ใบตองแห้ง: ประเทศหมื่นอธิบดี

ราชกิจจาฯ เผยแพร่ระเบียบกระทรวงกลาโหมว่าด้วยหลักเกณฑ์การเทียบตำแหน่งหัวหน้าส่วนราชการ เทียบเท่าอธิบดี พบว่ามี 244 ตำแหน่ง ตั้งแต่ปลัดกระทรวง ผบ.เหล่าทัพ ชั้นยศพลเอกพิเศษ ลงไปถึงเลขานุการกองทัพ เจ้ากรม ผบ.พล ผบ.มทบ. ชั้นยศพลตรี มีฐานะศักดิ์ศรีเทียบเท่าอธิบดีหมด

ระเบียบนี้ออกตาม พ.ร.บ.หลักเกณฑ์การเทียบตำแหน่งหัวหน้าส่วนราชการที่เทียบเท่าอธิบดี ซึ่งผ่าน สนช.โค้งสุดท้าย 7 ก.พ.62 ให้หน่วยงานทหาร ตำรวจ ศาล พลเรือน กำหนดหลักเกณฑ์ว่าตำแหน่งใดในองค์กรตัวเอง เทียบได้กับอธิบดี

อันที่จริง ตำแหน่งเหล่านี้ก็มีเงินเดือนเงินประจำตำแหน่ง หน่วยงานใต้อำนาจ เทียบเท่าหรือสูงกว่าอธิบดีอยู่แล้ว พอออกระเบียบ ชาวบ้านก็ยังถามตลกๆ ด้วยซ้ำไป เช่น อ้าวทำไม ผบ.ทบ. กับเลขานุการกองทัพบก เป็นอธิบดีเท่ากัน แล้วรอง ผบ.ทบ. ผู้ช่วย ผบ.ทบ. เสธ.ทบ. หายไปไหน ทั้งที่ตำแหน่งใหญ่กว่าแม่ทัพภาค ผบ.พล (ใหญ่กว่าแต่ไม่ถือเป็นตำแหน่งบริหาร)

งั้นกฎหมายนี้ออกมาเพื่อ? ต้องย้อนไปดู ร่าง พ.ร.บ.การเทียบตำแหน่งข้าราชการทหารกับข้าราชการพลเรือน ที่พยายามจะเข็นออกมาเมื่อปี 2561 ซึ่งเขียนหลักการเหตุผลไว้ชัดเจนว่า โดยที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย บัญญัติให้ผู้ดำรงตำแหน่งองค์กรอิสระ จะต้องดำรงตำแหน่งไม่ต่ำกว่าอธิบดีมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี ปัจจุบันยังไม่ชัดเจนว่า ทหารตำแหน่งใดบ้างเทียบเท่าอธิบดี เป็นอุปสรรคต่อการตีความของกรรมการสรรหา อันอาจก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมต่อข้าราชการทหาร

พูดง่ายๆ คือทหารอยากเป็นองค์กรอิสระ แต่โดนกรรมการสรรหาปฏิเสธ เลยจะแก้กฎหมาย ซึ่งโดนด่าขรม พอเปิดรับฟังความคิดเห็นก็โดนด่า 97% จนต้องถอยไป แล้วเข็นใหม่เป็นการเทียบตำแหน่งทั้งระบบ

เทียบอย่างนี้ก็ดีเหมือนกัน เราจะได้เห็นว่า ในขณะที่กระทรวงเกษตรฯมี 14 อธิบดี สาธารณสุข 9 อธิบดี คมนาคม 8 อธิบดี พาณิชย์ 7 อธิบดี ฯลฯ กลาโหมมี 244 อธิบดี

โดยยังไม่นับ 4 เสือเหล่าทัพ รองเสธ. รองแม่ทัพ ฯลฯ ตำแหน่งสูงกว่าพลตรี ผบ.พล อีกมาก ที่เงินเดือนเงินประจำตำแหน่งสูงกว่าอธิบดี เพียงแต่ไม่อยู่ในตำแหน่งบริหาร นับไปนับมาคงเป็นพัน ขณะที่ ผบ.เหล่าทัพนั้น น่าจะสูงกว่าปลัดกระทรวงด้วยซ้ำไป

ตำรวจยังไม่ออกระเบียบ แต่ถ้ายึดหลักเดียวกัน พล.ต.ต.ผู้บังคับการซึ่งได้รับโปรดเกล้าฯ ก็น่าจะเท่าอธิบดี

สถาบันการศึกษา เช่น มหาวิทยาลัย อธิการบดีไม่ว่าเล็กใหญ่ ก็เท่าอธิบดี เพียงแต่เงินเดือนรายได้ อธิการบดีที่ออกนอกระบบ สูงกว่าอธิบดีขี้ปะติ๋ว เช่นเดียวกับองค์การมหาชน ที่มีล้นประเทศไทย

บางกระทรวง เช่นมหาดไทย มีอธิบดีจำนวนมาก แต่เข้าใจได้ คือผู้ว่าราชการจังหวัดเทียบเท่าอธิบดี กระทรวงศึกษาฯในปัจจุบันก็มีบัญชีเงินเดือนต่างหาก เปิดตำแหน่งครูเชี่ยวชาญพิเศษเงินเดือนไม่ตัน

ความที่อธิบดี (หรือผู้ว่าฯ) เป็นตำแหน่งบริหาร ราชการจึงให้สิทธิพิเศษ จัดหารถประจำตำแหน่งให้ตั้งแต่ พ.ศ.2523 สมัยยังมีอธิบดีไม่กี่คน เพื่อให้ใช้ในราชการ หรือเป็นหน้าเป็นตา (เช่นทั่นผู้ว่าฯ ต้องออกงาน)

ปี 2535 ขยายให้ตำแหน่งเทียบเท่า ปี 2547 ด้วยความปวดกบาลที่ต้องจัดซื้อจัดหารถ รัฐบาลทักษิณก็ออกระเบียบค่าตอบแทนเหมาจ่ายการจัดหารถประจำตำแหน่ง คือเบิกเงินไปซื้อรถเช่ารถเองหรือจะใช้รถเมียคันเก่าก็ไม่มีใครว่า

ปลัดกระทรวงได้เดือนละ 41,000 บาท อธิบดี 31,800 บาท รองอธิบดี 25,400 บาท

ในจินตภาพชาวบ้านก็คิดว่าปลัดกระทรวงมีแค่ 20 คน อธิบดีไม่น่าเกิน 300 คน แต่ความเป็นจริงเมื่อไปดูตำแหน่งเทียบเท่า กลับมากมายมหาศาล

พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง เลขาธิการพรรคประชาชาติ เคยงัดตัวเลขมาแฉว่า เฉพาะกองทัพบก มีนายทหารได้รถประจำตำแหน่ง (หรือค่าตอบแทน) 339 ตำแหน่ง 482 อัตรา โดยพลโทขึ้นไปได้เท่าปลัดกระทรวง พลตรีเท่าอธิบดี พันเอกพิเศษเท่ารองอธิบดี

รวมทั้งกระทรวงกลาโหม ในปีงบประมาณ 2563 ได้งบค่าตอบแทนเหมาจ่ายรถประจำตำแหน่ง 550,130,400 บาท นำห่างอันดับสอง สำนักนายกฯ 28,164,400 บาท

นั่นเฉพาะฝ่ายบริหาร ถ้าข้ามไปฝ่ายตุลาการ อัยการ องค์กรอิสระ ยังมีตำแหน่งเทียบเท่าอธิบดีอีกมากมายมหาศาล เพราะประธานศาลฎีกาเป็นตำแหน่งสูงสุด เท่านายกรัฐมนตรี ประธานรัฐสภา ระบบบริหารศาลซึ่งแยกเป็นอิสระ จึงถือว่าผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดมีฐานะศักดิ์ศรีเท่าผู้ว่าฯ ดังนั้นจึงได้ค่ารถประจำตำแหน่งเท่าอธิบดี แม้ผู้พิพากษาสันโดษสมถะไม่ต้องออกงานออกท้องที่เหมือนผู้ว่าฯ

ปัจจุบันผู้พิพากษาที่ได้เงินเดือนชั้น 4 ตั้งแต่รองประธานศาลฎีกา ผู้พิพากษาศาลฎีกา ผู้ช่วยศาลฎีกา ผู้พิพากษาอาวุโส ประธานศาลอุทธรณ์ อธิบดีภาค จึงได้ค่ารถเท่าปลัดกระทรวงหมด นับไม่ถูกเหมือนกันว่าศาลมีตำแหน่งเทียบเท่ารัฐมนตรี ปลัดกระทรวง อธิบดี กี่คน

อัยการพอแยกเป็นอิสระ อัยการจังหวัดก็เท่าผู้ว่าฯ เท่าอธิบดี ตำแหน่งสูงๆ ขึ้นมาที่เทียบเท่าปลัดกระทรวงจึงมีล้นหลามเช่นกัน

งบปี 63 จ่ายค่ารถประจำตำแหน่ง 5,493 ล้าน นี่เป็นเพียงภาพสะท้อนด้านหนึ่งเท่านั้น ของรัฐราชการไทยที่เต็มไปด้วยตำแหน่งใหญ่โต จนผู้เสียภาษีนับไม่ถูกว่า ปัจจุบันเรามีอธิบดีกี่พันคน

 

ที่มา: ข่าวสดออนไลน์ www.khaosod.co.th/hot-topics/news_4348708

 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท