กลุ่มอนุรักษ์เขาเหล่าใหญ่-ผาจันได เป็นการรวมกลุ่มกันของประชาชน 6 หมู่บ้าน ประมาณ 4 พันคน จำนวนประมาณ 1,089 ครัวเรือน ที่ได้รับผลกระทบจากการทำเหมืองแร่หินปูนและโรงโม่หินของบริษัท ธ.ศิลาสิทธิ โดยประชาชนได้ต่อสู้เพื่อคัดค้านการสร้างเหมืองมาแล้ว 26 ปี เพราะต้องการปกป้อง “ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได” ที่มีเขาหินปูนที่สวยงาม เป็นต้นน้ำแหล่งน้ำซับซึมและอุดมสมบูรณ์หลายลูก คือภูผาฮวก ผาจันได ภูผายา ผาโขง และผาน้ำลอด ฯลฯ และยังเป็นผืนป่าอันอุดมสมบูรณ์ อุดมไปด้วยหน่อไม้ “ภูผาฮวก” เป็นแหล่ง “หน่อไม้ฮวก” ที่สมบูรณ์ ที่ได้พึ่งพิงหา อยู่หากินมาแต่ครั้งอดีต  เห็ดนานาชนิด และสมุนไพร ยังเป็นพื้นที่ป่าต้นน้ำลำธารของชุมชน

 ในปี 2555 จากการสำรวจของประชาชนในพื้นที่ พบว่าพื้นที่ดังกล่าวเป็นป่าต้นน้ำ มีความอุดมสมบูรณ์ของพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ สมุนไพร ประชาชนในพื้นที่มีรายได้จากป่ามากกว่า 22 ล้านบาทต่อปี ซึ่งเป็นเม็ดเงินที่หมุนเวียนภายในชุมชน ทั้งนี้ชุมชนได้มีการบริหารจัดการให้สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างยั่งยืน 

นอกจากนี้ ประชาชนในพื้นที่ต้องการปกป้อง แหล่งโบราณคดีแหล่งอารยธรรมโบราณคดีที่สำคัญควรค่าแก่การอนุรักษ์ และพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรมของจังหวัดหนองบัวลำภู ภายในถ้ำบริเวณพื้นที่ทำเหมืองหินปูน ได้มีการค้นพบภาพเขียนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ภูผายาที่ปรากฏตามผนังถ้ำ  โดยมีการสันนิฐานว่า ภาพเขียนในถ้ำภูผายามีอายุระหว่าง 2,000 – 4,000 ปี  ซึ่งใกล้เคียงกับอายุของภาพเขียนที่ค้นพบที่อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท จ.อุดรธานี และมีลักษณะภาพเขียนคล้ายคลึงกับที่พบที่ผาลาย มณฑลกวางสี ประเทศจีน และยังมีการค้นพบเศษภาชนะดินเผาแบบเนื้อดินธรรมดาและแบบเนื้อแกร่งอยู่บนพื้นภายในถ้ำศรีธนและถ้ำผาน้ำลอด   โดยกรมศิลปากรได้มีประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อปี 2548    พ.ศ. 2555 สำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดหนองบัวลำภู ได้มีการเก็บข้อมูลบริเวณพื้นที่ภูผายา ถ้ำผาโขง และมีแนวทางในการพัฒนาพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์

ในระยะเวลา 26 ปีที่ผ่านมา ประชาชนในพื้นที่ได้รับผลกระทบจากความเสียหาย ในการทำการผลิตพืชผลทางการเกษตร และมีความเสี่ยงจากอุบัติเหตุจากหินที่กระเด็นออกมาจากการระเบิดหินปูน ผลกระทบทางสุขภาพ เนื่องจากการระเบิดหิน การทุบย่อยหิน การตักหิน การขนส่งหิน ก่อให้เกิดเสียงและแรงสั่นสะเทือน ส่งผลต่อประชาชนในพื้นที่ที่มีบ้านเรือนอาศัยอยู่ในรัศมีห่างจากพื้นที่ทำเหมืองแร่และโรงโม่หินไม่เกิน 1 กม. ทำให้เกิดความรำคาญตลอดทั้งวัน ไม่เพียงแต่ในช่วงที่มีการระเบิดเท่านั้น แต่หลังจากเวลา 17.00 น. การระเบิดหินเสร็จสิ้น ก็ยังมีการบดหิน ซึ่งทำให้เกิดเสียงดัง โดยช่วงเวลาดังกล่าวคือเวลานอนหลับพักผ่อน จึงส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจแก่ประชาชนในพื้นที่ และยังก่อให้เกิดความเครียด

การต่อสู้คัดค้านเหมืองแร่หินปูนและโรงโม่หินทำให้นักปกป้องสิทธิฯ ในชุมชนที่คัดค้านโรงโม่หินถูกลอบยิงเสียชีวิตไปแล้วถึง 4 ศพ คือ บุญรอด ด้วงโคตะ สนั่น สุวรรณ กำนันทองม้วน คำแจ่ม และสม หอมพรมมา