10 ข้อเสนอฝ่าวิกฤตโควิด 19 COVID-19 มาตรการช่วยเหลือแรงงานนอกระบบ ลูกจ้างรายวัน ฟรีแลนซ์!!!

รัฐสวัสดิการถ้วนหน้าแก้ปัญหาวิกฤตโควิด 19
เครือข่ายรัฐสวัสดิการเพื่อความเท่าเทียมและเป็นธรรม(We Fair)

จากวิกฤตการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 รวมทั้งผลพวงจากวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นในก่อนหน้านี้ ถือเป็นวิกฤตซ้อนวิกฤต ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสังคมเศรษฐกิจไทยทุกภาคส่วน ส่งผลให้ประชากรวัยทำงานส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นแรงงานนอกระบบ แรงงานที่ประกอบอาชีพอิสระกว่า 21 ล้านคน เผชิญความเสี่ยงจากการถูกเลิกจ้าง การขาดรายได้จากการหยุดงานตามมาตรการของภาครัฐ และอาจนํามาสู่การสูญเสียรายได้ยาวนานหากเศรษฐกิจถดถอยยาวนาน ทั้งนี้แม้ว่าภาครัฐจะบรรเทาผลกระทบกับแรงงานในระบบประกันสังคม แต่ยังไม่ครอบคลุมคนทำงานส่วนใหญ่ ไม่สามารถสร้างหลักประกันพื้นฐานรองรับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้

เครือข่ายรัฐสวัสดิการเพื่อความเท่าเทียมและเป็นธรรม (เครือข่าย We Fair) มีความเห็นว่า วิกฤตการณ์การระบาดของไวรัส COVID-19 เป็นสถานการณ์ที่สังคมไทยไม่เคยประสบมาก่อน ย่อมไม่สามารถคลี่คลายด้วยการแก้ปัญหาแบบเดิม

ในขณะที่มาตรการแก้ไขปัญหาของภาครัฐขาดการสร้างหลักประกันทางสังคมเชิงรุก ขาดการประกันรายได้ขั้นต่ำสำหรับคนทำงาน ไร้มาตรการช่วยเหลือประชากรกลุ่มเปราะบาง แรงงานนอกระบบ แรงงานฟรีแลนซ์ คนมีรายได้น้อย แม่ค้าพ่อค้า หาบเร่แผงลอย มอเตอร์ไซค์รับจ้าง แท็กซี่ พนักงานบริการ เกษตรกร คนพิการ มาตรการภาครัฐที่ผ่านมาจึงสะท้อนถึงความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงสวัสดิการสังคมและสุขภาวะ นับตั้งแต่หน้ากากอนามัย การเข้าถึงการรักษา รวมถึงการจัดสรรงบประมาณที่ยังมุ่งเน้นภาคธุรกิจ

เครือข่ายรัฐสวัสดิการเพื่อความเท่าเทียมและเป็นธรรม (เครือข่าย We Fair) จึงมีข้อเสนอ เพื่อการแก้ไขวิกฤติการณ์ COVID-19 โดยมีมาตรการเพื่อการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบในระยะสั้น และการดำเนินนโยบาย “รัฐสวัสดิการ” เพื่อแก้ไขปัญหาในระยะยาว ดังต่อไปนี้
.
>>> มาตรการระยะสั้นเฉพาะหน้า

1) ให้ชดเชยรายได้คนทำงานในระบบประกันสังคมทุกมาตรา อย่างน้อย 75% กรณีว่างงานหรือการหยุดงานหรือการปิดกิจการชั่วคราวจากมาตรการภาครัฐ หรือจัดให้มีมาตรการทางการเงิน งบประมาณ เงินกู้ หรือการลดหย่อนภาษีแก่ผู้ประกอบการรายย่อยที่ไม่เลิกจ้าง ทั้งนี้ การกักตัวเป็นสิทธิของลูกจ้าง นายจ้างห้ามบีบบังคับให้มาทำงานในภาวะเสี่ยง

