สมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย ยื่นหนังสือต่อ กมธ. ศึกษาผลกระทบจากการเข้าร่วม CPTPP คัดค้านการเข้าร่วม ระบุประโยชน์ตกอยู่กับคนไม่กี่กลุ่ม ในขณะที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนฐานราก ทั้งเรื่องพันธุ์พืช ยา และความมั่นคงทางสาธารณสุข เศรษฐกิจฐานรากจะล้มทั้งกระดาน

เมื่อวันที่ 19 มิ.ย. 2563 ที่อาคารรัฐสภา ถนนเกียกกาย นายปราโมทย์ เจริญศิลป์ นายกสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย พร้อมอุปนายก และที่ปรึกษาฯ เป็นตัวแทนของสมาคมฯ เดินทางเข้ายื่นหนังสือต่อนายนิกร จำนง รองประธานอนุกรรมาธิการเกษตรและพันธุ์พืช กรรมาธิการวิสามัญเพื่อพิจารณาศึกษาผลกระทบจากการเข้าร่วม CPTPP เพื่อส่งต่อ นายวีระกร คำประกอบ ประธานกรรมาธิการฯ คัดค้านการเข้าร่วมความตกลง CPTPP

โดยเนื้อหาในจดหมายระบุว่า สมาคมชาวนาและเกษตรกรไทยได้ติดตามและศึกษาเกี่ยวกับ ความตกลงที่ครอบคลุมและก้าวหน้าสำหรับหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก (CPTPP ) นั้นสมาคมฯได้จัดประชุมและมีมติเป็นเอกฉันท์ในการคัดค้านความตกลงนี้

โดยมีเหตุผลประกอบ 6 ประการคือ

1.การเข้าร่วม CPTPP จะทำให้ไทยต้องข้าเป็นภาคีในสนธิสัญญาคุ้มครองพันธุ์พืชใหม่ (UPOV1991) ซึ่งเพิ่มอำนาจการผูกขาดสายพันธุ์พืช ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรที่จะเก็บพันธุ์พืชไปปลูกต่อ รวมทั้งขยายอำนาจการผูกขาดจากเดิมเฉพาะสายพันธุ์พืชไปยังผลผลิตหรือผลิตภัณฑ์ และกระทบต่อการพัฒนาขีดความสามารถของนักปรับปรุงพันธุ์รายย่อยและเกษตรกร ซึ่งรวมถึงเกษตรกรผู้ปลูกสมุนไพร ส่งผลต่อต้นทุนการเพาะปลูก การแข่งขันและการต่อยอด การค้นคว้าวิจัยต่างๆ

2.การเข้าร่วม CPTPP ยังทำให้ไทยต้องเข้าเป็นภาคีสนธิสัญญาบูดาเปสต์ (Budapest Treaty) ว่าด้วยการยอมรับระหว่างประเทศในการฝากเก็บจุลชีพเพื่อการจดสิทธิบัตร ซึ่งจะทำให้ทั้งจุลินทรีย์และพันธุ์พืชถูกนำไปต่อยอดเป็นกรรมสิทธิ์ของบริษัท

3. ความตกลง CPTPP ยังขยายการผูกขาดที่เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญาอื่นๆ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจฐานราก เกิดผลเสียต่อการพัฒนาความมั่นคงภายในประเทศ

4. ความตกลงนี้อาจทำให้จีดีพีเพิ่มขึ้น แต่ตกอยู่กับคนไม่กี่กลุ่ม ในขณะที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนฐานราก ทั้งเรื่องพันธุ์พืช ยา และความมั่นคงทางสาธารณสุข เศรษฐกิจฐานรากจะล้มทั้งกระดาน

5. มีการอ้างเหตุผลเรื่องการเติบโตทางเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นเรื่องไม่สมเหตุสมผล ในขณะที่เศรษฐกิจโลกได้รับผลกระทบจากโรคระบาด ซึ่งอาจทำคิดได้ว่าเป็นการผลักดันของกลุ่มทุนเพื่อตนเองได้ผลประโยชน์อย่างแนบเนียน โดยไม่คำนึงถึงความมั่นคงในทรัพยากร สิ่งแวดล้อม และความยั่งยืนทางชีวพันธุ์ของประเทศ

6.สมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย ขอเสนอให้เปิดเผยผลการประเมินผลกระทบจากการตัตสินใจข้าร่วมหรือไม่เข้าร่วม โดยพิจารณาจากมิติทางสังคมของประชาชนและเกษตรกร วิถีการพัฒนาอย่างยั่งยืนของชาติ รวมทั้งการที่รัฐต้องแสดงความรับผิดชอบหากเกิดผลกระทบในทางลบ ต้องให้ชัดเจนว่าใครเป็นผู้เสนอ ใครเป็นผู้ตัดสินใจ และต้องมีผู้ต้องรับผิดชอบชดใช้ความเสียหาย

ในระหว่างการรับฟังความคิดเห็น นายนิกร จำนง รองประธานอนุกรรมาธิการฯ ได้กล่าวตอบว่าประเด็นความห่วงใจเรื่องผลกระทบต่อเกษตรกรและภาคเกษตรกรรมเป็นเรื่องใหญ่ที่สุดที่รัฐต้องมีคำตอบให้ได้ เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญที่สุด ตนเชื่อว่าถ้าไม่มีคำตอบในเรื่องนี้ หรือไม่ชัดเจนเรื่องนี้ ไม่มีทางที่จะเดินหน้าการเข้าร่วม CPTPP ได้