มีการจับกุมอดีตนักกิจกรรมเรียกร้องอิสรภาพฮ่องกง 4 ราย ไม่เว้นแม้เยาวชน 16 ปี อ้างกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่จากจีน นอกจากนี้ยังมีกรณีที่มหาวิทยาลัยแห่งฮ่องกง(HKU) ไล่ เบนนี ไท นักกิจกรรมสนับสนุนประชาธิปไตยในฮ่องกงออกจากตำแหน่งโดยอ้างสาเหตุว่า "ประพฤติตัวไม่เหมาะสม" เรื่องนี้เกิดขึ้นหลังจากที่มีการออกกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่จากจีนที่แผ่ขยายอำนาจลิดรอนเสรีภาพฮ่องกง

เมื่อวันที่ 29 ก.ค. 2563 ทางการฮ่องกงจับกุมตัวอดีตสมาชิกกลุ่มนักศึกษาเรียกร้องอิสรภาพให้ฮ่องกง 4 รายโดยอ้างว่าเป็นผู้ต้องสงสัยก่อการยุยงปลุกปั่นภายใต้กฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ที่จีนเพิ่งบังคับใช้เมื่อต้นเดือน ก.ค. ที่ผ่านมา

ตำรวจทำการจับกุมนักศึกษาอายุ 19 ปี โทนี จง จากที่พักของเขา และพาตัวไปที่สถานีตำรวจ โดยที่จงเป็นอดีตผู้จัดตั้งกลุ่มสติวเดนโลคัลลิสต์ซึ่งเป็นกลุ่มนักเรียนนักศึกษาที่เรียกร้องอิสรภาพให้ฮ่องกง กลุ่มนี้เป็นหนึ่งในกลุ่มสายประชาธิปไตยที่ประกาศตัวยุบกลุ่มหลังจากที่จีนออกกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ นอกจากนี้ยังมีรายอื่น คือโฆษกของกลุ่ม โฮนกฮัง (Ho Nok-hang) และอดีตสมาชิก ยานนี โฮ ที่ถูกจับกุมโดยตำรวจ

กรณีของจงกลายเป็นกรณีแรกที่บุคคลทางการเมืองที่ถูกจับกุมภายใต้กฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ที่เป็นกฎหมายที่มีข้อถกเถียงกันมาก โดยกฎหมายนี้ระบุห้ามการเรื่องการบ่อนทำลาย, แบ่งแยกดินแดน, ก่อการร้าย และ สมคบคิดกับอำนาจต่างชาติ ซึ่งมีปัญหาว่ากฎหมายเหล่านี้ตีความได้กว้างจนอาจจะถูกนำมาใช้ลิดรอนเสรีภาพได้ และสื่อก็มองว่าจีนออกกฎหมายนี้เพื่อยับยั้ง จำกัด และลงโทษ ผู้ประท้วง อีกทั้งกฎหมายนี้ยังให้อำนาจของตำรวจครอบคลุมกว้างขวางด้วย

ผู้กำกับตำรวจอาวุโส สตีฟ ลี่ แถลงในวันที่ 29 ก.ค. ว่าตำรวจได้จับกุมเยาวชน 4 รายที่มีอายุ 16-21 ปี เป็นผู้หญิง 1 คน ผู้ชาย 3 คน ทั้งหมดยังเป็นนักเรียน-นักศึกษา ลี่อ้างว่าพวกเขาจับกุมเยาวชนเหล่านี้จากการโพสต์โซเชียลมีเดียของพวกเขาที่สื่อให้เห็นถึงความต้องการจัดตั้งสาธารณรัฐฮ่องกงและรวบรวมกลุ่มสนับสนุนอิสรภาพของฮ่องกง ลี่อ้างว่าพวกเขาทำผิดมาตรา 21 ของกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ที่ระบุห้ามประกาศแถลงส่งเสริมให้เกิดการแบ่งแยกดินแดนในเชิงที่จะกลายเป็นการยุยงปลุกปั่นโดยไม่จำเป็นต้องพิจารณาว่ามันส่งผลจริงหรือไม่

ทั้งนี้ในวันที่ 28 ก.ค. ที่ผ่านมา สภามหาวิทยาลัยแห่งฮ่องกงทำการโหวตด้วยคะแนนเสียง 18 ต่อ 2 ให้ เบนนี ไท ผู้นำกลุ่มขบวนการประชาธิปไตยในฮ่องกงที่เรียกว่าขบวนการร่มให้พ้นจากตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านนิติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยโดยอ้างว่าเขา "ประพฤติตัวไม่เหมาะสม"

นาธานเนียล เหลย ตัวแทนสภาระดับปริญญาตรีกล่าวให้สัมภาษณ์ต่อสื่อว่าเขารู้สึกโมโหกับการตัดสินใจในครั้งนี้และประกาศว่า "มันเป็นการเหยียบย่ำเสรีภาพทางวิชาการและความเป็นอิสระของมหาวิทยาลัยอย่างเห็นได้ชัด"

ไท เป็นคนที่สอนนิติศาสตร์ในมหาวิทยาลัยมาตั้งแต่ปี 2534 เขาเป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่มเรียกร้องประชาธิปไตยในฮ่องกงซึ่งนำไปสู่ขบวนการร่มในปี 2557 ในช่วงปี ส.ค. 2562 เขาถูกตัดสินให้มีความผิดฐานสมรู้ร่วมคิดและยุยงปลุกปั่นให้เกิดความวุ่นวายต่อสาธารณะจากกรณีการเคลื่อนไหวขบวนการร่มในครั้งนั้นเขาได้รับการปล่อยตัวเพื่อรอรับการตัดสินในรอบอุทธรณ์

ไทบอกว่าการตัดสินใจนี้ไม่ได้มาจากมหาวิทยาลัยเองแต่มาจาก "อำนาจที่อยู่นอดเหนือมหาวิทยาลัยที่ส่งทอดอำนาจผ่านตัวกลาง" เขาบอกอีกว่านี่เปรียบเสมือนกับเป็นการสิ้นสุดของเสรีภาพทางวิชาการในฮ่องกง ทางด้านเหลยบอกว่าถ้าหากไทชนะคดีในชั้นอุทธรณ์ได้อาจจะมีการพิจารณาการตัดสินใจของสภามหาวิทยาลัยใหม่อีกครั้ง


เรียบเรียงจาก

4 ex-members of pro-independence student group arrested on suspicion of ‘inciting secession’ under Hong Kong’s security law, Hong Kong Free Press, 29-07-2020
https://hongkongfp.com/2020/07/29/breaking-pro-independence-student-group-leader-arrested-on-suspicion-of-inciting-secession-under-hong-kongs-security-law/

‘End of academic freedom’: University of Hong Kong to fire pro-democracy activist and law prof. Benny Tai, Hong Kong Free Press, 28-07-2020
https://hongkongfp.com/2020/07/28/breaking-hong-kong-university-to-fire-pro-democracy-activist-and-law-prof-benny-tai-source/