ต้นเดือน ก.พ. 2564 เป็นช่วงที่มีภาพข่าวทหาร-ตำรวจโกนผมผ่านหน้าสื่อ โดยผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 3 เปิดเผยต่อสื่อมวลชนว่า โกนผมธำรงวินัยตนเอง ขณะที่ 3 นายทหารผู้บังคับบัญชาของ พ.จ.อ.พิสนุ ที่ถูกจับจากการล่านกเงือกในอุทยานแห่งชาติไทรโยค ก็ถูกเผยแพร่ภาพในลักษณะโกนผมทั้งศีรษะขณะถูกลงโทษธำรงวินัย ประชาไทจึงชวนย้อนดูว่า มีกรณีไหนอีกบ้างที่มีการโกนผมธำรงวินัย และพวกเขาถูกโกนผมเพราะเหตุใด

มีอย่างน้อย 7 กรณีที่ถูกโกนผม ได้แก่ 3 ผู้บังคับบัญชาทหารลักลอบล่าสัตว์ป่า, ผบช.ภ.3 ธำรงวินัยตนเอง, ทหารเรือเมาแล้วอาละวาด, นักศึกษาอาชีวะเข้าค่ายปรับพฤติกรรม, 3 ทหารรุ่นพี่ซ้อมพลทหารคชา, จุมพล มั่นหมาย, และกรณีหมอหยอง-พ.ต.ต.ปรากรม

ผู้บังคับบัญชาทหารลักลอบล่าสัตว์ป่า

5 ก.พ. 2564 เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติไทรโยคจับ พ.จ.อ.พิสนุ เชยคิม อายุ 41 ปี สังกัดหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 11 สำนักงานพัฒนาภาค 1 หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา ขณะใช้อาวุธซุ่มยิ่งสัตว์ป่า เมื่อตรวจค้นเพิ่มพบอาวุธ อุปกรณ์ล่าสัตว์ ยาเสพติด ซากนกเงือก 7 ตัว และซากสัตว์อื่นๆ

พ.จ.อ.พิสนุ ถูกดำเนินคดีในศาลทหาร ส่วน พล.อ.นเรนทร์ สิริภูบาล ผบ.หน่วยทหารพัฒนา เปิดเผยว่า ผู้บังคับบัญชาบัญชาตามลำดับชั้นของ พ.จ.อ.พิสนุ ตั้งแต่ หัวหน้าชุดปฏิบัติงานน้ำ, ผบ.ช.พัฒนา นพค.11, ผบ.นพค.11 สนภ.1นทพ. ถูกสั่งให้ลงโทษธำรงวินัย 7 วัน และปรากฏภาพผ่านสื่อมวลชนในลักษณะถูกโกนผมทั้ง 3 คน

ผบช.ภ.3 ธำรงวินัยตนเอง

1 ก.พ. 2564  ผู้จัดค่าย “ราษฎรออนทัวร์” ชุมนุมที่ สภ.ภูเขียว เพื่อเรียกร้องให้ตำรวจขอโทษนักเรียนที่ถูกตำรวจคุกคามถึงบ้าน และแขวนป้าย “ปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์” และ “#saveเมียนมาร์” หน้า สภ.ภูเขียว

ต่อมา 2 ก.พ. 2564 พล.ต.ท.ภาณุรัตน์ หลักบุญ ผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 3 มีคำสั่งย้าย พ.ต.อ.เพิ่มสุข ศิริพละ ผู้กำกับการ สภ.ภูเขียว โดยให้เหตุผลว่า ไร้จิตสำนึก วินัย ขาดแผนเผชิญเหตุ ไม่มีความรับผิดชอบ ไม่ป้องกันหรือระงับยับยั้งการกระทำที่ฝ่าฝืนกฎหมาย รวมทั้งไม่รายงานให้ผู้บังคับบัญชาทราบ แสดงถึงการปล่อยปละละเลยต่ออำนาจหน้าที่

ขณะที่ พล.ต.ท.ภาณุรัตน์ โกนผมเพื่อธำรงวินัยตนเอง เพื่อแสดงความรับผิดชอบที่ผู้ใต้บังคับบัญชาไร้ซึ่งระเบียบ และเห็นว่าตำรวจต้องเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์

ทหารเรือเมาแล้วอาละวาด

6 ส.ค. 2563 น.อ.เขมณชาติ ศรีศรวล รองเสนาธิการกองเรือลำน้ำ กองเรือยุทธการ ดื่มเหล้า สังสรรค์เสียงดัง แสดงท่าทีไม่พอใจ พยายามพุ่งตัวใส่ตำรวจสายตรวจที่เข้าไปตักเตือน

ต่อมา 10 ส.ค. 2563 พล.ร.ท.ประชาชาติ ศิริสวัสดิ์ โฆษกกองทัพเรือ ออกมาแสดงความเสียใจต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และมีหนังสือเรียกตัว น.อ.เขมณชาติ กลับหน่วยงานต้นสังกัดเพื่อเข้ารับการธำรงวินัย พร้อมตั้งคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริง

นักศึกษาอาชีวะเข้าค่ายปรับพฤติกรรม

5-7 มี.ค. 2563 นักเรียนจากวิทยาลัยเทคนิคพัทลุง และวิทยาลัยอาชีวะบางแก้วจำนวน 256 คน เข้าค่าย “ธำรงวินัย สร้างเด็กอาชีวะ ใจคุณธรรม” ที่ที่ค่ายทหารแห่งหนึ่งใน อ.ศรีนครินทร์ จ.พัทลุง โดยมีค่าใช้จ่าย จำนวน 660 บาทต่อคน ผู้เข้าร่วมกิจกรรมให้ข้อมูลว่า นักศึกษาชายที่เข้าค่ายทุกคนต้องตัดผมเกรียนมาจากบ้าน หากไม่โกนมาอาจารย์จะเป็นผู้โกนให้

ขณะที่ประจวบ จันทภาโส ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิคพัทลุง ชี้แจงว่า การเข้าค่ายธำรงวินัยดังกล่าวเป็นกิจกรรมที่สามารถปรับพฤติกรรมของนักศึกษาได้จริง ให้มีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ ตรงตามคุณธรรมอัตลักษณ์ มีความรับผิดชอบ มีระเบียบวินัย และมีจิตอาสา เพื่อเป็นพลเมืองที่ดีของสังคมต่อไป

3 ทหารรุ่นพี่ซ้อมพลทหารคชา

21 ส.ค. 2561 ญาติของพลทหารคชา พะชะ ได้รับโทรศัพท์จากเจ้าหน้าที่ทหารใน จ.ลพบุรี แจ้งว่า พลทหารคชาน็อกไปเองระหว่างฝึก ก่อนจะได้รับโทรศัพท์จากโรงพยาบาลในเวลาต่อมาว่า พลทหารคชาหัวใจหยุดเต้น เมื่อครอบครัวเดินทางไปถึงโรงพยาบาลแพทย์แจ้งอาการเพิ่มเติมว่า พลทหารคชาหัวใจหยุดเต้นไป 2-3 ครั้ง และมีอาการไตวายขณะมาถึงโรงพยาบาล

เรื่องมาเปิดเผยภายหลังว่า พลทหารคชาถูกทหารรุ่นพี่ 3 นาย รุมซ่อมธำรงวินัยจนได้รับบาดเจ็บสาหัส ญาติของพลทหารคชาเปิดเผยภาพที่ทหารรุ่นพี่เข้ามาขอขมาที่โรงพยาบาลเมื่อวันที่ 23 ส.ค. 2561 ในสภาพถูกโกนผมทั้ง 3 คน ขณะที่ พ.ท.มลชัย ยิ้มอยู่ ผู้บังคับกองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ เปิดเผยว่าได้สั่งลงโทษทางวินัยทหารทั้ง 3 นายแล้ว

พลทหารคชาเสียชีวิตเมื่อวันที่ 14 ก.ย. 2561 ส่วนทหารรุ่นพี่ทั้ง 3 นาย ถูกตั้งข้อหาร่วมกันฆ่าผู้อื่นจนถึงแก่ความตาย และถูกดำเนินคดีในศาลทหาร

จุมพล มั่นหมาย

27 ก.พ. 2560 สำนักพระราชวังมีคำสั่งลงโทษ พล.ต.อ.จุมพล มั่นหมาย ไล่ออกจากราชการ เหตุกระทำผิดวินัยฐานกระทำการอันได้ชื่อว่าเป็นผู้ประพฤติชั่วอย่างร้ายแรง กรณีสร้างบ้านในอุทยานแห่งชาติที่วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา

จากนั้น 2 มี.ค. 2560 ตำรวจควบคุมตัว พล.ต.อ.จุมพล มาที่กองบังคับการปราบปรามเพื่อแจ้งข้อหา พล.ต.อ.จุมพล ปรากฏตัวในสภาพโกนผมทั้งศีรษะ สวมเสื้อโปลโลสีเทา ก่อนถูกนำตัวไปศาลจังหวัดนครราชสีมา