2) ให้ชดเชยรายได้คนทำงานอิสระ แรงงานนอกระบบ ฟรีแลนซ์ อย่างน้อย 75% กรณีว่างงานหรือการหยุดงานหรือการปิดกิจการชั่วคราวจากมาตรการภาครัฐ โดยให้รายงานตัวและแจ้งขอขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคม และให้เกิดสิทธิในทันทีเมื่อเข้าสู่ระบบประกันสังคม

3) พักการชำระสินเชื่อตามระยะเวลาที่ได้รับผลกระทบ อย่างน้อย 6 เดือน ได้แก่ พักการชำระหนี้บ้าน 12 เดือน และปรับลดดอกเบี้ยสินเชื่อที่อยู่อาศัย เพื่อช่วยเหลือบุคคลธรรมดาที่ต้องผ่อนบ้าน พักการชำระหนี้สินเกษตรกร ธกส. บรรเทาภาระหนี้สินเกษตรกร สินเชื่อการศึกษา กยศ. เงินกู้ยืมการศึกษา ค่าเช่าหอพักนักเรียนนิสิตนักศึกษา สินเชื่อผู้ประกอบการ SMEs

4) ลดค่าบริการสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐาน อย่างน้อย 6 เดือน ได้แก่ ค่าไฟฟ้า น้ำประปา ค่าเช่าบ้าน ค่าทางด่วน ค่าโดยสารทุกประเภท รถไฟฟ้า รถโดยสารประจำทาง

5) งดภาษีมูลค่าเพิ่ม สำหรับสินค้าจำเป็นพื้นฐาน อย่างน้อย 6 เดือน อาทิ น้ำ นม ยารักษาโรค อาหารสำเร็จ ข้าวของเครื่องใช้ในบ้านต่าง ๆ รวมทั้งลดภาษีน้ำมัน

>>>มาตรการระยะกลางและระยะยาว

1) รัฐควรมีมาตรการเชิงรุก ในการสร้างหลักประกันรายได้ขั้นพื้นฐาน Universal Basic Income เป็นระบบถ้วนหน้า การเข้าถึงสิทธิเสมอกันไม่แบ่งแยก เพื่อสร้างความมั่นคงในชีวิตในช่วงรับมือภาวะวิกฤต

2) ปฏิรูประบบประกันสังคมเป็นประกันสังคมถ้วนหน้า ครอบคลุมคนทำงานทุกกลุ่ม จูงใจให้แรงงานนอกระบบเข้าสู่ระบบประกันสังคม โดยรัฐจ่ายเงินสมทบให้เป็นผู้ประกันตน จำนวน 3 เดือน

3) สนับสนุนเงินสนับสนุนเด็กและเยาวชน เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ เบี้ยยังชีพคนพิการ เป็นระบบถ้วนหน้าและเพียงพอต่อการดำรงชีพพื้นฐาน

4) ส่งเสริมและพัฒนาทักษะการทำงานของประชาชน โดยมีงบประมาณสนับสนุนตามช่วงวัย รวมถึงการสนับสนุนงบประมาณเพื่อการเพิ่มขีดความสามารถของสถานพยาบาลท้องถิ่น การสร้างกลไกการดูแลประชากรกลุ่มเฉพาะ เช่น เจ้าหน้าที่ผู้ช่วยผู้สูงอายุ ผู้ช่วยคนพิการ เป็นต้น

5) ทบทวนการจัดสรรงบประมาณปี 2563 โดยลดรายจ่ายที่ไม่จําเป็นเลื่อนออกไปก่อน อาทิ การจัดซื้ออาวุธหรือการก่อสร้างโครงการขนาดใหญ่ และจัดทำงบประมาณรายจ่าย ปี 2564 โดยคำนึงถึงการปฏิรูประบบภาษีเพื่อสร้างรัฐสวัสดิการ

ส่วนมาตรการเพื่อแก้ไขปัญหาการเข้าถึงการรักษาพยาบาลนั้น ประชาชนต้องมีสิทธิในการเข้าถึงการรักษาพยาบาลเท่าเทียมกัน กลุ่มเสี่ยงสามารถเข้ารับการคัดกรองฟรีทั้งของรัฐและเอกชน ส่วนการรักษาพยาบาลให้เป็นไปตามสิทธิของบุคคล ทั้งนี้ ให้มีงบประมาณสมทบกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่น เพื่อเข้าถึงการคัดกรองและการกักตัวผู้มีความเสี่ยงภายในชุมชน

เครือข่ายรัฐสวัสดิการเพื่อความเท่าเทียมและเป็นธรรมเชื่อว่าการดำเนินนโยบายตามแนวทาง “รัฐสวัสดิการ” โดยการสร้างหลักประกันรายได้ขั้นพื้นฐาน Universal Basic Income จะเป็นมาตรการที่ยั่งยืนในการสร้างหลักประกันให้ประชาชนผ่านพ้นวิกฤตนี้ ด้วยระบบการคลังและบริการสาธารณะจะมีกลไกที่ยึดโยงกับคุณภาพชีวิตของประชาชน และเอื้อให้ประชาชนทุกชนชั้นที่มีความสามารถและความสร้างสรรค์ มีโอกาสยกระดับคุณภาพชีวิตของตนเอง โดยไม่ถูกกีดกันด้วยฐานะ เพศ วัย การศึกษา ความพิการ สถานะบุคคล เครือข่าย We Fair จึงขอเชิญชวนให้พี่น้องประชาชนมาร่วมกันผลักดันภารกิจในการสร้างสังคมรัฐสวัสดิการ เพื่อผ่านวิกฤติ COVID-19 ในครั้งนี้ และฟื้นฟูชาติที่ประชาชนมีส่วนร่วมไปพร้อมกัน

ด้วยจิตคารวะ
ไม่มีรัฐสวัสดิการเราจะตายกันหมด
#มมรสวดกรจตกม
เครือข่ายรัฐสวัสดิการเพื่อความเท่าเทียมและเป็นธรรม
(เครือข่าย We Fair)
วันที่ 23 มีนาคม 2563

แถลงการณ์คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.)

เรื่อง สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 (ฉบับที่ 2)

ตามที่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ได้ออกแถลงการณ์เรื่องสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 (COVID-19) เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2563 โดยมีข้อห่วงใยและมีข้อเสนอต่อทุกภาคส่วนเพื่อประโยชน์ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคติดต่ออันตราย รวมทั้งการเยียวยาความเสียหาย ซึ่งทุกภาคส่วนก็ได้พยายามช่วยกันสกัดกั้นการแพร่ระบาดของโรคนี้อย่างเต็มที่ พร้อมทั้งสร้างการรับรู้อย่างกว้างขวางให้แก่ประชาชนส่วนใหญ่ได้ตระหนักถึงวิธีการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันอันตรายอันเกิดจากการติดเชื้อโรคโควิด 19  

อย่างไรก็ตาม จนถึงขณะนี้การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 ในประเทศไทยกลับขยายตัวสูงขึ้น อันเนื่องจากสถานการณ์เฉพาะหน้าที่เปลี่ยนแปลงไป คล้ายกับสถานการณ์ในหลายประเทศ และเพื่อป้องกันมิให้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคดังกล่าวลุกลามมากยิ่งขึ้น อันจะส่งผลกระทบโดยเฉพาะต่อสิทธิในการมีสุขภาพที่ดีของประชาชนคนไทย และสิทธิด้านแรงงาน ซึ่งพึงได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยและกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม (ICESCR) ที่ประเทศไทยเป็นภาคีและมีพันธกรณีที่จะต้องปฏิบัติตาม  

กสม. ขอเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาของประเทศในสถานการณ์ปัจจุบัน ดังต่อไปนี้

1. นายกรัฐมนตรีควรมีอำนาจเต็มในการแก้ไขปัญหา ควรบูรณาการหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขปัญหาให้มีแนวทางการจัดการในทิศทางเดียวกัน ควรวางแนวทางการจัดการ “การสื่อสารในภาวะวิกฤติ”  อย่างเป็นระบบ การเผยแพร่คำสั่ง หรือมาตรการใด ๆ ควรออกมาจากแหล่งเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นส่วนกลางหรือส่วนภูมิภาค เพื่อป้องกันมิให้ประชาชนสับสนจนนำไปสู่ความตื่นตระหนก และควรกำหนดมาตรการในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และยับยั้งการแพร่ระบาดของโรคอย่างรัดกุมและเป็นเอกภาพ ตลอดจนการวางแผนในการแก้ปัญหาในกรณีมีการระบาดในวงกว้าง

2. แม้ผู้ว่าราชการจังหวัดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัด หรือผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการควบคุมโรคติดต่อกรุงเทพมหานคร จะมีอำนาจในการสั่งปิดสถานที่เป็นการชั่วคราว ตามพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ. 2558 ก็ตาม ก็พึงกระทำด้วยความรอบคอบ และไม่เลือกปฏิบัติ  พร้อมกำหนดมาตรการเยียวยาอย่างเป็นธรรมแก่ผู้ได้รับผลกระทบโดยตรง เช่น ผู้ใช้แรงงานซึ่งต้องหยุดงานตามคำสั่ง ทั้งไม่ก่อให้เกิดผลกระทบในทางตรงข้าม เป็นเหตุให้ผู้ใช้แรงงานจำนวนมากเดินทางกลับภูมิลำเนาในต่างจังหวัด อันสุ่มเสี่ยงต่อการแพร่เชื้อโรคนี้ไปยังคนใกล้ชิดในท้องถิ่น แม้กรมควบคุมโรคจะมีหนังสือขอความร่วมมือในการจัดทำแผนปฏิบัติการค้นหา เฝ้าระวัง และป้องกันโรค ระดับอำเภอและหมู่บ้านแล้วก็ตาม ทั้งยังไม่มีหลักฐานที่ชัดแจ้งว่า ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า หรือคอมมูนิตี้มอลล์เป็นแหล่งแพร่กระจายของเชื้อโรคโควิด 19 จนถึงกับต้องสั่งปิดสถานประกอบการดังกล่าว

3. ในสถานการณ์ปัจจุบัน หากรัฐบาลจะพิจารณานำยุทธการปิดเมือง (Lockdown ) มาใช้ในพื้นที่และช่วงเวลาที่กำหนด พึงระมัดระวังผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยุทธการดังกล่าว และควรวางแผน "ยุทธบริการ" อย่างรอบคอบ ตั้งแต่กระบวนการผลิต รวบรวม และจัดส่งอาหารให้ถึงทุกวัน การเข้าถึงบริการขนส่งสาธารณะที่ปลอดภัย และการเข้าถึงการรับบริการสาธารณสุขของรัฐ โดยเฉพาะในกลุ่มคนยากจนในเมือง

4. ประชาชนควรแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมด้วยการปฏิบัติตามคำสั่ง หรือข้อเสนอ หรือมาตรการของรัฐบาล ทีมแพทย์ และหน่วยงานของรัฐ เพื่อร่วมมือกันป้องกันและควบคุมการระบาดของโรคโควิด 19 เช่น มาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม (Social Distancing)  และ “อยู่บ้าน หยุดเชื้อ เพื่อชาติ” และควรให้ความร่วมมือและปฏิบัติตามมาตรการของรัฐเพื่อป้องกันและลดการแพร่กระจายของโรคอย่างเคร่งครัด  

คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเชื่อมั่นว่า ด้วยการดำเนินการของรัฐบาลอย่างจริงจังและด้วยความร่วมมือของประชาชนทุกคน จะช่วยกันป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 ในประเทศไทยได้อย่างแท้จริง เพื่อให้เราผ่านพ้นวิกฤติการณ์อันยากลำบากในครั้งนี้ไปด้วยกัน