ทางออกจากวิกฤตรัฐธรรมนูญ | ยิ่งชีพ อัชฌานนท์: รื้อ สร้าง ร่าง รัฐธรรมนูญ

คลิปจากเวที "CARE ชวน คิด เคลื่อน เขียน รัฐธรรมนูญฉบับในฝัน ของประชาชน" ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการ iLaw เสนอร่างรัฐธรรมนูญใหม่ผ่าน 3 ขั้นตอน "รื้อ สร้าง ร่าง" เพื่อรื้อระบอบอำนาจ คสช. สร้างหนทางกลับสู่ประชาธิปไตย และเปิดทางให้เกิดการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่เป็นของประชาชน ผ่านกระบวนการแก้ไขของรัฐธรรมนูญ 2560 ด้วยข้อเสนอ 5 ยกเลิก 5 แก้ไข

เวที "CARE ชวน คิด เคลื่อน เขียน รัฐธรรมนูญฉบับในฝัน ของประชาชน" ที่ลิโด้ คอนเน็คท์ เมื่อวันที่ 8 ส.ค. จัดโดยกลุ่ม CARE คิด เคลื่อน ไทย ร่วมกับสำนักข่าวประชาไท เพื่อร่วมคิดหาหนทางออกจากหุบเหวมหาวิกฤติ ร่วมกันสร้างรัฐธรรมนูญที่มีความเป็นประชาธิปไตย ให้เป็น "ฉบับสุดท้าย" ของประเทศไทย และให้มันเกิดขึ้นที่รุ่นเราจริงๆ เสียที ภายใต้แฮชแท็ก #รัฐธรรมนูญฉบับสุดท้าย #ให้มันเกิดที่รุ่นเรา

'กลุ่ม CARE' ตั้งวง 13 คน ชวน คิด เคลื่อน เขียน รัฐธรรมนูญฉบับในฝันของปชช. 'คำ ผกา’ ย้ำต้องฉีก ‘รธน.ฉบับวัฒนธรรม’, 8 ส.ค. 2563

CARE ชวน คิด เคลื่อน เขียน รัฐธรรมนูญฉบับในฝัน ของประชาชน [YouTube]

โดยการอภิปรายช่วงแรก "ทางออกจากวิกฤตรัฐธรรมนูญ" ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการ iLaw เริ่มต้นอภิปรายว่า เป็นเวลาสี่ปีเต็มกับอีกหนึ่งวันในวันนี้ ที่รัฐธรรมนูญ ฉบับ คสช. ผ่านการทำประชามติ เป็นเวลาสี่ปีกว่าแล้ว ตั้งแต่เราเห็นเนื้อหาของรัฐธรรมนูญฉบับนี้ และได้พยายามศึกษา พยายามสื่อสารทุกวิถีทางและติดตามการบังคับใช้ เพื่อให้ทุกคนเห็นร่วมกันว่า มันเป็นรัฐธรรมนูญฉบับที่ออกแบบเพื่อ คสช. ให้ คสช. อยู่ในอำนาจได้ บางคนยังชอบพูดว่ารัฐธรรมนูญชุดนี้ผ่านประชามติ แต่ประชามติ 7 ส.ค. 2559 ก็ถือว่าเป็นประชามติที่อัปยศที่สุด

ตัวร่างนั้น คสช. ตั้งคณะกรรมการขึ้น 21 คน เพื่อร่างรัฐธรรมนูญเองทั้งหมด โดยประธานร่างก็เป็นหนึ่งในคณะที่ทำรัฐประหาร การกำหนดวันทำประชามติ การตั้งคำถามในการประชามติ การออกกฎหมายเพื่อวางกรอบการทำประชามติ ล้วนอยู่ในอำนาจเบ็ดเสร็จของ คสช. ซึ่งใช้อำนาจคณะรัฐประหาร อำนาจมาตรา 44 ออกประกาศคำสั่ง ควบคุมสื่อมวลชน ควบคุมการแสดงความคิดเห็นของประชาชนและเผยแพร่ข้อมูลฝ่ายเดียว ออกทีวีทุกวันตอนเย็น พูดถูกบ้างไม่ถูกบ้าง และยังเป็นประชามติที่ไม่ทางเลือก เพราะรัฐธรรมนูญชั่วคราวของ คสช. ไม่มีคำตอบให้ว่า ถ้าหากการทำประชามติไม่ผ่านแล้วจะเกิดอะไรขึ้นต่อ ซ้ำร้าย มีชัย ฤชุพันธุ์ ยังเคยพูดเองว่า ถ้าหากไม่ผ่านอาจจะได้ฉบับที่เลวร้ายกว่านี้

มีคนจำนวนหนึ่งที่ถูกจับกุมเพียงเพราะพวกเขา “แจกใบปลิว” รณรงค์ให้คนไม่ รับร่างรัฐธรรมนูญ คนที่เห็นว่ารัฐธรรมนูญนี้มีความชอบธรรมเพราะผ่านประชามติ คงเป็นเพราะพวกเขามีสายตา มีหู และมีหัวใจ ที่คับแคบเกินไปที่จะมองเห็น ได้ยิน และเข้าใจในสิ่งที่เกิดขึ้น วันนี้ประชาชนทุกคนคงเห็นแล้วว่ารัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันนำมาซึ่งทางตันทางการเมือง มีการเรียกร้องให้แก้ไขรัฐธรรมนูญของนิสิต นักศึกษา ประชาชนที่ชัดขึ้นเรื่อยๆ สิ่งที่เห็นตรงกันคือให้มีการแก้รัฐธรรมนูญ แต่นั่นไม่ได้แปลว่าเขาอยากจะแก้เล็กๆ น้อยๆ หรือแก้อะไรก็ได้ แต่เขาอยากให้ประเทศมีทางออกจากระบอบที่ คสช. สร้างไว้ จากสภาพการณ์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

โดยยิ่งชีพ ยังเสนอร่างรัฐธรรมนูญผ่าน 3 ขั้นตอน เพื่อที่จะรื้อระบอบอำนาจของ คสช. สร้างหนทางกลับสู่ประชาธิปไตย และเปิดทางให้เกิดการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่เป็นของประชาชน ผ่านกระบวนการแก้ไขของรัฐธรรมนูญ 2560 ด้วยข้อเสนอ 5 ยกเลิก 5 แก้ไข ดังนี้

ยกเลิก 1 ยกเลิกนายกรัฐมนตรีคนนอก ที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง โดยต้องใช้เสียง ส.ส. และ ส.ว. รวมกัน 500 คน ถ้าช่องทางนี้ไม่ถูกยกเลิก เราอาจเห็นนายกฯ ชื่ออะไรก็ได้ในอนาคต

ยกเลิก 2 ยกเลิกแผนยุทธศาสตร์ 20 ปี ที่ คสช. เขียนขึ้น คิดแทนอนาคต กดทับรัฐบาลทุกชุด ยกเลิกมาตรา 65 และ 275 ที่ให้ คสช. แต่งตั้งคนของตัวเองขึ้นมาเขียนแผนแม่บทยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี

ยกเลิก 3 ยกเลิกแผนปฏิรูปประเทศ ความยาวรวมกว่า 3,000 หน้า และกรรมการยุทธศาสตร์ชาติที่ประยุทธ์นั่งเป็นประธาน

ยกเลิก 4 ท้องถิ่นพิเศษที่เปิดช่องผู้บริหารไม่ต้องมาจากการเลือกตั้ง ยกเลิกมาตรา 252 ที่กำหนดให้ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษสามารถได้มาโดยวิธีอื่นนอกจากการการเลือกตั้งหรือความเห็นชอบของสภาท้องถิ่น เพื่อกลับไปสู่ระบบเลือกตั้งท้องถิ่นตามปกติ

ยกเลิก 5 ยกเลิกนิรโทษกรรม คสช. ยกเลิกมาตรา 279 ที่ยังเป็นหลักประกันให้ คสช. ลอยตัว ไม่ต้องรับผิด กำหนดให้การกระทำทุกอย่างของคสช ไม่ขัดรัฐธรรมนูญและกฎหมายอื่นๆ รับรองให้ประกาศและคำสั่งของ คสช. ยังมีผลใช้ บังคับอยู่ตลอดไป เป็นมาตราที่แปลกมากแต่ก็ยังกล้าเขียน

5 แก้ไข ได้แก่ 

แก้ไข 1 เปลี่ยนระบบบัญชีว่าที่นายกฯ เขียนให้ชัด นายกฯ ต้องเป็น ส.ส. ตัดระบบบัญชีว่าที่นายกฯ ที่กำหนดให้พรรคการเมืองเสนอชื่อผู้ที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งของ ประชาชนเป็นนายกฯ ได้ และแก้ไขให้นายกฯ ต้องเป็น ส.ส. เท่านั้น

แก้ไข 2 เปลี่ยน ส.ว. ชุดพิเศษ เท่าที่คุยกับหลายคนมา ไม่มีคนเห็นด้วยให้ ส.ว. ชุดนี้ยังคงอยู่ต่อไป ข้อเสนอที่ประนีประนอมที่จะเสนอคือ ให้ ส.ว. ต้องมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน ยึดระบบเดียวกันกับรัฐธรรมนูญ 2540

แก้ไข 3 เปลี่ยนที่มาองค์กรที่ไม่ทำงาน สร้างระบบสรรหาองค์กรอิสระแบบใหม่ ปรับกระบวนการสรรหาองค์กรอิสระจากที่ให้คนในองค์กรอิสระหมุนเวียนเก้าอี้เลือกกันเอง เปลี่ยนมา เป็นกระบวนการสรรหาให้เหมาะสมตามภารกิจของแต่ละองค์กร ยกเลิกกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ ให้ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระชุด ปัจจุบันพ้นจากตำแหน่ง สรรหาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญและ กกต. ชุดใหม่ โดยวิธีตามรัฐธรรมนูญ 2540

แก้ไข 4 ปลดล็อคกลไกแก้รัฐธรรมนูญ ที่ต้องอาศัย ส.ว. และต้องพึ่งประชามติ ให้การแก้ไขอาศัยเพียงเสียงของสองสภารวมกัน ตามโมเดลรัฐธรรมนูญปี 2550 ไม่บังคับต้องทำประชามติ

แก้ไข 5 เปิดทางตั้ง สสร. ร่างใหม่ทั้งฉบับ ให้มีสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ สสร. 200 คน ที่ประชาชนเลือกมาทั้งหมด โดยใช้ประเทศเป็นเขตเลือกตั้ง หมายถึงไม่ต้องแบ่งจังหวัด เพราะไม่จำเป็นต้องมีตัวแทนที่เป็นผู้พิทักษ์ผลประโยชน์ท้องถิ่นที่เขียนไว้ในรัฐธรรมนูญ ให้คนไทยเลือกผู้สมัครที่เขาอยากเลือกไม่ว่าจะมาจากที่ไหนก็ตาม

เราจัดทำร่างมาแล้ว ชักชวนทุกคนเข้าชื่อ 50,000 คน อย่างไรก็ตามกระบวนการนั้นไม่ง่าย เพราะ คสช. บิดเบือนโครงสร้างกฎหมายของประเทศไปไกลมาก จึงขอให้พวกเราอดทน ถ้าเราจะแก้รัฐธรรมนูญบางส่วน แก้บางมาตราแล้วให้ทุกอย่างดีขึ้นคงเป็นไปไม่ได้ แต่ยังต้องมีขั้นตอนการ “รื้อ” ระบอบที่ คสช. วางไว้

ถ้าหากทำสำเร็จ ยังต้องมีขั้นตอนต่อไป คือ การ “สร้าง” หนทางใหม่ โดยการเลือกตั้ง สสร. เลือกตั้ง ส.ว. และสร้างกลไกสรรหาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ และ กกต. ชุดใหม่จึงจะเข้าสู่ขั้นตอนที่สาม คือ “ร่าง” รัฐธรรมนูญใหม่ ที่มาจากการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกคนจริงๆ ซึ่งขั้นตอนแรกก็ไม่ได้ง่ายเสียแล้ว เพราะรัฐธรรมนูญ 2560 เขียนกลไกขวางทางไว้ให้การแก้ไขทำได้ยากที่สุดในประวัติศาสตร์ตั้งแต่ประเทศไทยมีรัฐธรรมนูญมา ต้องอาศัยทั้งเสียง ส.ว. ต้องมีเสียงฝ่ายค้าน มากกว่าร้อยละ 20 และยังต้องทำประชามติ จึงเหมือนมีทางตันใหญ่รออยู่ข้างหน้า จึงยังต้องมีกระแสเรียกร้องสังคมที่ยังต้องการอีกมากให้ คสช. รู้ว่าพวกเขาขาดความชอบธรรม อยู่ไม่ได้ แล้วให้เขาหยิบร่างที่ประชาชนเสนอมา แล้วให้พลพรรคของตัวเองยกมือให้ผ่าน จะเป็น ทางลงที่สวยงามที่สุดตามระบอบกฎหมายที่มีอยู่สำหรับ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา และพรรคพวก คสช.

ผู้จัดการ iLaw ย้ำว่า นี่อาจจะฟังดูเป็นความฝัน แต่ถ้าไม่ทำอะไรเลย เราก็จะอยู่กันแบบนี้ เจอการแต่งตั้งกันเอง ตรวจสอบไม่ได้ คิดแทนประชาชนว่าอนาคตของประเทศควรจะเป็นอย่างไร เราเริ่มต้นง่ายๆ ได้ด้วยกันวันนี้ด้วยการร่วมกันลงชื่อเสนอร่างรัฐธรรมนูญเข้าสู่สภา

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท