“มองอนาคตของตัวเองอีกสัก 15 ปีเป็นยังไง"

“อืม...ผมคงไม่ขายยาก็อยู่ในคุกอะพี่"

คือคำตอบของ 'บอล' (นามสมมติ) เด็กหนุ่มวัย 15 ปี ในหนังสารคดี 'School Town King : แร็ปทะลุฝ้า ราชาไม่หยุดฝัน' 

บอลคือตัวแทนของเยาวชนอีกหลายพันคนที่ถูกรัฐและระบบการศึกษาไทยพรากความฝันและวัยเยาว์ให้สูญไป ไม่มีสวัสดิการใดรองรับ และไม่มีหน่วยงานรัฐไหนเหลียวแล

บอลอาศัยอยู่ใต้ทางด่วนในสลัมคลองเตยกับแฟนที่เด็กกว่า เขาติดยาแม้เคยพยายามเลิก แต่สุดท้ายก็เลิกไม่สำเร็จ

“สำหรับสังคม เขาอาจจะเป็นคนไม่ดี แต่สำหรับผมเขานิสัยดีมาก"

บุ๊ค - ธนายุทธ ณ อยุธยา แร็ปเปอร์ aka (ชื่อในวงการ) 'Eleven Finger' หนึ่งในตัวละครหลักจากเรื่อง เล่าถึงความรู้สึกที่มีต่อบอลในช่วงเสวนาตอบคำถาม

บุ๊คเล่าว่า บอลคือคนที่พาเขาไปเห็นโลกที่สี่แยกไฟแดง โลกที่มีเด็กจำนวนหนึ่งทำงานขายบริการ ขายพวงมาลัย ขายอะไรต่างๆ บอลบอกกับบุ๊คว่า 

"คนพวกนี้เขาดีนะพี่ เขาแค่ไม่มีทางเลือก ถ้าเขาเลือกได้เขาจะไม่ทำ ถ้าเขาเลือกอย่างอื่นที่จะทำให้ครอบครัวสบายขึ้นได้ เขาจะไม่ทำแบบนี้"

สำหรับบุ๊คนั่นคือประสบการณ์ที่หาจากในห้องเรียนไม่ได้ และคือสิ่งเดียวกับที่สารคดีเรื่องนี้พยายามจะถ่ายทอดออกมา

ด้วยการลงพื้นที่กว่า 3 ปี ผู้กำกับอย่าง เบสท์-วรรจธนภูมิ ลายสุวรรณชัย พาเราเดินทางไปกับบุ๊ค และ นนท์ - นนทวัฒน์ โตมา aka ‘Crazykid' อย่างใกล้ชิดที่สุด จับเอาห้วงของความคิด ความรู้สึก และความฝันของแร็ปเปอร์ทั้งสองคนในส่วนที่ลึกที่สุดออกมาได้

เราเห็นระบบการศึกษาแบบ 'ผู้ใหญ่หวังดี’ ที่มองเห็นอนาคตของเด็กเป็นไปในทิศทางเดียวกันเท่านั้น คือการส่งการบ้านครบ แต่งกายตัดผมเรียบร้อย ได้เกรดดี ได้เข้ามหาวิทยาลัย

ผู้ใหญ่เหล่านี้ห่วงเหลือเกินเมื่อ 'นักเรียน' เลือกเดินออกนอกเส้นทาง 'การเรียน’ แบบที่พวกเขาคิด และไม่ว่าเด็กทั้งหลายจะพยายามพิสูจน์ความสามารถตามเส้นทางที่ตัวเองเชื่อมากมายเพียงใด ก็ต้องเผชิญแรงกดดันทั้งจากการใช้อำนาจและการใช้ความรัก

เด็กบางคนพ่ายแพ้แก่ความหวังดีในรูปแบบของความรัก จนยอมละทิ้งความฝันที่แรงกล้าเพื่อให้พ่อแม่ภูมิใจ เด็กบางคนแม้ไม่ยอมละทิ้งความฝัน แต่ก็ต้องถูกความรู้สึกผิดเกาะกุมจิตใจ เพราะไม่อาจทำให้ครอบครัวมีความสุขอย่างที่หวังได้