7 มี.ค. 2560 ราชกิจจานุเบกษาเผยแพร่ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ถอด พล.ต.อ.จุมพล มั่นหมาย ออกจากยศตำรวจ มีผลตั้งแต่วันที่ 27 ก.พ. 2560 เนื่องจากกระทำการอันได้ชื่อว่าเป็นผู้ประพฤติอย่างชั่วอย่างร้ายแรง มีพฤติกรรม ไม่เหมาะสมในการเป็นข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่อยู่ใกล้ชิดติดพระองค์ ใช้ตำแหน่งหน้าที่ราชการไปในทางไม่ถูกต้อง แสวงหาประโยชน์ให้ตัวเอง ฝักใฝ่ในเรื่องการเมืองเป็นอันตรายต่อความมั่นคง

ท้ายที่สุด ศาลจังหวัดนครราชสีมาพิพากษาลงโทษจำคุก 6 ปี และลดโทษกึ่งหนึ่งเนื่องจาก จุมพลให้การรับสารภาพ เหลือจำคุก 3 ปี พร้อมสั่งให้รื้อถอนสิ่งปลูกสร้างออกไปจากพื้นที่ที่บุกรุกป่า และชดใช้ค่าเสียหายให้กับทางราชการเป็นเงิน 892,000 บาท

หมอหยอง-ปรากรม

ราวกลางเดือน ต.ค. 2558 มีข่าวลือว่า สุริยัน สุจริตพลวงศ์ หรือ ‘หมอหยอง’ ผู้มีบทบาทสำคัญในการจัดกิจกรรม "Bike for Mom ปั่นเพื่อแม่" และกิจกรรม "Bike for Dad ปั่นเพื่อพ่อ" ในปี 2558 ถูกควบคุมตัวไปจากบ้านพัก ก่อนจะได้รับการยืนยันในวันที่ 21 ต.ค. โดยตำรวจและทหารนำตัวหมอหยอง, พ.ต.ต.ปรากรม วารุณประภา และจิรวงศ์ วัฒนเทวาศิลป์ หรือ ‘อาท’ ไปฝากขังที่ศาลทหารกรุงเทพ ในข้อหาหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 จากการแอบอ้างสถาบันเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตัว ก่อนถูกนำไปขังที่เรือนจำชั่วคราวแขวงถนนนครไชยศรี หรือเรือนจำ มทบ.11

หมอหยองปรากฏตัวต่อหน้าสื่อมวลชนที่หน้าศาลทหารกรุงเทพในเสื้อเชิ้ตสีฟ้า ขณะที่ พ.ต.ต.ปรากรม สวมเชิ้ตสีเทาเข้ม ทั้งคู่ถูกโกนผมจนหมด หลังถูกคุมขังที่เรือนจำ มทบ.11 ได้เพียง 3 วัน กรมราชทัณฑ์แถลงข่าวว่า พ.ต.ต.ปรากรม พยายามฆ่าตัวตายด้วยการใช้ผ้าจากเสื้อผู้ต้องขังที่ทางเรือนจำจ่ายให้ตามระเบียบผูกคอตัวเองกับลูกกรงห้องขังภายในเรือนจำ ก่อนไปเสียชีวิตที่ทัณฑสถานโรงพยาบาลราชทัณฑ์

หลังการเสียชีวิตของ พ.ต.ต.ปรากรม มีกระแสข่าวลือเรื่องการเสียชีวิตของหมอหยองตามมาเป็นระยะ ก่อนกรมราชทัณฑ์จะแถลงเมื่อวันที่ 9 พ.ย. 2560 ว่า หมอหยองเสียชีวิตที่ รพ.ราชทัณฑ์ เมื่อวันที่ 7 พ.ย. เวลา 22.20 น. สาเหตุระบบหายใจล้มเหลวจากการติดเชื้อในกระแสเลือด

อย่างไรก็ตาม กรณีของจุมพล มั่นหมาย และกลุ่มของหมอหยอง-พ.ต.ต.ปรากรม ยังไม่แน่ชัดว่าเป็นการธำรงวินัยหรือไม่ เนื่องจากคำนี้เพิ่งเริ่มเป็นที่รู้จักในวงกว้างหลังภคพงศ์ ตัญกาญจน์ หรือเมย นักเรียนเตรียมทหารชั้นปี 1 ถูกรุ่นพี่สั่งธำรงวินัยในโรงเรียนเตรียมทหาร จนต้องนำตัวส่งโรงพยาบาลและเสียชีวิต เมื่อ 17 ต.ค. 2560