สสส.-เครือข่ายเพื่อนกะเทยฯ เปิดตัว 'คู่มือดูแลเด็กหลากหลายทางเพศ' ครั้งแรกในประเทศไทย สร้างองค์ความรู้เสริมความเข้าใจเด็ก-เยาวชนในครอบครัว คลายกังวล "ไม่กล้าเปิดตัว-ร่างกายเปลี่ยนแปลง-อนาคตการศึกษา"

เมื่อวันที่ 30 มี.ค. 2564 ที่สามย่านมิตรทาวน์กรุงเทพฯ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับมูลนิธิเครือข่ายเพื่อนกะเทยเพื่อสิทธิมนุษยชน จัดเวทีเสวนา เรื่องเล่าสายรุ้ง We Are Different : A Journey of the Rainbow เปิดตัว “คู่มือผู้ปกครองในการดูแลบุตรหลานหลากหลายเพศ” เพื่อเป็นสื่อกลางการเรียนรู้สร้างความเข้าใจผู้ปกครองให้รู้จักวิธีดูแลเด็ก-เยาวชนที่มีความหลากหลายทางเพศ และเนื่องด้วย ทุกวันที่ 31 มี.ค. ของทุกปีถูกกำหนดให้เป็นวันสากลของการตระหนักถึงตัวตนของคนข้ามเพศ (International Transgender Day of Visibility หรือ TDOV) อันเป็นนิมิตหมายที่ดีที่เราทุกคนจะร่วมสร้างความเข้มแข็งให้กับครอบครัวที่มีลูกหลานหลากหลายเพศ ให้ตระหนักถึงตัวตนของคนข้ามเพศ เพื่อให้เขาเติบโตอย่างมีสุขภาวะ

นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ สสส.กล่าวว่า ความหลากหลายทางเพศสะท้อนมิติทางสุขภาวะ เพราะหลายคนยังขาดการยอมรับจากครอบครัว ที่ผ่านมาพบครอบครัวที่มีบุตรหลานหลากหลายทางเพศมีข้อกังวล 3 ประเด็น คือ 1.ไม่กล้าเปิดเผยตัวตน เพราะกลัวไม่ได้รับการยอมรับ หรือถูกกระทำความรุนแรงจากครอบครัว และสังคม 2.ไม่กล้าเปิ ดเผยหรือเปลี่ยนร่างกายให้สอดคล้องกับอัตลักษณ์ทางเพศ เพราะมีข้อจำกัดในชีวิต 3. มีความกังวลต่ออนาคตด้านการศึกษาและหน้าที่การงาน จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการสนับสนุนการจัดทำ “คู่มือผู้ปกครองดูแลบุตรหลานหลากหลายเพศ” เพื่อสร้างพื่นที่แห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้พื้นที่สร้างความรู้ความเข้าใจ จนเกิดพ้ืนที่ปลอดภยั ระหว่างพ่อ แม่ ผู้ปกครองกับบุตรหลานหลากหลายเพศ รวมไปถึงคำแนะนำต่อการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพสำหรับผู้ที่มีความหลากหลายเพศเพราะสุขภาวะที่ดีเริ่มต้นได้ที่บ้าน เมื่อครอบครัวรับฟังบุตรหลานด้วยความรักและความเข้าใจเขาก็จะกล้าเปิดเผยตัวเองมากขึ้น มีความมั่นใจและมีความสุขในการใช้ชีวิตในแบบของตัวเอง

ผศ.ดร.รณภูมิ สามัคคีคารมย์ ประธานมูลนิธิเครือข่ายเพื่อนกะเทยเพื่อสิทธิมนุษยชน กล่าวว่าโครงการพัฒนาเครือข่ายครอบครัวที่มีบุตรหลานหลากหลายเพศ ทำงานเชิงรุกร่วมกับ สสส. นานกว่า 2 ปี เพื่อถอดบทเรียนและประสบการณ์ดูแลเด็กและเยาวชนที่มีความหลากหลายทางเพศคู่มือฉบับบนี้นอกจากแบ่งปันความรู้เรื่องสุขภาวะ ยังสะท้อนมิติเชิงสังคมและวัฒนธรรม ผ่านการสะท้อนเรื่องสิทธิมนุษยชน ปัญหาสุขภาพ และเป็นคู่มือฉบับแรก ๆ ของไทย จากการสานพลังกับภาคีเครือข่ายครอบครัว เด็ก-เยาวชน สถาบันการศึกษาที่สนใจขับเคลื่อนความเข้มแข็งเรื่องเพศทางเลือก ที่จะใช้เป็นองค์ความรู้ในการแก้ปัญหาในครอบครัวที่มีบุตรหลานหลากหลายทางเพศ และเนื่องจากวันที่ 31 มี.ค. ของทุกปี เป็นวัน International Transgender Day of Visibility หรือ TDOV ซึ่งมีความสำคัญสำหรับคนข้ามเพศ จึงเป็นนิมิตหมายอันดีที่เราจะสร้างความเข้มแข็งให้ครอบครัวของพวกเขาตระหนักถึงตัวตนคนข้ามเพศให้เติบโตได้อย่างมีความสุขและปลอดภัยในชีวิต

นพ.เบญทวิช สุรศาสตร์พิศาล แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว คลินิกเพศหลากหลาย (Gen V Clinic ) โรงพยาบาลรามาธิบดีกล่าวว่า ความหลากหลายทางเพศเป็นมิติหน่ึงของมนุษย์เกิดขึ้นตามธรรมชาติไม่ใช่โรคที่เกิดจากพฤติกรรมหรือการใช้ชีวิต ที่ผ่านมามีหลายครอบครัวเข้ามาปรึกษา หลังพบบุตรหลานมีชีวิตไม่ได้เป็นไปตามความคาดหวัง เพราะมีความหลากหลายทางเพศ หลายครอบครัวต้องเผชิญกับความรัก ความทุกข์และความตรึงเครียด “คู่มือผู้ปกครองในการดูแลบุตรหลานหลากหลายเพศ” จะมีส่วนช่วยสร้างกระบวนการพูดคุย ปรับทัศนคติทุกฝ่ายให้รักและเข้าใจกันมากขึ้น

นางสาวมัจฉา พรอินทร์ เครือข่ายครอบครัวที่มีลูกหลานหลากหลายเพศ กล่าวว่าวันหนึ่งที่ลูกบอกกับเธอและคู่ชีวิตของเธอว่า “หนูชอบทั้งผูชายและผู้หญิง” หลายครอบครัวอาจกังวล เพราะยังมีอคติเรื่องความหลากหลายทางเพศแต่เธอและคู่ชีวิตไดเปิดพื้นที่ให้ลูกสามารถพูดคุยได้อย่างเปิดใจทุกเรื่อง และเราทั้งคู่ก็ทำให้ลูกได้เห็นรูปแบบความรัก ความสัมพันธ์ ความอบอุ่นที่นอกเหนือจากหญิงและชาย เธอมองว่าแต่ละครอบครัวควรจะหาเครื่องมือหรือวิธีการในการพูดคุยสื่อสารในพื้นที่ที่รับฟังกันด้วยหัวใจคู่มือเล่มนี้ที่จะช่วยทลายกำแพงอคติทางเพศก็ได้

นางสาวศิริวรรณ พรอินทร์ เยาวชนหญิงแห่งเอเชีย ผู้มีความหลากหลายทางเพศ กล่าวว่าครอบครัวที่มีความสุขไม่จำเป็นต้องประกอบดว้ยพ่อแม่ลูกเท่านั้นหากแต่ครอบครัวที่มีความสุขต้องยินดีและสนับสนุนให้คนในครอบครัวเลือกชีวิตทางเพศของตัวเองได้ เราเติบโตมาอยู่ในครอบครัวที่มีแม่สองคน แต่เรามีสิทธิในการเลือกเพศของตวัเองและการที่แม่ท้งัสองเตรียมความพร้อมและมีพ้ืนที่การพูดคุยเรื่องเพศในบ้านได้จะทำให้ลูกสามารถรับมือกับสิ่งต่าง ๆ ภายนอกได้