สองพี่น้องผู้ลี้ภัยซาอุฯ เรียกร้องบรรษัทไอทีปลดแอพฯ ควบคุม-สอดแนมผู้หญิง 'Absher'

สองพี่น้องชาวซาอุฯ ที่ขอลี้ภัยในต่างประเทศเรียกร้องให้บรรษัทไอทีแอปเปิลและกูเกิลถอนแอพฯ Absher ที่เป็นโปรแกรมสำหรับผู้ชายในซาอุฯ นำมาใช้ควบคุม-สอดแนมผู้หญิงที่เป็นญาติตัวเอง หลังจากที่ก่อนหนานี้เคยมีการทักท้วงจาก ส.ส. สหรัฐฯ มาแล้ว


ที่มาภาพ: wikimedia.org

สองพี่น้องชาวซาอุดิอาระเบีย มาฮา และ วาฟา อัลสุบาเย ผู้ขอลี้ภัยนอกประเทศเรียกร้องให้ 2 บรรษัทไอทียักษ์ใหญ่แอปเปิลและกูเกิลถอนโปรแกรมแอพพลิเคชันที่ 'ไร้มนุษยธรรม' ที่ชื่อว่า Absher ออกจากร้านค้าของพวกเขา ซึ่งเป็นแอพพลิเคชัน Absher ตัวนี้เป็นโปรแกรมที่ทำให้ชายในซาอุฯ สามารถใช้สอดแนมและควบคุมญาติผู้หญิงในเรื่องการเดินทางไปไหนมาไหนได้ กลายเป็นการเอื้อต่อการปิดกั้นผู้หญิงให้ถูกขังอยู่ในครอบครัวที่กดขี่ข่มเหงพวกเธอ

มาฮา และ วาฟา อัลสุบาเย เป็นสองพี่น้องชาวซาอุฯ ที่กำลังขอลี้ภัยในจอร์เจียพูดถึงโปรแกรมแอพพลิเคชัน Absher ซึ่งเป็นโปรแกรมของรัฐบาลที่ให้ผู้ชายใช้สอดแนมสมาชิกครอบครัวผู้หญิงได้ เธอบอกว่าโปรแกรมนี้แย่ต่อผู้หญิงในซาอุฯ เพราะเป็นการส่งเสริมระบบชายเป็นผู้คุ้มครอง (male guardian) คอยควบคุมผู้หญิง

ผู้ที่สร้าง Absher คือกระทรวงกิจการภายในของซาอุฯ เป็นแอพพลิเคชันฟรีที่จัดวางให้ดาวน์โหลดผ่านร้านค้าของกูเกิลและแอปเปิลในซาอุฯ ถึงแม้ว่าแอพฯ นี้จะให้บริการต่างๆ ของรัฐบาลไม่ว่าจะเป็นการต่ออายุหนังสือเดินทาง ทำการนัดหมาย หรือตรวจดูเรื่องใบสั่งจราจร แต่ก็มีส่วนของแอพที่เปิดทางให้ผู้ชายสามารถสั่งระงับไม่ให้ญาติผู้หญิงของตัวเองเดินทางไปต่างประเทศได้ รวมถึงได้รับข้อความอัพเดทเมื่อผู้หญิงใช้หนังสือเดินทาง

เคยมีการทักท้วงเกี่ยวกับแอพพลิเคชันนี้จากผู้แทนสภาคองเกรสของสหรัฐฯ นำโดย แจกกี สเปียร์ ส.ส. พรรคเดโมแครต แต่ฝ่ายบรรษัทไอทีก็ตอบกลับแบบไม่ได้ให้ความคืบหน้าใดๆ โดยที่กูเกิลแถลงเมื่อเดือน มี.ค. ที่ผ่านมาว่าพวกเขาปล่อยให้แอพพลิเคชันนี้ยังคงอยู่ต่อไปเพราะไม่ได้ละเมิดข้อกำหนดและเงื่อนไข ขณะที่ทิม คุก ประธานบริหารของแอปเปิล แถลงเมื่อเดือน ก.พ. ว่าเขาไม่เคยได้ยินชื่อแอพพลิเคชั่น Absher มาก่อน แต่ก็จะ "ดูเรื่องนี้ให้"

ในซาอุฯ มีระบบแบบอิสลามอนุรักษ์นิยมจัดที่เรียกว่าระบบผู้คุ้มครองหรือ guardianship ที่ระบุให้ผู้หญิงต้องขออนุญาตจากญาติผู้ชายในการที่จะทำงาน แต่งงาน และเดินทาง แต่จากกรณีที่ผู้หญิงซาอุฯ ขอลี้ภัยในต่างประเทศเพราะเรื่องนี้ทำให้เกิดการใคร่ครวญถึงระบบนี้อีกครั้ง

สำหรับกรณีของสองพี่น้องอัลสุบาเย พวกเธอออกจากประเทศด้วยการขโมยโทรศัพท์มือถือของพ่อตัวเองเพื่อให้ได้หนังสือเดินทางและการอนุญาตให้เดินทางโดยเครื่องบินไปที่กรุงอิสตันบูลประเทศตุรกี พวกเธอบอกว่านอกจากพวกเธอแล้วยังมีผู้หญิงอีกหลายสิบคนที่กำลังพยายามหาทางลี้ภัยในต่างประเทศเพื่อหนีออกจากครอบครัวที่ข่มเหงรังแกพวกเธอ

วาฟาบอกว่าถ้าหากมีการถอนแอพฯ ควบคุมผู้หญิงที่เรียกว่า Absher นี้ ก็อาจจะส่งผลต่อรัฐบาลและกลายเป็นการขัดขวางระบบผู้คุ้มครองได้อย่างมีนัยสำคัญ นอกจากสองพี่น้องนี้แล้วนักสิทธิฯ หลายกลุ่ม นักการทูต รวมถึงนักการเมืองยุโรปและสหรัฐฯ ต่างก็เรียกกร้องให้มีการถอนแอพฯ นี้ออกจากร้านค้าออนไลน์ด้วย

มิเชลล์ บาเชเลต ข้าหลวงใหญ่ด้านสิทธิมนุษยชนของสหประชาชาติกล่าวไว้เมื่อวันที่ 24 เม.ย. ที่ผ่านมาว่า เธอได้ตั้งคำถามหนักๆ กับบริษัทไอทีเกี่ยวกับภัยอันตรายของแอพฯ อย่าง Absher เธอบอกว่าเทคโนโลยีควรจะเป็นสิ่งที่ก้าวหน้าแต่การมีอำนาจรุกล้ำมากมายขนาดนี้อาจจะส่งผลเสียหายอย่างประเมินค่าไม่ได้ถ้าไม่มีการถ่วงดุลให้มีการเคารพในสิทธิมนุษยชน

ทางด้าน ลินน์ มาลูฟ ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยตะวันออกกลางขององค์กรแอมเนสตีกล่าวว่าการที่มีกรณีผู้หญิงซาอุฯ หลบหนีออกจากประเทศจำนวนมากเป็นตัวบ่งชี้ว่าสถานการณ์ของผู้หญิงในซาอุฯ เป็นอย่างไร มาลูฟบอกว่าถึงแม้ว่าจะมีการปฏิรูปในบางด้านอย่างจำกัด แต่ก็ไม่มีการปกป้องคุ้มครองผู้หญิงมากพอจากความรุนแรงในครอบครัว จากการกดขี่ข่มเหง และจากการกีดกันเลือกปฏิบัติ

ถึงแม้ว่า เจ้าฟ้าชาย โมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาลเคยเสนอให้มีการปฏิรูปในเรื่องเหล่านี้ เช่นการยกเลิกการสั่งห้ามผู้หญิงขับรถ หรือบอกว่าจะยกเลิกระบบผู้คุ้มครอง แต่ก็หยุดอยู่แค่การพูดถึงเท่านั้นโดยไม่มีอะไรตามมา นอกจากนี้ในช่วงที่ผ่านมายังมีเหตุการณ์ที่ทำให้ตะวันตกวิพากษ์วิจารณ์ซาอุฯ จากเรื่องที่พวกเขาจับกุมและดำเนินคดีกับนักกิจกรรมหญิงด้านสิทธิมนุษยชน 11 ราย โดยมีการทารุณกรรมพวกเธอในที่ต้องขัง

เรียบเรียงจาก

Runaway Saudi sisters call on Google and Apple to pull 'inhuman' woman-monitoring app, The Guardian, 27-04-2019
https://www.theguardian.com/world/2019/apr/25/runaway-saudi-sisters-call-for-inhuman-woman-monitoring-app-absher-to-be-pulled-google-apple

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท