บุกรุกขุดทองพื้นที่สงวนชนพื้นเมืองบราซิล-เหตุต่อเนื่องหลังหัวหน้าเผ่าถูกสังหาร

มีนักขุดเหมืองทองอย่างผิดกฎหมาย 50 รายบุกรุกพื้นที่เขตสงวนของกลุ่มชนพื้นเมืองในบราซิล ที่รัฐอามาปา หลังเหตุฆาตกรรมผู้นำชนพื้นเมืองเมื่อสัปดาห์ก่อน โดยกลุ่มผู้บุกรุกนี้ติดอาวุธหนักเข้าพื้นที่ ขณะที่ชนพื้นเมืองขอความช่วยเหลือจากตำรวจ เพราะเกรงว่าจะเกิดเหตุนองเลือด

แผนที่รัฐอามาปา ทางตอนเหนือของบราซิล (ที่มา: Google Map)

29 ก.ค. 2562 ในเขตป่าแอมะซอนของบราซิล มักจะมีการเข้าไปขุดเหมืองทองอย่างผิดกฎหมาย ซึ่งสร้างความเสียหายให้กับชุมชนท้องถิ่นทั้งจากการถางป่าและการทำให้แม่น้ำปนเปื้อนมลพิษจากสารปรอท กรณีล่าสุดนี้เกิดขึ้นในพื้นที่เขตสงวน 6,000 ตร.กม. ของกลุ่มชนพื้นเมืองไวอาปี ในรัฐอามาปา ทางตอนเหนือของบราซิล มีกลุ่มคนขุดเหมืองราว 50 ราย บุกรุกเข้าไปในพื้นที่หลังจากที่เคยเกิดเหตุฆาตกรรมหัวหน้ากลุ่มชนพื้นเมืองก่อนหน้านี้

หัวหน้ากลุ่มชนพื้นเมืองคนที่ถูกฆาตกรรมชื่อ เอมิรา ไวอาปี มีคนพบร่างของเขาใกล้กับหมู่บ้านมาริรีเมื่อวันที่ 24 พ.ค. ที่ผ่านมา เป็นเหตุให้กลุ่มชนพื้นเมืองพากันหนีออกจากหมู่บ้านแห่งนี้ไปอยู่ในหมู่บ้านอรามิราที่ใหญ่กว่า เหล่าผู้นำชนพื้นเมืองและนักการเมืองท้องถิ่นเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่ตำรวจช่วยเหลือในเรื่องนี้เพราะเกรงว่าจะเกิดเหตุนองเลือดขึ้น ฝ่ายเจ้าหน้าที่ทางการบอกว่าตำรวจกำลังดำเนินการเข้าไปสืบสวนสอบสวนในเรื่องนี้

คุเรนี ไวอาปี สมาชิกรายหนึ่งของชนพื้นเมืองผู้ที่อาศัยอยู๋ในเมืองเปดราบรังกาดูอมาปารีซึ่งตั้งอยู่ใกล้ๆ กันกล่าวว่า กลุ่มคนขุดเหมืองที่รุกรานหมู่บ้านของพวกเขานั้นมาการติดอาวุธหนักอย่างปืนกล นั่นทำให้พวกเขาต้องขอความช่วยเหลือจากตำรวจของรัฐบาลกลางบราซิล เพราะถ้าหากทางการไม่ทำอะไรกับเรื่องนี้พวกเขาก็จะทำให้การสู้รบเกิดขึ้น

เบธ เปลาเย นายกเทศมนตรีของเปดราบรังกาดูอมาปารีสถานการณ์ในตอนนี้ตึงเครียดมาก อีกทั้งยังเปิดเผยว่าชนพื้นเมืองกลุ่มนี้ยึดในประเพณีของตัวเองและคนที่จะเข้าไปในพื้นที่ต้องเป็นคนที่ได้รับอนุญาตเท่านั้น

ชนพื้นเมืองเริ่มมีการส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือตั้งแต่วันที่ 27 ก.ค. ที่ผ่านมา โดยผู้ที่ขอความช่วยเหลือเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นและผู้นำชื่อ จาวารุวา ไวอาปี โดยที่นักร้องของบราซิล แคตาโน เวโลโซ ก็เป็นหนึ่งในคนที่เรียกร้องให้ตอบรับคำขอความช่วยเหลือจากชนพื้นเมือง "ในนามของศักดิ์ศรีประเทศบราซิลในสายตาชาวโลก" 

คุเรนี ไวอาปี กล่าวอีกว่าประธานาธิบดี จาอีร์ บอลโซนาโร เป็นคนที่ส่งเสริมให้เกิดการรุกรานแบบนี้ วุฒิสมาชิก รันดอร์ฟ รอดริดจ์ส ผู้ที่รับเรื่องร้องทุกข์จากชนพื้นเมืองไวอาปีก็กล่าวในทำนองเดียวกันว่า การที่บอลโซนาโรให้สัญญาซ้ำๆ ว่าจะอนุญาตให้มีการเข้าไปขุดเหมืองแร่ในเขตสงวนของชนพื้นเมืองกลายเป็นสิ่งที่ส่งเสริมให้มีคนทำก่อเหตุต้องห้ามเช่นนี้ และเหตุการณ์บุกรุกพื้นที่ชนพื้นเมืองไวอาปีในครั้งนี้ก็ถือเป็นครั้งแรกในรอบหลายสิบปีที่ผ่านมา โดยที่เมื่อราว 40-50 ปีก่อนหน้านี้ เคยมีเหตุการณ์ที่ชนพื้นเมืองไวอาปีถูกรุกรานจากคนตื่นทองมาก่อนซึ่งในช่วงที่ประชากรชนพื้นเมืองไวอาปีลดลงอย่างมากเพราะเกิดโรค

ก่อนหน้านี้ในปี 2560 สมัยของประธานาธิบดี มิเคล เทเมร์ ก็มีการพยายามเปิดให้มีการเข้าไปทำเหมืองในเขตสงวนเรนกาซึ่งเป็นเขตสงวนของชนพื้นเมืองแต่ก็ล้มเลิกไปหลังจากที่มีเสียงต่อต้านจากนานาชาติ

บอลโซนาโร ใช้โวหารกล่าวอ้างว่าชนพื้นเมืองเหล่านี้เป็นพวก "คนยุคดึกดำบรรพ์" ขณะที่พยายามพูดเอาใจคนขุดเหมืองแร่ในพื้นที่ๆ มีทรัพยากรแร่อุดมสมบูรณ์ เมื่อช่วงก่อนหน้านี้ไม่นานบอลโซนาโรเพิ่งจะตกเป็นเป้าหมายวิพากษ์วิจารณ์หลังแต่งตั้งลูกของตัวเองเป็นเอกอัครราชทูตบราซิลประจำสหรัฐฯ เขาให้สัมภาษณ์ในทำนองว่าต้องการ "หุ้นส่วน" จาก "ประเทศโลกที่หนึ่ง" ในการสำรวจพื้นที่เหล่านี้นั่นเป็นสาเหตุที่เขาพยายามใกล้ชิดกับสหรัฐฯ

ในกรณีการฆาตกรรมเอมิรา ไวอาปี นั้น คุเรนีกล่าวว่ามีคนพบร่างของเขาถูกแทงเสียชีวิต โดยคนในท้องถิ่นบอกว่าพวกเขาพบเห็นกลุ่มคนที่น่าจะเป็นกลุ่มคนที่น่าจะเป็นคนขุดเหมืองใกล้ๆ กับไร่ของพวกเขา นอกจากนี้ยังมีเสียงปืนดังใกล้กับอรามิราในตอนเย็นของวันที่ 27 ก.ค. แต่ไม่มีใครบาดเจ็บ ซึ่งคุเรนีคาดว่าน่าจะเป็นการยิงขู่จากฝ่ายคนขุดเหมือง

เรียบเรียงจาก

Amazon gold miners invade indigenous village in Brazil after its leader is killed, The Guardian, 28-07-2019
 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท