สื่อเดอะการ์เดียนรายงานถึงสาเหตุที่ประเทศเนเธอร์แลนด์เป็นประเทศที่มีปริมาณผู้ต้องขังน้อยมาก เนื่องจากพวกเขาใช้วิธีการบำบัดฟื้นฟูจากผู้เชี่ยวชาญต่อผู้กระทำผิดที่มีปัญหาทางจิตใจแทน

ที่มาภาพประกอบ: Dietmut Teijgeman-Hansen (CC BY-NC-ND 2.0)

14 ธ.ค. 2562 นับตั้งแต่ปี 2557 เป็นต้นมาจนถึงตอนนี้ในเนเธอร์แลนด์มีการปิดเรือนจำนวน 23 แห่งแล้ว และเปลี่ยนมันให้กลายเป็นที่พักอาศัย โรงแรม และศูนย์บำบัดชั่วคราว อีกทั้งเนเธอร์แลนด์ยังถือเป็นประเทศที่มีอัตราผู้ต้องขังน้อยมากเป็นอันดับที่ 3 ในยุโรป โดยที่ในทุกๆ จำนวนประชากร 100,000 รายจะมีผู้ต้องขังอยู่ 54.4 ราย จากข้อมูลของหน่วยงานกระทรวงยุติธรรมชองเนเธอร์แลนด์

จำนวนตัวเลขของผู้ต้องขังเนเธอร์แลนด์ลดลงจาก 42,000 รายในปี 2551 เหลือ 31,000 รายในปี 2561 แต่การที่จำนวนผู้ต้องขังลดลงไม่ได้หมายความว่าอาชญากรรมจะสูงขึ้น ในทางตรงกันข้ามในช่วงเวลาเดียวกันคือระหว่างปี 2551-2561 มีจำนวนอาชญากรรมลดลงถืงร้อยละ 40

มิแรนดา บูน ศาตราจารย์ด้านอาชญาวิทยาจากมหาวิทยาลัยไลเดนทำการวิจัยเรื่องเกี่ยวกับการลดลงของประชากรผู้ต้องขังในเนเธอร์แลนด์ เธอบอกว่าในช่วงตลอด 13 ปีที่ผ่านมา มีจำนวนผู้ต้องขังลดจำนวนลงในโลกตะวันตกมากอย่างมีนัยสำคัญ บูนระบุว่าผู้ต้องขังเนเธอร์แลนด์ครึ่งหนึ่งได้รับการลงโทษจำคุกเพียง 1 เดือน และเกือบครึ่งหนึ่งของคนที่ถูกคุมขังในปี 2561 เป็นผู้ต้องขังเพราะกำลังรอการไต่สวนพิจารณาคดี

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวถึงกรณีนี้ว่ามีหลายปัจจัยที่ทำให้จำนวนคนคุกลดลงในเนเธอร์แลนด์ เช่นมีการตัดสินด้วยวิธีอื่นๆ ที่ไม่ต้องใช้กระบวนการศาล เช่นการลงโทษด้วยการปรับ และการใช้คำสั่งศาลในการไกล่เกลี่ย นอกจากนี้สำหรับคดีอาญาก็มีโครงการพิเศษเพื่อการฟื้นฟููทางจิตวิทยาที่เรียกว่า TBS ซึ่งบูนบอกว่าเป็นระบบที่มีแต่ในเนเธอร์แลนด์

บูนบอกว่าในขณะที่หลายประเทศมีสถานบำบัดทางจิตวิทยาเป็นทางเลือกหนึ่งซึ่งขึ้นอยู่กับว่าจะมีการตัดสินให้จำคุกหรือเข้าสถานบำบัด แต่ในเนเธอร์แลนด์มีการนำสถาบันทางจิตวิทยามาใช้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการยุติธรรมสำหรับคนที่อยู่ในข่ายไม่สามารถที่จะทำให้ต้องรับผิดตามกฎหมายได้หรือรับผิดได้แค่เฉพาะส่วนหนึ่ง

อย่างไรก็ตามบูนเปิดเผยอีกว่าการที่เนเธอร์แลนด์มีจำนวนผู้ต้องขังลดลงนั้นส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะมีการกระทำผิดบางส่วนตกหล่นไม่ได้รับการรายงานและบันทึกไว้ก็เป็นได้

สำหรับหน่วยงาน TBS ในเนเธอร์แลนด์นั้นเป็นหน่วยงานที่เน้นทำงานบำบัดคนที่ก่อเหตุอาญาที่มีความผิดจำคุกอย่างน้อย 4 ปี และมีโอกาสสูงที่จะกระทำผิดซ้ำ โดยพวกเขาจะพยายามบำบัดผู้คนเหล่านี้ให้สามารถกลับไปเป็นส่วนหนึ่งของสังคมได้ โดยถ้าหากเคสเหล่านี้เคสใดก็ตามที่ไม่ให้ความร่วมมือหรือเล็งเห็นแล้วว่าเป็นไปไม่ได้ที่พวกเขาจะกลับสู่สังคมก็จะมีการส่งตัวต่อไปยังโรงพยาบาลที่มีการรักษาความปลอดภัยระดับสูงและควบคุมตัวพวกเขาไว้ที่นั่น ทั้งนี้ในทุกๆ 2 ปี จะมีการให้ผู้พิพากษาประเมินว่าผู้ต้องขังควรจะขยายการได้รับการบำบัดต่อไปอีกหรือไม่ ซึงคนเหล่านี้มักจะถูกคุมขังโดยเฉลี่ย 2 ปีเท่านั้น

มีการยกตัวอย่างกรณีหนึ่งคือ บาส เดอ วรีส์ คนที่ป่วยเป็นจิตเพทและเคยใช้ความรุนแรงมาก่อน แต่เขาก็ได้รับการรักษาจากคลินิกด้านสุขภาพจิตอินฟอร์ซาในอัมสเตอร์ดัม เขาบอกว่าสิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับ TBS คือการที่พยายามทำให้ตัวเองสามารถกลับสู่สังคมได้อีกครั้ง "ผมเลือกทางที่ยากลำบาก ผมละอายในสิ่งที่เกิดขึ้น ผมไม่ได้พูดถึงมันอย่างเปิดเผยนักก่อนหน้านี้ จนกระทั่งในช่วงหนึ่งผมก็เริ่มพูดมันออกมา และมันก็ทำให้ผมมาอยู่ ณ จุดนี้"

ในปัจจุบันวรีส์มีงานที่สร้างรายได้ให้ตัวเองและกลับไปอยู่ที่บ้านเกิดและสามารถสอบผ่านในฐานะเทรนเนอร์ส่วนตัวได้ สำหรับวรีส์แล้วการสั่งลงโทษจำคุกหนักๆ นั้นไม่ใช่เรื่องที่มองในแบบเป็นขาวกับดำได้เขาบอกว่าควรจะมองเป็นรายกรณีไป

นักจิตเวชวิทยา เมลินา ราคิก จากอินฟอร์ซากล่าวว่าเมื่อเทียบกับการนำตัวผู้กระทำผิดเข้าคุกแล้ว การให้เข้าโปรแกรมบำบัด TBS สามารถลดการก่อเหตุซ้ำได้ดีกว่า ถึงแม้ว่าบางคนอาจจะอยากให้มีการลงโทษคนหนักขึ้นเพราะคิดว่าจะได้ผลแต่จริงแล้วไม่เป็นเช่นนั้น

นอกจากเรื่องทางจิตใจแล้ว จิตเวชและนักจิตวิทยายังพูดถึงปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้คนก่อเหตุซ้ำ ไม่ว่าจะด้วยเรื่องการขาดแคลนทางเศรษฐกิจของคนเหล่านั้น หรือแม้กระทั่งการถูกปฏิบัติในคุก โดยที่ ไกจ์ส แวจ์เตอร์ส นักวิจัยอาวุโสในเรื่องการกลับมากระทำผิดซ้ำกล่าวว่า เมื่อนักโทษได้รับการปฏิบัติอย่างเลวร้ายขาดความเป็นมนุษย์ในคุก ทำให้เมื่อออกจากคุกไปแล้วผู้คนเหล่านั้นปฏิบัติต่อคนอื่นอย่างเลวร้ายต่อไป นอกจากนี้การเข้าคุกยังส่งผลเลวร้ายทางวิถีชีวิตทำให้คนสูญเสียงานหรือแม้กระทั่งสูญเสียที่อยู่อาศัย

เรียบเรียงจาก
Why are there so few prisoners in the Netherlands?, The Guardian, 12-12-2019
https://www.theguardian.com/world/2019/dec/12/why-are-there-so-few-prisoners-in-the-netherlands