เจ้าหน้าที่ไทยห้าม 'มูร สุขหัว' นักการเมืองหญิงและผู้นำฝ่ายค้านกัมพูชาเข้าประเทศ โดยก่อนหน้านี้ผู้นำฝ่ายค้านกัมพูชา 'สม รังสี' ประกาศจะพาฝ่ายค้านที่ลี้ภัยกลับกัมพูชาเพื่อนำการลุกฮือของประชาชนล้มรัฐบาลฮุนเซ็น โดยการเนรเทศฝ่ายค้านกัมพูชาดังกล่าว เกิดขึ้นในช่วงเวลาครบรอบ 28 ปีสนธิสัญญาสันติภาพปารีส ซึ่งเมื่อเวลาผ่านไปฮุนเซ็นยังคงครองอำนาจและไม่มีแนวโน้มว่าสถานการณ์ด้านเสรีภาพในกัมพูชาจะดีขึ้น

วันพุธที่ 23 ต.ค. นี้ ถือเป็นโอกาสครบรอบปีที่ 28 ของสนธิสัญญาสันติภาพปารีสเมื่อปี 2534 (ค.ศ. 1991) ซึ่งมีผลยุติสงครามกลางเมืองกัมพูชาและนำไปสู่การเลือกตั้งทั่วไปในปี 2536 อย่างไรก็ตามสถานการณ์การเมืองปัจจุบันในกัมพูชาประสบภาวะถดถอยอย่างมาก

มูร สุขหัว ผู้นำฝ่ายค้านพลัดถิ่นของกัมพูชา ภาพถ่ายเมื่อเดือนมิถุนายน 2016 (ที่มา: แฟ้มภาพ/Wikipedia/VOA)

ทั้งนี้สื่อออสเตรเลีย ซิดนีย์มอร์นิงเฮอรัลด์ รายงานว่า มูร สุขหัว รองหัวหน้าพรรคสงเคราะห์ชาติ (CNRP) อดีต ส.ส.จังหวัดพระตะบอง ในฐานะผู้นำฝ่ายค้านพลัดถิ่นของกัมพูชา ถูกเจ้าหน้าที่ไทยที่สนามบินสุวรรณภูมิปฏิเสธเข้าเมืองและผลักดันออกนอกราชอาณาจักรเมื่อช่วงบ่ายวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (20 ต.ค.) โดยมูร สุขหัว เดินทางออกจากกรุงเทพฯ ด้วยเที่ยวบินมาเลเซียแอร์ไลน์กลับไปยังกัวลาลัมเปอร์

"พวกเขานำฉันไปยังห้องพิเศษ พวกเขา (เจ้าหน้าที่ไทย) เข้ามาประกบ, จากนั้นเจ้าหน้าที่ภาคพื้นของสายการบินมาเลเซียแอร์ไลน์ได้ทำอย่างดีที่สุดเพื่อหาเที่ยวบินกลับให้กับฉันไปยังกัวลาลัมเปอร์" มูร สุขหัว ให้สัมภาษณ์สื่อออสเตรเลีย เธอระบุด้วยว่าเจ้าหน้าที่ไม่อนุญาตให้ผ่านด่านตรวจคนเข้าเมือง นอกจากนี้ยังไม่อนุญาตให้ออกจากสนามบิน

โดยเมื่อไปถึงมาเลเซีย มูร สุขหัว ตัดสินใจไม่เดินทางไปจาการ์ตาตามแผนเดิมเพราะเสี่ยงจะถูกเนรเทศออกจากอินโดนีเซีย แต่เลือกเดินทางกลับไปยังสหรัฐอเมริกาแทน

ก่อนหน้านี้สื่อฟากรัฐบาลกัมพูชาระบุว่า เมื่อเดือนก่อนกระทรวงการต่างประเทศของกัมพูชาได้ส่งหมายจับผู้นำฝ่ายค้านกัมพูชาไปยังประเทศต่างๆ ในอาเซียน ซึ่งมีสม รังสี และมูร สุขหัวอยู่ในรายชื่อด้วย

ด้านโฆษกรัฐมนตรีต่างประเทศอินโดนีเซียปฏิเสธที่จะให้ความเห็นว่า มูร สุขหัวจะถูกเนรเทศหรือไม่ถ้าเดินทางมายังจาการ์ตา โดยระบุว่าเขาไม่ทราบเรื่องดังกล่าว

ซิดนีย์มอร์นิงเฮอรัลระบุว่า การตัดสินใจของไทยย้ำชัดว่าประเทศในอาเซียนไม่ต้องการที่จะยืนหยัดเพื่อสิทธิมนุษยชน และยังสะท้อนภาวะประชาธิปไตยถดถอยที่เกิดขึ้นไปทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ก่อนหน้านี้สม รังสี ประกาศว่าจะเดินทางกลับกัมพูชาในวันที่ 9 พฤศจิกายนนี้เพื่อนำการลุกฮือของประชาชน ตามมาด้วยการขู่กลับของฮุนเซ็น ผู้นำกัมพูชาว่าจะเกิดความรุนแรงรวมทั้งการแทรกแซงจากกองทัพ

มูร สุขหัวกล่าวว่า ตัวเธอเอง สม รังสี และผู้นำคนอื่นๆ ของพรรคสงเคราะห์ชาติกำลังมองหาทางเลือกทุกทางเพื่อที่จะข้ามพรมแดนกลับไปยังกัมพูชาในวันที่ 9 พฤศจิกายน รวมทั้งเที่ยวบินตรงจากเมืองหลวงอื่นๆ ในอาเซียน และข้ามพรมแดนไทยทางบก ประเทศซึ่งมีแรงงานกัมพูชาทำงานนับแสนราย

"เราต้องการผ่านเข้าไปทางประเทศไทย เราแค่ขอผ่านทาง เราไม่มีเจตนาสร้างปัญหาให้กับประเทศไทย" มูร สุขหัวกล่าว และเธอยังกล่าวด้วยว่ายังไม่ละทิ้งแผนที่จะกลับกัมพูชาในวันที่ 9 พฤศจิกายน แม้ว่าจะเต็มไปด้วยภัยและความท้าทาย เธอยังเรียกร้องให้ประชาคมนานาชาติเรียกร้องต่อฮุนเซ็นให้ถอนคำพูดที่ว่าจะฆ่าพลเมืองของตน เพื่อสร้างหลักประกันทั้งสวัสดิภาพและความปลอดภัยให้กับประชาชนกัมพูชา แต่ประชาคมโลกก็ยังเงียบเสียง

อย่างไรก็ตามผู้นำในพรรคสงเคราะห์ชาติ ไม่ได้มีความเห็นเรื่องนี้ตรงกันนัก โดยโมโนวิเทีย กึม ลูกสาวของกึม โสกา ผู้นำฝ่ายค้านอีกคน วิจารณ์แผนของสม รังสี และมูร สุขหัว โดยยังระบุว่าทั้งสองคนรวมทั้งผู้นำคนอื่นๆ ในพรรคสงเคราะห์ชาติไม่มีแผนที่จะกลับกัมพูชาในตอนนี้ สิ่งนี้เป็นเพียงการหยั่งเสียงและดูว่ามีประชาชนสนับสนุนพวกเขามากเพียงไหน

โดยความเห็นของโมโนวิเทียสะท้อนให้เห็นความแตกแยกของผู้นำฝ่ายค้านซึ่งสิ่งนี้ยิ่งทำให้ฮุนเซ็นแข็งแกร่ง นอกจากนี้ยังสะท้อนมุมมองของผู้สนับสนุนฝ่ายค้านบางกลุ่มที่เห็นว่าประชาชนกัมพูชาถูกจับและควบคุมตัวโดยรัฐบาลฮุนเซ็น ในขณะที่นักการเมืองลี้ภัยอย่างสม รังสี และมูร สุกหัว กำลังให้สัญญาในสิ่งที่พวกเขาให้ไม่ได้ นั่นคือ การเดินทางกลับประเทศ และต่อสู้เพื่อนำประชาธิปไตยกลับคืนมา

ทั้งนี้ฮุนเซ็นปกครองกัมพูชามาอย่างยาวนานกว่า 34 ปี และในการเลือกตั้งเมื่อกรกฎาคม 2561 ก็ชนะได้ที่นั่ง ส.ส. ยกสภาคือ 125 ที่นั่ง ซึ่งการเลือกตั้งดังกล่าวเกิดขึ้นหลังยุบพรรคสงเคราะห์ชาติในเดือนกันยายนปี 2560 รวมทั้งปราบปรามนักกิจกรรมและภาคประชาสังคมที่สนับสนุนประชาธิปไตย ในขณะเดียวกันจีนแผ่นดินใหญ่ก็มีบทบาทเพิ่มขึ้นอย่างมากในการเมืองกัมพูชา รวมทั้งมองหาการตั้งฐานทัพเรือที่เมืองท่าในจังหวัดพระสีหนุ

สำหรับสมาชิกพรรคฝ่ายค้านกว่า 118 คนนั้น ถูกห้ามเล่นการเมือง 5 ปี หลายคนตัดสินใจลี้ภัย บางคนก็ถูกรัฐบาลกัมพูชาคุมขัง อย่างเช่น กึม โสกา ซึ่งถูกกักบริเวณที่บ้านพักในกรุงพนมเปญ

แปลและเรียบเรียงจาก

Cambodian opposition leader deported by Thailand at Hun Sen regime's request, James Massola, The Sydney Morning Herald, 23 October 2019