หลัง 'ไบเดน' ชนะตำแหน่งประธานาธิบดี จีนไม่แสดงความยินดีแถลงเพียงรับรู้ถึงเรื่องนี้ ขณะที่ไต้หวันร่วมแสดงความยินดีด้วย นักวิเคราะห์ชาวจีนมองว่าเพราะรัฐบาลจีนรู้ดีว่าพวกเขาจะได้ประโยชน์มากกว่ากับการโหนกระแสความขัดแย้งแบบผิวเผินกับรัฐบาลทรัมป์ ด้านโจชัว หว่อง ชี้ไบเดนและแฮร์ริสมีจุดยืนสนับสนุนผู้ประท้วงในฮ่องกง

ภาพจาก Wikimedia Commons

หลังจาก โจ ไบเดน ได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งครั้งล่าสุดกลายเป็นว่าที่ประธานาธิบดี ประธานาธิบดีไช่อิงเหวินของไต้หวันก็ร่วมแสดงความยินดีเช่นเกี่ยวกับผู้นำโลกคนอื่นๆ ไช่อิงเหวินระบุผ่านทวิตเตอร์ว่าในตอนนี้เป็นตาของเธอแล้วที่จะแสดงความยินดีต่อโจ ไบเดน และคามาลา แฮร์ริส ที่ได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีและรองประธานาธิบดี

ไช่อิงเหวินระบุถึงการสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นระหว่างไต้หวันกับสหรัฐฯ รวมถึงระบุว่าพวกเขาหวังว่าจะได้ทำงานร่วมกันเพื่อสานสัมพันธ์ฉันท์มิตรและให้อะไรกับสังคมโลก โดยที่ไช่อิงเหวินแสดงความยินดีพร้อมโควตทวีต (การแชร์ทวิตเตอร์โดยอ้างอิงข้อความเดิมแล้วใส่ข้อความของตัวเองลงไป) ทวีตของไบเดนก่อนหน้านี้ที่เคยแสดงความยินดีกับชัยชนะของเธอในวันที่ 12 ม.ค. ปีนี้

นอกจากไช่อิงเหวินแล้วก่อนหน้านี้รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศของไต้หวันก็แสดงความยินดีต่อไบเดนโดยระบุว่าพวกเขามุ่งหวังจะได้ทำงานร่วมกัยอย่างใกล้ชิดในการกระชับมิตรภาพทั้งสองฝ่ายและแลกเปลี่ยนกันบนพื้นฐานของค่านิยมด้านเสรีภาพ ประชาธิปไตย และการเคารพสิทธิมนุษยชนที่พวกเขามีร่วมกัน

ผลการเลือกตั้งอย่างเป็นทางการของสหรัฐฯ เพิ่มจะออกมาในวันที่ 7 พ.ย. ที่ผ่านมา หลังจากที่ไบเดนไดรับคะแนนจากคณะผู้เลือกตั้งเกิน 270 เสียง ซึ่งถือว่าเป็นจุดที่จะตัดสินชัยชนะ อย่างไรก็ตาม โดนัลด์ ทรัมป์ ไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งและมีทีท่าว่าจะใช้วิธีการคัดค้านผลการเลือกตั้งนี้ด้วยกระบวนการทางกฎหมาย

มีการตั้งข้อสังเกตจากสื่อเรดิโอฟรีเอเชียว่า ทางการจีนเองก็ระบุในทำนองรับรู้ แต่ก็ไม่ได้แสดงความยินดีแต่อย่างใด อีกทั้งยังแถลงในทำนองว่าพวกเขาจะรอฟังผลการเลือกตั้งอย่างเป็นทางการตามกระบวนการกฎหมายสหรัฐฯ

หวังเวิ่นบิน โฆษกการต่างประเทศของจีนกล่าวว่า "พวกเราเห็นว่าไบเดนประกาศชัยชนะในการเลือกตั้ง" และ "พวกเราเข้าใจว่าผลการเลือกตั้งประธานาะธิบดีสหรัฐฯ จะได้รับการตัดสินตามกฎหมายและกระบวนการของสหรัฐฯ"

เรื่องนี้ขัดกับตอนประกาศผลการเลือกตั้งเมื่อปี 2559 ที่ทางการจีนออกมาแสดงความยินดีกับชัยชนะของทรัมป์ภายในวันเดียวหลังจากประกาศผลการเลือกตั้ง หูจื้อจิน บรรณาธิการสื่อปากกระบอกเสียงรัฐบาลจีนโกลบอลไทม์ระบุว่าสาเหตุที่ทางการจีนไม่แสดงความยินดีกับไบเดนเร็วเท่าประเทศตะวันตกประเทศอื่นๆ นั่น เป็นเพราะจีนต้องการ "ตีตัวเองออกห่างจากการเลือกตั้งสหรัฐฯ เพื่อหลีกเลี่ยงการเข้าไปพัวพันกับข้อโต้แย้งของพวกเขา"

อู่เฉียง อดีตอาจารย์ประจำมหาวิทยาลัยชิงหฺวาในปักกิ่งกล่าวว่าการที่รัฐบาลจีนไม่แสดงความยินดีใดๆ กับไบเดน อาจจะสะท้อนให้เห็นว่ารัฐบาลจีนภายใต้การนำของสีจิ้นผิงจะได้ประโยชน์มากกว่าถ้าหากทรัมป์ขนะ 

อู่เฉียงวิเคราะห์ว่าจีนเคยใช้การเผชิญหน้าแบบขัดแย้งกับสหรัฐฯ ในแบบผิวเผินซึ่งเกิดขึ้นในสมัยรัฐบาลทรัมป์มาอ้างความชอบธรรมในการเสริมอำนาจเผด็จการเบ็ดเสร็จและเพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญให้เอื้อต่อกลุ่มผู้นำ แต่รัฐบาลจีนก็ไม่ได้เตรียมรับมือในกรณีที่ไบเดนชนะ

ก่อนหน้านี้ในเดือน ต.ค. ก็เคยมีการวิเคราะห์ในสื่อฮ่องกงฟรีเพรสระบุไว้ในทำนองเดียวกันว่า ถึงแม้ในเชิงภาพลักษณ์แล้วทรัมป์จะเปิดฉากสงครามการค้ากับจีนและทำให้ความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ แย่ลง แต่การกระทำแบบนี้เองกลับเป็นประโยชน์กับรัฐบาลจีนมากกว่า ชูฉื่อจุน เพราะทำให้รัฐบาลจีนฉวยโอกาสจากการที่พวกเขาขัดแย้งกับสหรัฐฯ สร้างตำแหน่งแห่งที่ให้ตัวเองในเวทีโลกในฐานะผู้นำโลกาภิวัตน์ พหุภาคี และความร่วมมือนานาชาติ

นอกจากนี้การที่ทรัมป์ถอนตัวออกจากข้อตกลงความร่วมมือหลายอย่างในเวทีโลกรวมถึงข้อตกลงแก้ไขปัญหาวิกฤตภูมิอากาศ และจากองค์การอนามัยโลกก็เปิดโอกาสให้จีนเข้ามาวางตัวเป็นผู้นำในเรื่องเหล่านี้แทน และถ้าหากทรัมป์ขึ้นมาในสมัยที่สองก็จะยิ่งทำให้จีนมีอำนาจในเวทีโลกมากขึ้น

โจขัว หว่อง นักกิจกรรมสนับสนุนประชาธิปไตยในฮ่องกงกล่าวว่าทั้งไบเดนและแฮร์ริสต่างก็เป็นคนที่สนับสนุนผู้ประท้วงฮ่องกงอย่างมากและเป็นคนที่ประณามการออกกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ของจีนที่ลิดรอนเสรีภาพของชาวฮ่องกงตั้งแต่วันแรกที่กฎหมายนี้บังคับใช้ อย่างไรก็ตามหว่องก็เตือนว่าขอให้รัฐบาลสหรัฐฯ ชุดใหม่อย่าประเมินจีนต่ำไปในแง่ที่จีนอาจจะพยายามควบคุมฮ่องกงเบ็ดเสร็จก็ได้ และคิดว่าการพยายามเข้าหาหรือเจรจากับจีนอาจจะไม่ได้ผลในเรื่องการทำให้จันต้องรับผิดชอบกับการละเมิดสิทธิมนุษยชน

ทางด้านเฉินมินตงรัฐมนตรีประจำสภาความสัมพันธ์กับจีนแผ่นดินใหญ่ (MAC) เตือนสหรัฐฯ เช่นกันว่า จีนอาจจะอาศัยจังหวะในรัฐบาลไบเดนในการแผ่อำนาจควบคุมความสัมพันธ์กับสหรัฐฯ และยกระดับการกดดันไต้หวันรวมชาติกับจีนหนักขึ้น ทั้งที่ประเทศไต้หวันไม่เคยตกเป็นส่วนหนึ่งของจีนมาก่อน แต่ก็มักจะถูกกีดกันให้เป็นชายขอบจากความร่วมมือนานาชาติและจากการยอมรับทางการทูตด้วยว่าจีนอ้างสิทธิเหนือไต้หวันมาโดยตลอด

เฉินมินตงบอกเช่นกันว่าจีนเป็นประเทศที่หาทางเจรจาอย่างมีสาระด้วยยากมากและจีนยังคงไม่เลิกล้มทางเลือกที่อาจจะใช้การรุกรานทางทหารต่อไต้หวัน ทั้งที่ไต้หวันต้องการเจรจาหารือแบบมีสาระและด้วยความเคารพต่อกันทั้งสองฝ่ายมาโดยตลอด


เรียบเรียงจาก

China 'Takes Note' of Biden Victory Claim But Holds Back on Congratulations, Radio Free Asia, 09-11-2020

Why Beijing may want to keep Trump in the White House, Hong Kong Free Press, 20-10-2020