.com ที่เป็นเว็บข่าวเรื่องเศรษฐกิจ การลงทุน จากนี้จะแทนด้วย B
2. A ใช้เลย์เอาท์และโลโก้เดียวกับ B ยกเว้นเรื่อง mobile version ซึ่ง A มีแต่ B ไม่มี ทั้งนี้ ช่องทางเดียวที่จะเข้าถึง B ได้จากหน้าเว็บ A คือส่วนท้ายของเว็บ ตรง Term and Condition Privacy setting อะไรนั่น
3. ในทางกลับกัน ส่วนจาก B นั้น ไม่มีช่องทางเข้าถึง A ได้เลย ในส่วนหัวที่เป็นป้าย Education เมื่อคลิกเข้าไปก็เป็นโดเมน investing.com/education ไม่ใช่ news.education.investing.com
4. ลักษณะของการนำเสนอข้อมูล ไม่มี methodology แม้จะบอกว่าเป็นการจัดอันดับ Crazy Rich Asian ในโลกความเป็นจริงก็ตาม (ซึ่งทำให้ดูแบบว่าเป็นเรื่องบันเทิงเพราะเกาะกระแสของหนัง) แต่ลักษณะการนำเสนอที่ไม่ปะติดปะต่อ เช่น ทำเป็นรายสไลด์ถึง 40 สไลด์ สไลด์ละคน (แต่พาดหัวเขียนว่ามีแค่ 10 คน) แต่ทุกหน้ามีโฆษณา Google Ads เหมือนมีเจตนาจะขายโฆษณา คือมันทำตัวไม่เหมือนเป็นซับโดเมน
5. นอกจากนั้น ค้นหาบทความดังกล่าวบนโดเมน B "ไ ม่ เ จ อ"
สรุปเกี่ยวกับโดเมน A และ B พฤติการณ์มันเหมือนมีบ้านใหญ่หนึ่งหลัง (B) แล้วมีคนปลูกบ้านเล็ก (A) อยู่ข้างๆ แล้วสมอ้างว่าเป็นหลังเดียวกัน มีทางเชื่อมน้อยๆ จากบ้านตัวเองไปที่บ้านหลังใหญ่ แต่จากหลังใหญ่กลับไม่มีทางเชื่อมไปยังบ้านหลังเล็ก แล้วบ้านหลังเล็กก็เนียนทำเลียนแบบบ้านหลังใหญ่ ข่าวที่แนบมานั้นผู้สื่อข่าวถามไปยังเว็บ investing แล้ว แต่ว่ายังไม่ได้รับคำตอบ
เว็บ investing จริงๆ น่าจะดีนะครับ มีข่าว มีตารางหุ้นของตลาดหลักทรัพย์หลายประเทศ แต่เว็บ A นั่นไม่มีเลย และเน้นขายแต่บทความจำพวก "จัดอันดับ..." ดังนั้นส่วนตัวได้ตั้งสมมติฐานไว้ก่อนว่ามีอะไรที่ไม่ชอบมาพากล ตอนนี้อยากรู้ว่าสองโดเมนมีฐานปฏิบัติการอยู่ตรงไหน แต่ไม่รู้ว่าจะสืบค้นได้ยังไง
สิ่งหนึ่งที่น่าตกใจคือสื่อไทยหลายที่นำเสนอข่าวนี้ว่าโดเมน www.investing.com เป็นที่ลงบทความ ซึ่งมันไม่ใช่ (อย่างน้อยก็คือหาความเชื่อมโยงชัดเจนไม่ได้ และมันเทาๆ) ซึ่งทำให้การใช้เทิร์ม 'อินเวสติ้ง' ติดตาผู้บริโภคด้วยลักษณะที่กระชับได้ภาษาข่าว มิหนำซ้ำยังขยี้เรื่องความร่ำรวยผิดปกติ ข่าวเรื่องคอร์รัปชันจากบทความนี้ด้วย
อีกอย่าง สไลด์พาดหัวเขียนว่า 'Real Life Crazy Rich Asians: 10 Interesting (and Rich) Asians of 2019' และผู้เขียนบอกว่าไม่ได้เรียงลำดับ ดังนั้นการพาดหัวว่ารวยระดับทวีปอาจไม่ถูกต้องนัก และพาดหัวก็ต่างกับคำอธิบาย สรุปมึงจะเอารวยสุดหรือน่าสนใจสุดกันแน่ มันดูไม่น่าเชื่อถือ
แต่เอาเถอะ เรื่องนี้ก็สะท้อนอยู่ว่ากระแสสาธารณะต่อนายพลคนนี้เป็นแบบไหน ถ้าคนไม่สนใจ ไม่ได้ traffic สื่อจะรุมขยี้แบบนี้เหรอ เป็นนายพลทั้งชีวิต เอาของหรูหราแบบนั้นมาจากไหน แถมกระบวนการสอบสวนก็ชอบกล ไปไม่สุด คือเกลียดประวิตรน่ะเกลียดได้ มีอะไรให้ไม่ชอบเยอะไปหมดในตัวของคนๆ นี้ เราก็ไม่ชอบ แต่ข้อมูลที่จะเอามาสุมไฟความเกลียดชังไม่ควรเป็นอะไรก็ได้ อย่างน้อยก็เช็คกันให้ชัดๆ หน่อย ซึ่งตอนนี้ความเชื่อมโยงมันน้อย
ถ้าสื่อยังกังวลเรื่องการเป็น Gatekeeper ของข้อมูลข่าวสารที่นับวันยิ่งถูกเทคโนโลยี disrupt อย่างน้อยก็ทำตัวให้สมกับความกังวลหน่อย
ช่วยขนาดนี้ ตำแหน่งไอโอยังว่างมั้ยล่ะครับๆ
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)