แต่ทั้งหมดนี้อยู่บนฐานที่ว่า พวกเขาอยู่ในสลัมคลองเตย และพวกเขาต้องดิ้นรนเพื่อหาเลี้ยงครอบครัว การมีลูกที่มีอนาคตแน่นอนแบบที่พวกเขาคาดหวังจึงเป็นการการันตีอย่างหนึ่งว่าทั้งครอบครัวจะไม่ลำบากมากไปกว่านี้

ในขณะที่หากเป็นคนรวย ความฝันอันแปลกแยกของคุณอาจถูกอุ้มชู สนับสนุน หรือแม้ครอบครัวไม่เห็นด้วย เขาก็อาจปล่อยให้คุณทำต่อไป เพราะถึงคุณล้ม คุณก็ล้มอยู่บนฟูกหนานุ่มที่มีทุนรอนให้ใช้ต่ออย่างสบายใจ

เราเห็นระบบการศึกษาที่ไม่เข้าใจความแตกต่าง ผลักเด็กที่ไม่ได้มาตรฐานตามสูตรที่กำหนดออกจากระบบ ไม่สนใจไยดีความสามารถที่ไม่เหมือนกันของเด็กแต่ละคน

เห็นโลกในโรงเรียนที่ไม่เคยเปลี่ยนไป โลกที่มีแต่ระเบียบวินัยและไร้ชีวิต ครูยังถือไม้เรียว ตะคอก ฟาดเด็ก สั่งทำโทษลุกนั่ง และสอนด้วยการอ่านตามหนังสือ แต่รูปแบบการสอนเหล่านี้จะเปลี่ยนไปหากคุณได้เรียนในโรงเรียนเอกชนราคาแพง หรือโรงเรียนชั้นนำที่ทรัพยากรครูมีคุณภาพกระจุกตัวอยู่ที่นั่น

ขณะที่โลกข้างนอกของบุ๊คกับนนท์ คือโลกที่เต็มไปด้วยความฝัน การมีชีวิต พลังงาน และความหลงใหลที่มีกับการแร็ป เราเห็นการแร็ปสดๆ ของทั้งคู่บนรถ เห็นการขึ้นประกวดแร็ป เห็นยามว่างที่ทั้งคู่ฝึกแร็ป แร็ปในไลฟ์สด นนท์อยากเรียนภาษาอังกฤษเพราะชอบฟังเพลงแร็ปอเมริกัน ทั้งคู่คุยถึงความฝันของการไปแร็ปที่อเมริกา ไปจนถึงการจัดแข่งแร็ปแบทเทิลกันเองกับกลุ่มเพื่อนๆ

การเรียนรู้และชีวิตของพวกเขาอยู่นอกรั้วโรงเรียน โรงเรียนซึ่งไม่มีอะไรให้พวกเขาเลยนอกจากการดูถูกความสามารถว่าเป็นเด็กไม่เอาไหน เกรดเฉลี่ยต่ำ และไร้คุณภาพ

บุ๊คเล่าให้ฟังว่า ขณะที่เบสท์ตามถ่ายเขาที่โรงเรียน ครูเรียกเขาไปพบและถามเขาว่า "เรามีค่าตรงไหนให้เขาไปตามถ่าย นี่เหรอจะเป็นไอดอลของคน"

บุ๊คเดินร้องไห้ออกมาจากห้องพักครู และไม่อยากกลับไปที่โรงเรียนอีก ไม่นานหลังจากนั้นบุ๊คตัดสินใจลาออกจากโรงเรียน

มันคือความสะเทือนใจสำหรับคนดูอย่างเรา ที่เห็นว่าประเทศนี้ไม่มีที่ทางสำหรับความฝันของพวกเขา ทั้งที่เราเห็นว่าพวกเขามีความพยายามและความสามารถมากแค่ไหน สามารถไปต่อได้อีกไกลแค่ไหน

ฝันสำหรับเรา จึงเป็นฝันที่จะเห็นประเทศนี้มีรัฐสวัสดิการ มีการศึกษาที่ใจกว้างเปิดทางเลือกให้เด็กที่หลากหลาย จะไม่มีครอบครัวไหนต้องกังวลถึงอนาคตและความไม่แน่นอน และจะต้องไม่มีใครถูกพรากความฝันไปเพราะเงื่อนไขชีวิตในรัฐที่ไม่มีประสิทธิภาพอีกต่อไป