วิจารณ์หนักประธานาธิบดีอินโดฯ เตรียมออกกฎหมายห้ามอยู่ก่อนแต่ง-ห้ามหมิ่นผู้นำ

รัฐบาลอินโดนีเซียมีการรื้อแก้ประมวลกฎหมายอาญาของประเทศใหม่ พบล้าหลังในหลายเรื่องไม่ว่าจะเป็น ห้ามอยู่กินโดยไม่ได้แต่งงาน ห้ามไม่ให้คนทั่วไปพูดเรื่องการคุมกำเนิด การอนุญาตให้มีการตีความตามกฎประเพณีท้องถิ่นที่จะกลายเป็นการกีดกันผู้หญิงและผู้มีความหลากหลายทางเพศได้ นอกจากนี้ยังมีกฎหมายห้ามหมิ่นประธานาธิบดี ทำให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ตามมา


ที่มาภาพประกอบ: Patrik M. Loeff (CC BY-NC-ND 2.0)

20 ก.ย. 2562 รัฐบาลที่นำโดยประธานาธิบดีโจโค วิโดโด ของอินโดนีเซียเตรียมพิจารณาผ่านร่างกฎหมายใหม่หลายฉบับที่ทำให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์จากกลุ่มด้านสิทธิฯ ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นกฎหมายห้ามคู่รักอยู่ร่วมชายคาโดยไม่ได้แต่งงาน ห้ามความสัมพันธ์ทางเพศนอกสมรส ห้ามการทำแท้ง รวมถึงห้ามหมิ่นประธานาธิบดี

รัฐสภาอินโดนีเซียใช้เวลามากกว่า 10 แล้วในการแก้ไขกฎหมายอาญาที่มีมาตั้งแต่สมัยอาณานิคม ทำให้เกิดประมวลกฎหมายอาญาใหม่ที่มี 628 มาตรา ซึ่งจะมีการพิจารณาผ่านร่างในช่วงไม่กี่วันหลังจากนี้

แต่ทว่ากฎหมายอาญาฉบับปรับปรุงใหม่เหล่านี้ก็มีปัญหาทำให้กลุ่มแนวร่วมด้านสิทธิฯ ต่างๆ ในอินโดนีเซียโต้ตอบว่ามันเป็นกฎหมายที่ล่วงละเมิดสิทธิสตรี, สิทธิของชนกลุ่มน้อยทางศาสนา, สิทธิของผู้มีความหลากหลายทางเพศ และเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นกับเสรีภาพในการรวมกลุ่มสมาคม

แอนเดรียส์ ฮาร์โซโน นักวิจัยอาวุโสด้านอินโดนีเซียจากฮิวแมนไรท์วอทช์กล่าวว่าร่างประมวลกฎหมายอาญาใหม่ของอินโดนีเซียนี้เป็น "หายนะ" ไม่ใช่แค่กับผู้หญิง ชนกลุ่มน้อยทางศาสนา หรือผู้มีความหลากหลายทางเพศเท่านั้น แต่ยังนับเป็น "หายนะ" ต่อชาวอินโดนีเซียทุกคน ฮาร์โซโนยังเรียกร้องให้ผู้แทนในสภายกเลิกกฎหมายมาตราที่ล่วงละเมิดสิทธิมนุษยชนเหล่านี้ออกให้หมดก่อนที่จะผ่านร่างกฎหมาย

นักกิจกรรมเรียกร้องให้ประธานาธิบดีโจโค วิโดโด ชะลอร่างประมวลกฎหมายอาญาใหม่บอกว่าต้องมีการแก้ไขอย่างมาก สิ่งที่ถูกมองเป็นปัญหาในกฎหมายนี้คือเรื่องการห้ามมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้เป็นคู่สมรสซึ่งมีโทษจำคุกสูงสุด 1 ปี รวมถึงกฎหมายที่มีการทำให้ผู้ทำงานบริการทางเพศเป็นความผิดทางอาญา นอกจากนี้อินโดนีเซียยังถือเป็นประเทศที่มีการข่มเหงลงโทษและกีดกันผู้มีความหลากหลายทางเพศอย่างมาก นักวิจารณ์มองว่าประมวลกฎหมายใหม่นี้จะทำให้การมีเพศสัมพันธ์ระหว่างคนเพศเดียวกันกลายเป็นเรื่องผิดกฎหมายด้วย

มีกฎหมายมาตราหนึ่งในอินโดนีเซียระบุว่าคู่รักที่อาศัยอยู่ร่วมชายคากันโดยไม่ได้แต่งงานอาจจะต้องโทษจำคุก 6 เดือน โดยที่หัวหน้าหมู่บ้านสามารถเป็นผู้รายงานความผิดในเรื่องนี้ได้ นอกจากนี้ยังมีกฎหมายที่ระบุห้ามไม่ให้มีการพูดคุยถึงเรื่องการคุมกำเนิดและการวางแผนครอบครัวโดยอนุญาตให้คนทำงานสาธารณสุขและ "อาสาสมัครที่มีความสามารถ" เท่านั้นที่จะสามารถพูดคุยเรื่องนี้ได้

ฮาร์โซโนกล่าวว่ากฎหมายห้ามพูดถึงการคุมกำเนิดจะยิ่งทำให้ความก้าวหน้าของอินโดนีเซียในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาล้าหลังกลับไปอีก หลังจากที่อันโดนีเซียเคยมีความก้าวหน้าในเรื่องการลดการเสียชีวิตของมารดาเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ได้มากในช่วงไม่กี่ปีนี้

ในกฎหมายถัดมากอีกมาตราหนึ่งก็ระบุว่ามีแต่หมอเท่านั้นที่จะตัดสินว่าจะให้ทำแท้งหรือไม่ ขณะเดียวกันก็ระบุว่าผู้หญิงที่ทำแท้งแบบผิดกฎหมายอาจจะต้องโทษจำคุก 4 ปี

เดอะการ์เดียนระบุว่าร่างประมวลกกฎหมายใหม่นี้เป็นตัวชี้วัดให้เห็นว่าอินโดนีเซียที่มีประชากรชาวมุสลิมเป็นประชากรส่วนใหญ่เริ่มมีความอนุรักษ์นิยมทางศาสนามากขึ้น โดยที่ร่างประมวลกฎหมายเหล่านี้ยังระบุยอมรับ "กฏหมายที่มีชีวิต" (Living Law) อื่นๆ ซึ่งจะทำให้ตีความรวมไปถึงกฎหมายชะรีอะฮ์หรือกฎเกณฑ์ประเพณีในระดับท้องถิ่นเอามาอ้างใช้ได้ด้วย ซึ่งกฎเกณฑ์เหล่านี้โดยมากมีการกีดกันเลือกปฏิบัติต่อผู้หญิง ผู้มีความหลากหลายทางเพศ และชนกลุ่มน้อยทางศาสนา

อีกเรื่องหนึ่งที่ถูกมองว่าเป็นปัญหาคือการที่ประมวลกฎหมายนี้มีความล้าหลังในเรื่องเสรีภาพสื่อด้วยจากการที่ระบุให้การหมิ่นประธานาธิบดีหรือรองประธานาธิบดีเป็นความผิดทางอาญา

นอกจากประมวลกฎหมายอาญาใหม่แล้ว ในช่วงสัปดาห์เดียวกันนี้ก็มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์กฎหมายเจ้าปัญหาอีกฉบับหนึ่งที่พยายามทำให้คณะกรรมการต่อต้านการทุจริตคอร์รัปชันอ่อนแอลง มีสื่อที่ตีพิมพ์เผยแพร่การ์ตูนล้อเลียนประธานาธิบดีซึ่งอาจจะถูกทำให้เป็นเรื่องผิดกฎหมายในอนาคต

ทั้งนี้กฎหมายใหม่นี้ยังมีการขยายความเพิ่มเติมกฎหมายหมิ่นศาสนาที่มีอยู่เดิม โดยระบุให้องค์กรที่มีอุดมการณ์แบบมาร์กซิสต์-เลนินนิสต์ จะถูกวางโทษจำคุก 10 ปี

เรียบเรียงจาก
Outcry at Indonesia draft criminal code that could see unmarried couples jailed, The Guardian, 19-09-2019
https://www.theguardian.com/world/2019/sep/19/outcry-at-indonesia-draft-criminal-code-that-could-see-unmarried-couples-jailed

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท