แม้การระบาดของโควิด-19 ทำให้ขบวนประท้วงรัฐบาลฮ่องกงหยุดชะงัก แต่ล่าสุดตำรวจฮ่องกงจับกุมแกนนำเรียกร้องประชาธิปไตยฮ่องกงรวม 15 คนในข้อหามีส่วนร่วมในการประท้วงที่ผิดกฎหมาย ในจำนวนผู้ถูกจับกุมยังรวมทั้ง 'มาร์ติน ลี' ผู้ได้รับสมญาว่าเป็นผู้ริเริ่มประชาธิปไตยฮ่องกง และ 'จิมมี ไหล' เจ้าของสื่อใหญ่แอปเปิลเดลี

แฟ้มภาพ จิมมี ไหล (คนที่ 2 จากซ้าย) อดีตแรงงานในโรงงานสิ่งทอ ก่อนพลิกตัวมาเป็นผู้ก่อตั้งแบรนด์เสื้อผ้า Giordano และผู้ก่อตั้ง Apple Daily หนังสือพิมพ์แท็บลอยด์ที่มียอดจำหน่ายสูงในฮ่องกงและไต้หวัน และมาร์ติน ลี (คนที่ 3 จากซ้าย) นักกฎหมายและแกนนำเรียกร้องประชาธิปไตยคนสำคัญในฮ่องกง ภาพถ่ายเมื่อ 1 กรกฎาคม 2013 (ที่มา: VOA/Wikipedia)

เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (19 เม.ย.) เกิดเหตุจับกุมตัวแกนนำเรียกร้องประชาธิปไตยในฮ่องกงอย่างน้อย 15 ราย ในจำนวนนั้นมีมาร์ติน ลี ผู้ก่อตั้งพรรคการเมืองสนับสนุนประชาธิปไตยแนวซ้ายกลาง และจิมมี ไหล ผู้ก่อตั้งสื่อแท็บลอยด์ต่อต้านจีนแผ่นดินใหญ่ แอปเปิลเดลี โดยพวกเขาถูกจับกุมจากที่บ้าน

กลุ่มนักกิจกรรมเหล่านี้ถูกกล่าวหาว่าจัดตั้งและมีส่วนใน "การชุมนุมอย่างผิดกฎหมาย" ช่วงระหว่างเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม ค.ศ. 2019 ในจำนวนนี้มีอดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติฮ่องกงรวมอยู่ด้วย 9 ราย

สำหรับมาร์ติน ลี วัย 81 ปี เป็นทนายความอาวุโส เคยเป็นประธานสมาคมทนายความฮ่องกงระหว่างปี ค.ศ. 1980-1983 และต่อมาเป็นผู้ก่อตั้งพรรคเดโมเครติกของฮ่องกง เขาได้รับฉายาว่าเป็นบิดาผู้ก่อตั้งขบวนการประชาธิปไตยในฮ่องกงรวมถึงเป็นสมาชิกในคณะกรรมาธิการที่ตั้งเมื่อปี ค.ศ. 1985 เพื่อออกแบบกฎหมายพื้นฐานที่เปรียบเสมือนรัฐธรรมนูญฮ่องกงที่ใช้เปลี่ยนผ่านเมื่อฮ่องกงกลับสู่การปกครองของจีน

สำหรับภูมิหลังของมาร์ติน ลี เขาเป็นลูกของ พล.ท.ลีหยินหวอ นายทหารคนสำคัญของจีนคณะชาติ (ก๊กมินตั๋ง) มาร์ติน ลี เกิดที่ฮ่องกงเมื่อ ค.ศ. 1938 ระหว่างที่แม่ของเขามาเยือนฮ่องกง แต่ในที่สุดทั้งครอบครัวก็อพยพมาอยู่ฮ่องกงหลังพรรคคอมมิวนิสต์จีนยึดครองแผ่นดินใหญ่ได้ทั้งหมด พ่อของมาร์ติน ลี กลายเป็นอาจารย์สอนหนังสือที่วิทยาลัย Wah Yan ในเกาลูน และสถาบันจีนศึกษา ในขณะที่ยังรักษาความสัมพันธ์อันดีกับผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์หนึ่งในนั้นคือโจว เอินไหล ที่มักชักชวนให้เขากลับจีนแผ่นดินใหญ่ งานศพของอดีตนายพลลีหยินหวอ จึงมีผู้นำทางการเมืองทั้ง 2 ฝั่งเข้าร่วม

ขณะที่ จิมมี ไหล (Jimmy Lai Chee-Ying) อายุ 71 ปี เกิดเมื่อ ค.ศ. 1948 ที่เมืองกวางโจว มณฑลกวางตุ้ง ลักลอบอพยพเข้าฮ่องกงเมื่ออายุ 13 ปี เขาทำงานรับจ้างในโรงงานทอผ้าตั้งแต่เด็ก จนได้เป็นผู้จัดการโรงงาน ใช้เงินโบนัสปลายปีลงทุนในตลาดหลักทรัพย์จนสะสมทุนได้มากพอที่จะซื้อโรงงานสิ่งทอล้มละลายแห่งหนึ่งมาประกอบกิจการ โดยเขาเป็นเจ้าของ Giordano และต่อมาก่อตั้งบริษัทสื่อ Next Digital มีจ้างพนักงาน 4,000 ตำแหน่ง ซึ่งเป็นเจ้าของ Next Magazine นิตยสารรายสัปดาห์ และ Apple Daily หนังสือพิมพ์แท็บลอยด์ที่มียอดจำหน่ายสูงทั้งในไต้หวันและฮ่องกง

โดยจิมมี่ ไหล เริ่มวิจารณ์รัฐบาลจีนแผ่นดินใหญ่มาตั้งแต่เหตุปราบปรามประชาชนจัตุรัสเทียนอันเหมินในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1989 และการวิจารณ์นายกรัฐมนตรีหลี่เผิงและรัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์จีนในปี ค.ศ. 1994 ทำให้ทางการจีนบีบเขาทุกทางทั้งการแบนสิ่งพิมพ์ในเครือ และปิดร้าน Giordano ในจีนแผ่นดินใหญ่ ทำให้ในปี ค.ศ. 1996 เขาตัดสินใจขายกิจการ Giordano ให้ผู้ถือหุ้นคนอื่น

จิมมี ไหล เข้าร่วมขบวนการปฏิวัติร่มโดยเปิดเผย และต่อมาเขาถูกจับกุมเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมาพร้อมกับนักกิจกรรมอื่นๆ อีก 2 รายในข้อหาแบบเดียวกันคือมีส่วนร่วมกับการประท้วง

รัฐบาลฮ่องกงแถลงปกป้องการจับกุมในครั้งนี้ว่าพวกเขากระทำไปตามกฎหมายและใช้ข้อกล่าวหาว่าคนเหล่านี้จัดตั้งและมีส่วนร่วมใน "การชุมนุมอย่างผิดกฎหมาย" พวกเขาแถลงอีกว่าตำรวจจะดำเนินคดี "อย่างเป็นธรรมและไม่มีความลำเอียง" รวมถึงระบุว่าจะจัดการคดีแบบที่ "ไม่มีเรื่องความเชื่อทางการเมืองหรือภูมิหลังของบุคคลที่เกี่ยวข้อง"

แม้จะได้รับการประกันตัว แต่อย่างไรก็ตามการกวาดต้อนจับกุมนักกิจกรรมในครั้งนี้ก็ทำให้มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากนานาชาติและกลุ่มสิทธิมนุษยชนต่างๆ รวมถึงจากอดีตผู้ว่าการรัฐฮ่องกงชาวอังกฤษคนสุดท้าย คริส แพตเทน วิจารณ์ว่าการกวาดต้อนจับกุมในครั้งนี้ทำลายหลักนิติธรรม, เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น และสิทธิในการชุมนุม ซึ่งทางการฮ่องกงปฏิเสธว่าพวกเขาไม่ได้ทำลายหลักนิติธรรมใดๆ

มาร์ติน ลี หนึ่งในผู้ถูกจักุมกล่าวหลังจากที่ได้รับการประกันตัวว่าเขาไม่เสียดายกับสิ่งที่ตัวเองกระทำและรู้สึก "ภาคภูมิใจที่ได้เดินไปบนเส้นทางประชาธิปไตยพร้อมกับเหล่าคนรุ่นเยาว์ที่ยอดเยี่ยมในฮ่องกง"

ขณะเดียวกันแนวร่วมพลเมืองสิทธิมนุษยชน (Civil Human Rights Front 民間人權陣) ซึ่งเป็นเครือข่ายเรียกร้องประชาธิปไตยฮ่องกงยังประกาศผ่านทวิตเตอร์เมื่อวันที่ 20 เม.ย. ว่าจะจัดชุมนุม 1 กรกฎาคม ที่จะถึงนี้ โดยมีเป้าหมายรวบรวมผู้ชุมนุมให้ถึง 2 ล้านคน

เรียบเรียงจาก

Why have democracy leaders in Hong Kong been arrested?, Aljazeera, 20-04-2020

Hong Kong activists arrested over last year's mass protests, Aljazeera, 18-04-2020

Hong Kong gov’t defends arrests of top democrats as police chief says Martin Lee should be ‘ashamed’, Hong Kong Free Press, Hong Kong Free Press, 20-04-202

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก

https://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Lee

https://en.wikipedia.org/wiki/Jimmy_Lai