สถานเอกอัครราชทูตจีนในกัมพูชาเปิดเผยว่าพวกเขากำลังสืบสวนเกี่ยวกับวิดีโอของแก๊งชาวจีนที่น่าจะมาจากเขตเทศบาลนครฉงชิ่งข่มขู่ว่าจะยึดครองเมืองพระสีหนุ เมืองหลวงของจังหวัดสีหนุวิลล์ ซึ่งเป็นเมืองท่องเที่ยวริมชายฝั่งที่มีชาวจีนเข้าไปทำงานก่อสร้างจำนวนมากตามแผนการพัฒนาของทางการจีน
ภาพฟุตเทจจากวิดีโอ (ที่มา:Youtube)
16 พ.ค. 2562 ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา กลุ่มธุรกิจก่อสร้างสัญชาติจีนเข้าไปสร้างคาสิโนมากกว่า 100 แห่ง รวมถึงโรงแรมและรีสอร์ทอีกหลายสิบแห่งในจังหวัดสีหนุวิลล์ เมืองท่องเที่ยวชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของกัมพูชา ซึ่งเป็นหนึ่งในจังหวัดใหญ่ๆ ที่อยู่ในแผนการพัฒนา "หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง (One Belt One Road - OBOR)" ของทางการจีน
แต่มากไปกว่าความคึกคักทางเศรษกิจก็มีวิดีโอที่เผยแพร่ต่อๆ กันในเฟสบุ๊คเผยให้เห็นชายชาวจีนพูดต่อหน้ากล้องโดยมีชาวจีนคนอื่นๆ อีกราว 20 คนห้อมล้อม มีบางส่วนที่มีรอยสักและส่งเสียงเชียร์ ชายที่อยู่ต่อหน้ากล้องพูดเป็นภาษาจีนกลางว่า "ภายใน 3 ปีข้างหน้านี้ กัมปงโสมจะตกออยู่ภายใต้การควบคุมของเราไม่ว่าจะอย่างปลอดภัยหรืออย่างโกลาหลก็ตาม" โดยที่กัมปงโสมเป็นชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งของเมืองพระสีหนุ เมืองหลวงของสีหนุวิลล์
วิดีโอดังกล่าวมีการเผยแพร่ออกมาเมื่อวันที่ 7 พ.ค. หลังกระทรวงกิจการภายในของกัมพูชารายงานว่าชาวจีนเป็นคนต่างชาติที่ก่ออาชญากรรมมากที่สุดในกัมพูชา จากสถิติในช่วงไตรมาสแรกของปี 2562 พบว่าชาวต่างชาติ 341 รายที่ถูกคุมขังมีชาวจีนอยู่ในจำนวนนั้น 241 ราย รองลงมาคือชาวเวียดนาม 49 ราย ก่อนหน้านี้ยังมีกรณีที่ชายชาวจีน 2 รายถูกจับกุมจากการเป็นผู้ต้องสงสัยก่อเหตุฆาตกรรมชาวจีนด้วยกันในวันที่ 6 พ.ค. โดยมีวิดีโอเผยให้เห็นคนๆ หนึ่งเข้าไปในรถและต่อมามีการทิ้งร่างของคนดังกล่าวออกมาจากรถในช่วงกลางวันแสกๆ
สถานทูตจีนในกัมพูชาแถลงผ่านเว็บไซต์ว่าพวกเขาจะประสานงานกับตำรวจกัมพูชาในการสืบสวนเรื่องนี้และระบุอีกว่าพวกเขาเชื่อว่าจะสามารถแก้ไขคดีได้โดยเร็ว
ในช่วงปี 2561 ชาวจีนมากกว่า 16,000 รายได้รับใบอนุญาตทำงานในกัมพูชาโดยจำนวนมากทำงานยู่ในภาคการท่องเที่ยวและโครงการด้านโครงสร้างพื้นฐานทั้งในสีนหุวิลล์และจังหวัดใกล้ๆ กันคือเกาะกง อย่างไรก็ตาม สำนักงานตรวจคนเข้าเมืองกัมพูชาระบุว่ามีจำนวนชาวจีนที่ไม่ได้รับใบอนุญาตทำงานอยู่ 78,000 รายในสีหนุวิลล์
สีหนุวิลล์และเกาะกงเป็นพื้นที่ๆ มีการสร้างท่าเรือน้ำลึกและสนามบินจากโครงการหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทางของจีน โครงการที่ผู้สนับสนุนอ้างว่าจะเป็นการสร้างงานและประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แต่ผู้บิจารณ์ก็ระบุว่ามันสร้างความเสียหายด้านสิ่งแวดล้อม ทำให้ราคาอสังหาริมทรัพย์เพิ่มสูงขึ้นมากจนเกิดการไล่ที่อย่างผิดกฎหมายและข้อพิพาทด้านที่ดิน และยังทำให้อัตราอาชญากรรมสูงขึ้น เกิดภาวะตึงเครียดหยั่งรากลึกระหว่างคนในท้องถิ่นกับชาวจีนที่เข้ามาทำงาน
สื่อเซาธ์ไชนามอร์นิงโพสต์ระบุว่า ฮุนเซน นายกรัฐมนตรีกัมพูชาพยายามใกล้ชิดกับจีนมากขึ้นในขณะที่เขาคอยปราบปรามทำลายคู่แข่งทางการเมืองและลิดรอนเสรีภาพสื่อ เมื่อเดือน เม.ย. ที่ผ่านมากัมพูชาและจีนทำข้อตกลงใหม่อีกเก้าข้อตกลงภายใต้โครงการหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง ถือเป็นการส่งสัญญาณว่ากัมพูชาเริ่มตีตัวออกห่างจากสหภาพยุโรปในฐานะผู้ร่วมส่งเสริมการพัฒนาในประเทศของพวกเขามาในอดีต กระนั้น ชาวกัมพูชาเองก็เริ่มจะแสดงความไม่สบายใจต่ออิทธิพลของจีน แม้แต่ในพรรครัฐบาลหรือสื่อที่ถูกควบคุมอย่างหนักก็ตาม
หนึ่งในผู้ที่แสดงความไม่พอใจเกี่ยวกับการที่ชาวจีนก่ออาชญากรรมคือผู้นำชุมชนระดับตำบลที่มาจากการเลือกตั้งในสีหนุวิลล์ เขาบอกว่าชาวจีนสร้างผลกระทบต่อคนในท้องถิ่นจากการที่พวกเขาขับรถเร็วและไม่เคารพกฎจราจร นอกจากนี้ยังวิจารณ์เรื่องการก่อสร้างอย่างไม่ปลอดภัยและทำลายสิ่งแวดล้อม พวกเขาเรียกร้องให้รัฐบาลผลักดันให้ชาวจีนเคารพกฎหมายและขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวกัมพูชา ก่อนหน้านี้ ยุน มิน ผู้ว่าราชการจังหวัดได้เขียนถึงรัฐมนตรีกระทรวงกิจการภายในของกัมพูชาระบุถึงปัญหาอาชญากรรมที่เพิ่มสูงขึ้น ปัญหาราคาอสังหาริมทรัพย์สูง และปัญหาแรงงานชาวจีนในภาคส่วนการก่อสร้างที่ล้นเกิน นอกจากนี้ยังระบุว่า "เปิดโอกาสให้ชาวจีนที่เป็นส่วนหนึ่งของแก๊งมาเฟียก่ออาชญากรรม"
พนมเปญโพสต์ สื่อที่มักจะเข้าข้างรัฐบาลกัมพูชานำเสนอความคิดเห็นจากหัวหน้าตำรวจท้องถิ่นนายหนึ่งที่ระบุว่าคนจีนที่เข้าไปทำงานในกัมพูชาไม่ยอมเรียนรู้กฎหมายของพวกเขา และกล่าวว่าควรจะบังคับใช้มาตรการทางกฎหมายต่อคนเหล่านี้มากขึ้น นอกจากนี้พนมเปญโพสต์ยังมีบทความอื่นๆ ที่วิพากษ์วิจารณ์โครงการพัฒนาของจีน มีอยู่ชิ้นหนึ่งที่รายงานในเดือน ก.ย. 2561 ระบุถึงปัญหาการทะลักเข้ามาของนักท่องเที่ยวจีนจนชาวกัมพูชาเองไม่สามารถท่องเที่ยวได้
โสพัล เอียร์ นักวิชาการด้านรัฐศาสตร์ชาวกัมพูชาจากวิทยาลัยอ็อกซิเดนทัลในแคลิฟอร์เนียกล่าวว่าฮุนเซนจะต้องเผชิญปฏิกิริยาโต้ตอบถ้าหากว่าเขายังคงให้ ‘เพชรยอดมงกุฎ (Crown’s Jewel)’ กับจีนอย่างการให้พัฒนาพื้นที่ในจังหวัดเสียมเรียบ เมืองที่ตั้งของปราสาทนครวัด ขณะที่โครงการในสีหนุวิลล์ก็ส่งผลเสียหนักมากจนจะทำให้เขาเสียคะแนนนิยมได้ถ้าหากยังปราบปรามเสียงคัดค้านต่อไป
แต่อย่างไรเสียก็ดูเหมือนว่าฮุนเซนต้องการเดินหน้าในด้านความร่วมมือกับจีนต่อไป โดยมีแผนการพัฒนาโครงการที่ใหญ่กว่านี้ในสีหนุวิลล์ ถึงแม้จะมีความไม่พอใจจากคนในท้องถิ่นก็ตาม
เรียบเรียงจาก
Chinese gang threatens chaos in Cambodian province as rift deepens between locals and new arrivals, South China Morning Post, May 14, 2019
The next Macau? China’s big gamble in Cambodia, The Sydney Morning Herald, Jun. 20, 2018
ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)