ที่มาภาพประกอบ: China Labour Bulletin

3 ต.ค. 2563 ข้อมูลจากแผนที่แสดงการประท้วงของแรงงานในจีน โดย China Labour Bulletin พบว่าในปี 2562 พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารในจีนประท้วงอย่างน้อย 45 ครั้ง ทั้งที่ในปี 2560 พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารในจีนประท้วงเพียง 10 ครั้งเท่านั้น

ในช่วงต้นเดือน ก.ย. 2563 แพลตฟอร์มส่งอาหารหลักของจีน 2 แพลตฟอร์ม คือ Meituan และ Ele.me ถูกแฉในนิตยสาร People (人物) เกี่ยวกับสภาพการทำงานที่เข้มข้น ซึ่งทำให้พนักงานในอุตสาหกรรมต้องทนทุกข์ทรมานในแต่ละวัน

บทความในนิตยสาร People เปิดเผยรายละเอียดว่าพนักงานส่งอาหาร ต้องกลายเป็นทาสของอัลกอริทึม โดยมีโอกาสเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยที่จะบรรลุเป้าหมายที่แพลตฟอร์มกำหนด สิ่งนี้ทำให้ผู้ขับขี่ต้องรับความเสี่ยงอย่างมากในการเอาชนะสภาพการจราจรและข้อพิพาทกับทั้งร้านอาหารและลูกค้า

ปัญหาเหล่านี้ทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น จากการแข่งขันที่รุนแรงระหว่าง Meituan และ Ele.me ในการตัดราคาเพื่อครอบงำตลาด ซึ่งเริ่มต้นอย่างจริงจังในปี 2559 เพื่อแข่งขันกันดึงดูดลูกค้ามากขึ้น แพลตฟอร์มเพิ่มการใช้จ่ายด้านอื่น แต่กลับไปลดค่าตอบแทนพนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารแทน และเพิ่มค่าปรับหากพวกเขาส่งอาหารล่าช้า

พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารรายหนึ่งระบุกับสื่อ Southern Metropolis Daily ว่าการให้เวลาจัดส่งเพิ่มอีก 5-10 นาทีนั้นไม่เป็นประโยชน์มากนัก หากร้านอาหารปรุงอาหารได้ช้าและทำให้คนขับรอ ส่วนร้านอาหารซึ่งสูญเสียผลกำไรให้กับอุตสาหกรรมขณะนี้มีเวลาเพียง 10 นาทีในการปรุงอาหารต่อ 1 คำสั่งซื้อ ซึ่งได้สร้างแรงกดดันอย่างรุนแรงต่อทั้งร้านอาหารและพนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหาร 

"อาคารสำนักงานบางแห่งไม่อนุญาตให้ขึ้นไปส่งอาหารให้ลูกค้าได้ ดังนั้นคุณต้องโทรหาลูกค้าให้ลงมารับ ถ้าลูกค้าใช้เวลา 20 นาที การส่งครั้งนี้ก็จะล่าช้า" พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารรายหนึ่งระบุ CCTV Finance

นอกจากนี้การปรับลดค่าจัดส่งโดยพลการของแพลตฟอร์มยังเป็นปัญหาหลักที่พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารต้องเผชิญ ตัวอย่างเช่นในปักกิ่ง พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารเคยมีรายได้มากกว่า 8 หยวนสำหรับการส่งอาหารในรัศมี 3 กิโลเมตร แต่ตอนนี้เงินจำนวนนั้นลดลงเหลือเพียง 5 หยวน ซึ่งหมายความว่าพนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารต้องรับคำสั่งซื้อมากขึ้นเพื่อให้ได้รับเงินเท่าเดิม ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุมากขึ้น

แพลตฟอร์มต่าง ๆ กล่าวว่าโครงสร้างการกำหนดราคาของพวกเขาถูกกำหนดโดยอัลกอริทึม แต่ประเด็นสำคัญคืออัลกอริทึมนั้นกลายเป็นศัตรูกับพนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหาร และพวกก็ไม่ได้รับการอธิบายว่ามันทำงานอย่างไร

China Labour Bulletin แนะนำว่าวิธีการเดียวที่จะทำให้พนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารได้รับรู้ว่าระบบทำงานอย่างไรคือการจัดตั้งสหภาพแรงงาน ทั้งนี้สหพันธ์สหภาพแรงงานจีน (ACFTU) ก็ได้รวมเอาอาชีพพนักงานส่งอาหารไว้ในรายชื่อกลุ่มหลัก 8 กลุ่ม อย่างไรก็ตามก่อนหน้านี้ ACFTU ได้ช่วยเหลือสมาชิกใหม่เพียงเล็กน้อยเช่น อบรมทักษะทางกฎหมายและความปลอดภัยในการทำงาน แต่ยังไม่ได้ทำอะไรเพื่อท้าทายการผูกขาดอำนาจของบริษัท แพลตฟอร์มส่งอาหาร

และตั้งแต่แรงกดดันต่อ ACFTU ที่เพิ่มมากขึ้น เพื่อดำเนินการช่วยเหลือแรงงาน Jia Xijin รองผู้อำนวยการสถาบันองค์กรสวัสดิการสาธารณะและธรรมาภิบาลสังคมของมหาวิทยาลัย Tsinghua ระบุกับ CCTV ว่าพนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหาร ควรจัดตั้งองค์กรร่วมกัน เพื่อส่งเสียงและปกป้องสิทธิทางกฎหมายของพวกเขา

ทั้งนี้มีพนักงานแพลตฟอร์มส่งอาหารได้โพสต์วิดีโอความยาว 8 นาที ให้ความหวังว่า ACFTU จะเป็นผู้นำในการจัดตั้งองค์กรสหภาพแรงงานที่สามารถเจรจากับแพลตฟอร์มต่าง ๆ ได้ และให้หน่วยงานรัฐบาลท้องถิ่นกำหนดมาตรฐานสำหรับอุตสาหกรรมนี้ แทนที่จะใช้ข้อบังคับตามอำเภอใจจากบริษัทเอกชนอย่าง Meituan และ Ele.me เช่นในปัจจุบัน

ที่มาเรียบเรียงจาก
Food delivery workers need a trade union to push for real change (China Labour Bulletin, 22/9/2020)