พบชั่วโมงการทำงานที่ยาวนาน ค่าจ้างที่ลดต่ำลง ตามระบบเศรษฐกิจที่จ้างงานแบบจบเป็นครั้งๆ ไป หรือ 'Gig economy' กำลังคุกคามชีวิตคนงานในเกาหลีใต้
คนขับรถจักรยานยนต์พนักงานของแอปพลิเคชั่น Baemin ในเกาหลีใต้ | ที่มาภาพ: Yonhap
คนงานแพลตฟอร์มที่เป็นเลือดหล่อเลี้ยงชีวิตของแพลตฟอร์มที่จ้างงานจบเป็นครั้งๆ ไป (gig platforms) ซึ่งกำลังมีความสำคัญมากขึ้นในประเทศเกาหลีใต้ อันประกอบด้วยการขนส่งสินค้าและอาหารถึงที่พักอาศัย การขนส่งผู้โดยสาร และการบริการทำความสะอาดบ้าน ได้ถูกเปิดเผยโดยงานวิจัยล่าสุดให้เห็นถึง สภาพการจ้างงานที่ย่ำแย่ เช่น การจ่ายค่าจ้างต่ำ ชั่วโมงการทำงานยาวนาน
ขัดแย้งกับข้อความคิดที่ว่าไลฟ์สไตล์หรือวิถีชีวิตของคนทำงานแพลตฟอร์มทำให้คนงานมีเสรีภาพในการเลือกตารางการทำงานของตนเอง จากงานศึกษาวิจัยโดยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนของเกาหลีใต้ แสดงให้เห็นว่า คนงานในเศรษฐกิจแบบจ้างงานจบเป็นครั้งๆ ไป บ่อยครั้ง ทำงานมากเท่ากับลูกจ้างประจำ แต่เผชิญกับความไม่แน่นอนด้านต่างๆ และได้รับค่าจ้างต่ำ
จากการสำรวจ คนงานส่วนใหญ่ กล่าวว่า พวกเขาเลือกอาชีพนี้ด้วยความหวังที่ว่า พวกเขามีอิสระในการเลือกเวลาการทำงาน แต่งานวิจัย แสดงให้เห็นว่า คนงานในเศรษฐกิจแบบจ้างงานจบเป็นครั้งๆ ไป โดยเฉลี่ยทำงาน 8. 22 ชั่วโมงต่อวัน และทำงาน 5 ถึง 6 วันต่อสัปดาห์
ชั่วโมงการทำงานของพวกเขาอาจจะยาวนานมากกว่านั้นหากนับ “ชั่วโมงการทำงานแฝง” ซึ่งเป็นเวลาพวกเขาต้องอยู่กับแพลตฟอร์มหรืออยู่ในห้องแชทโดยใช้โทรศัพท์มือถือเพื่อรอรับงานที่จะเข้ามา
“ฉันอยู่กับแอป ยาวนานตลอดทั้งวัน” คนขับรถคนหนึ่งที่ทำงานในสาขาขนส่ง กล่าว
งานวิจัย ระบุว่า คนงานในเศรษฐกิจที่จ้างงานจบเป็นครั้งๆไป ส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุ 40 ปีขึ้นไปและ 50 ปีขึ้นไป พวกเขามีทางเลือกน้อยเพียงไม่กี่ทางในการเลือกประเภทของงาน และขอบเขตของงาน และต้องพึ่งพาเป็นอย่างมากกับงานที่จ่ายค่าตอบแทนเป็นรายชิ้น
จากผลการสำรวจ พบว่า อายุเฉลี่ยของคนงานแพลตฟอร์มทำความสะอาดบ้านและคนงานบริการขับรถจะอยู่ที่ 55 ปีและ 50 ปีตามลำดับ ส่วนคนงานแพลตฟอร์มขับรถขนส่งโกดังสินค้าจะมีอายุเฉลี่ย 46 ปี และ พบว่า 64 % ของคนงานไม่มีงานที่สองหรืองานที่สาม ที่สำคัญ พวกเขาเป็นแกนหลักในการหารายได้ของครอบครัว ซึ่งรายได้ของเขาคิดเป็นสัดส่วน 79% ของรายได้ทั้งหมดของครอบครัว ทั้งนี้ รายได้ต่อเดือนเฉลี่ยจะอยู่ที่ 1.52 ล้านวอน (1,313 เหรียญสหรัฐหรือประมาณ 39,000 บาท)
กลุ่มคนขับรถของแอปพลิเคชั่นส่งอาหาร Baemin แถลงข่าวในกรุงโซลเมื่อต้นเดือน ม.ค. 2563 เรียกร้องให้ปรับปรุงสภาพการทำงาน | ที่มาภาพ: Yonhap
แม้ว่าสภาพงานทำงานจะเป็นที่ไม่น่าพึงพอใจนัก ทว่า 90% ของคนขับรถในงานแบบจบเป็นครั้งๆไป และ 80 % เฉพาะคนขับรถส่งพัสดุ บอกว่า พวกเขาไม่สามารถปฏิเสธงานที่จ้างเป็นครั้งๆ เหล่านั้นได้ เนื่องจากกลัวว่าจะกระทบกับงานของตัวเองที่จะเกิดขึ้นในอนาคตวันต่อไป
งานวิจัยชี้ให้เห็นจุดสำคัญคือ การเติบโตอย่างรวดเร็วของอุตสาหกรรมแพลตฟอร์ม และการเข้าไปสู่งานของคนงานหน้าใหม่ที่กำลังบีบให้คนงานทำงานเพื่อผลตอบแทนที่น้อยลง
“ปัญหา (เกี่ยวกับการเข้าไปทำงานแพลตฟอร์ม) คือ ราคากำลังลดต่ำลงเรื่อยๆ ฉันรู้สึกว่า มันเป็นราคาที่น่ารังเกียจ แต่หลายคนก็เข้าไปทำงานเพื่อให้ได้เงินจำนวนนั้นมาอยู่ตลอดเวลา ซึ่งนั่นเป็นสิ่งที่ทำให้ค่าตอบแทนลดต่ำลงเรื่อยๆ” คนงานคนหนึ่ง กล่าว
“ฉันกำลังมองหางานอื่น ตั้งแต่ค่าจ้างลดต่ำลงมากเกินไป และมันก็ไม่ใช่งานที่มีค่าตอบแทนที่ดีอะไรทั้งสิ้น (ค่าจ้างลดลง) เมื่อมีคนเข้ามาทำงานมากขึ้น (ในแพลตฟอร์มของเศรษฐกิจที่จ้างงานแบบจบเป็นครั้งๆไป) “ คนงานอีกคนหนึ่งกล่าว
รายงานของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนของเกาหลีใต้ ได้จัดทำขึ้นบนพื้นฐานของการสำรวจเก็บข้อมูลด้วยวิธีการออนไลน์และการสัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ รวมถึงนักวิจัยได้เข้าร่วมสังเกตการณ์ในห้องแชท เพื่อดูว่าคนงานแพลตฟอร์มสื่อสารกันกับคนงานคนอื่นๆ อย่างไร
เศรษฐกิจแบบจ้างงานจบเป็นครั้งๆ ของเกาหลีใต้เติบโตขึ้นอย่างสูงในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา บนความสำเร็จของแพลตฟอร์มส่งอาหาร เช่น Baemin และ Yogiyo ทำให้มีมูลค่าของตลาดถึง 10 ล้านล้านวอน (ประมาณ 8,386 ล้านเหรียญสหรัฐหรือ 251,580 ล้านบาท) ในปี 2561
ในปี 2562 ในเกาหลีใต้มีคนงานในเศรษฐกิจแบบจ้างงานจบเป็นครั้งๆไป ราว 500,000 คนหรือคิดเป็น 2% ของจำนวนคนงานทั้งหมดในประเทศ จากข้อมูลจากหน่วยงานบริการข้อมูลการจ้างงานของเกาหลีใต้ (the Korea Employment Information Service)
ที่มาเรียบเรียงจาก
Long Working Hours, Falling Wages Threaten S. Korea’s Gig Economy Workers
(Korea Bizwire in Business, 15 Jan 2020)