“เลขาธิการ สปสช.” นำคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ ร่วมรำลึกครบรอบ 13 ปี การจากไปของ “หมอสงวน” ด้วยพิธีเรียบง่ายรูปแบบ Social distancing เผยหมอสงวนเป็นผู้มุ่งมั่น เสียสละ บุกเบิกและผลักดันสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ระบบสุขภาพเพื่อคนไทย รองรับดูแลแม้แต่ในช่วงสถานการณ์วิกฤตโรคระบาดโควิด-19      

เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2564 นพ.ศักดิ์ชัย กาญจนวัฒนา เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ทพ.อรรถพร ลิ้มปัญญาเลิศ รองเลขาธิการ สปสช. นพ.สินชัย ต่อวัฒนกิจกุล ผู้ช่วยเลขาธิการ สปสช. และ นพ.รัฐพล เตรียมวิชานนท์ ผู้ช่วยเลขาธิการ สปสช. นำคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ สปสช. ร่วมแสดงมุทิตาจิตเพื่อรำลึก 13 ปี การเสียชีวิต นพ.สงวน นิตยารัมภ์พงศ์ เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติคนแรก และและผู้บุกเบิกและผลักดันระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า  โดยงานได้จัดขึ้นอย่างเรียบง่ายและเว้นระยะห่างทางสังคม (Social distancing)  

นพ.ศักดิ์ชัย กล่าวว่า นพ.สงวน ท่านเป็นบุคคลที่สร้างคุณูปการให้กับคนไทยทั้งประเทศ โดยเป็นผู้ริเริ่มในการบุกเบิกและผลักดันระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าให้เกิดขึ้นในประเทศไทย และวันนี้ทำให้ประเทศไทยได้กลายเป็นต้นแบบของการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าให้กับหลายประเทศ ทั้งเป็นระบบสุขภาพได้รับการยอมรับจากองค์การอนามัยโลกและสหประชาชาติ  

ทั้งนี้ ในอดีต นพ.สงวน เป็นแพทย์ประจำโรงพยาบาลราษีไศล จ.ศรีสะเกษ ได้เห็นถึงความทุกข์ยากของชาวบ้าน และความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงการรักษาและบริการสุขภาพ ทำให้เกิดจิตใจมุ่งมั่น ทุ่มเท และเสียสละ โดยร่วมกับภาคประชาสังคม นักวิชาการ และผลักดันจนเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญของพรรคการเมืองจนนำมาสู่การผลักดันของรัฐบาลจนสร้าง “ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ” สำเร็จในปี 2545 ถือเป็นการปฏิรูประบบสุขภาพครั้งใหญ่ของประเทศ และได้กลายเป็นนโยบายสำคัญของทุกรัฐบาลต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน ด้วยเป็นโครงการที่ยังประโยชน์ต่อประชาชนโดยตรง ไม่เพียงทำให้คนไทยทั้งประเทศที่ยังไม่มีหลักประกันสุขภาพรองรับเข้าถึงการรักษาได้อย่างครอบคลุมและทั่วถึง แต่ยังช่วยให้คนไทยไม่ต้องล้มละลายจากค่ารักษาพยาบาลและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ทั้งเป็นหลักประกันสุขภาพที่มั่นคงให้กับประชาชนแม้ในยามที่เกิดวิกฤตโรคระบาดอย่างสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 ขณะนี้ 

นพ.ศักดิ์ชัย กล่าวต่อว่า ในช่วงที่ นพ.สงวน ทำหน้าที่เลขาธิการ สปสช.คนแรก และต่อเนื่องในวาระที่ 2 โดยในช่วงเวลา 5-6 ปี ท่านได้วางรากฐานสำคัญในด้านต่างๆ ให้กับ ส่งผลให้ตลอด 19 ปี ของระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล บรรลุเจตนารมณ์ พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 นอกจากดูแลประชาชนให้เข้าถึงการรักษาและบริการสาธารณสุขได้อย่างครอบคลุมและทั่วถึง และที่สำคัญยังเป็นองค์กรที่มีธรรมาภิบาลและมีความโปร่งใสในการบริหาร ซึ่งเป็นหลักการสำคัญที่ สปสช.ได้ยืดถือถึงมาถึงปัจจุบัน  

นอกจากนี้ในช่วงที่ นพ.สงวนเจ็บป่วย ด้วยความเข้าใจผู้ป่วยที่ต้องได้รับการดูแลด้านจิตใจ ยังได้นำแนวคิด "จิตอาสามิตรภาพบำบัดเพื่อนช่วยเพื่อน ผู้ป่วยช่วยผู้ป่วย” มาใช้ ซึ่งคนเจ็บป่วยย่อมต้องการคนที่เข้าใจ ต้องการคำแนะนำปฏิบัติตัวจากประสบการณ์จริงที่เป็นผู้ป่วยด้วยกัน ทำให้มีกำลังใจและยืนหยัดสู้โรคได้อย่างเข้มแข็ง ซึ่งแนวคิดจิตอาสามิตรภาพบำบัดเพื่อนช่วยเพื่อนนี้ ต่อมาได้มีการพัฒนาและขยายแนวคิดนี้จนเป็นส่วนหนึ่งของระบบสุขภาพของไทย 

“วันนี้เป็นวันครบรอบ 13 ปี การจากไปของ นพ.สงวน ถึงวันนี้ได้พิสูจน์แล้วว่าคุณูปการที่ นพ.สงวน ริเริ่มไว้ ทำให้คนไทยทั้งประเทศมีความมั่นคงด้านสุขภาพ แม้แต่ในช่วงสถานการณโควิด-19 ที่เป็นภัยพิบัติด้านสาธารณสุขร้ายแรง แต่ประชาชนก็ยังเข้าถึงการรักษาและบริการสาธารณสุขที่จำเป็น นอกจากนี้ท่านยังเป็นแบบอย่างของแพทย์ที่ทำงานเพื่อผู้ป่วยอย่างแท้จริง มีจิตสาธารณะและเป็นผู้ปิดทองหลังพระมาตลอดชีวิต นับเป็นความภูมิใจของชาว สปสช. และคนไทยทั้งประเทศ ซึ่งพวกเราขอร่วมเชิดชูเกียรติยกย่องให้ท่านเป็นแบบอย่างของคนไทย"  เลขาธิการ สปสช. กล่าว