ครั้งแรกในประวัติศาสตร์พม่า NUG ตั้งกระทรวงสิทธิมนุษยชน โดยมี อ่องเมียวมิน นักต่อสู้เพื่อสิทธิของ LGBTQ+ นั่งเก้าอี้ รมต. พร้อมเผยพันธกิจแรก คือ การนำตัวผู้ละเมิดสิทธิมนุษยชนขึ้นศาลอาญาระหว่างประเทศให้ได้  

10 พ.ค.64 สำนักข่าวอิระวดี สัมภาษณ์อ่องเมียวมิน นักต่อสู้เพื่อสิทธิ LGBTQ+ และรัฐมนตรีกระทรวงสิทธิมนุษยชน แห่งรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ หรือ NUG ถึงพันธกิจและการทำงานของกระทรวงฯ หลังกองทัพพม่าทำรัฐประหารและสังหารผู้ประท้วง จนทำให้สถานการณ์สิทธิมนุษยชนในพม่าเลวร้ายลงอย่างต่อเนื่อง 

ก้าวแรกของคุณในฐานะรัฐมนตรีคนแรกของกระทรวงสิทธิมนุษยชน

อ่องเมียวมิน : ในอดีต ที่ประเทศพม่ามีเพียงแค่คณะกรรมการเพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเมียนมา การมีกระทรวงแยกออกมานั่นหมายความว่าเราต้องผลักดันประเด็นสิทธิมนุษยชนมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม โดยก้าวแรก เราจะเข้าไปทำงานร่วมกับประชาชน เพื่อบันทึกรายงานการละเมิดสิทธิมนุษยชนทั้งหมดที่เกิดขึ้นในพม่า อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ และอาชญากรรมสงครามในพื้นที่ชนกลุ่มน้อย เพื่อทำให้ความจริงเหล่านี้จะได้เป็นที่ประจักษ์ออกมา   

ตอนนี้เราเก็บรวบรวมข้อมูลแล้ว และกำลังเสาะหาความร่วมมือกับสาธารณชน เนื่องจากเราอยากทำให้แน่ใจว่าประชาชนสามารถพึ่งพิงกระทรวงฯ และความยุติธรรมของพวกเขาเอง ก็ได้รับความคุ้มครอง

เราจะบันทึกข้อมูลอาชญากรรม เพื่อส่งคำร้องไปที่ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือ ICC รวมถึงศาลอื่นๆ เราต้องรวบรวมข้อมูล ถ้าต้องการเอาตัวผู้กระทำผิดไปรับการไต่สวนดำเนินคดี ไม่ว่าจะเป็นที่ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือที่ไหนก็ตาม รายงานเหล่านี้อาจหดหู่ และเศร้าสลด แต่หลักฐานที่ประชาชนนำมาให้ จะทำให้ผู้กระทำผิดถูกดำเนินคดีในอนาคต 

สภากองทัพกำลังละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ เราจะดำเนินมาตรการเพื่อให้แน่ใจว่าผู้กระทำผิดเหล่านี้ต้องรับผิดชอบ และพบกับความยุติธรรมในทุกสิ่งทุกอย่างที่เขาทำกับเหยื่อ 

แม้ว่าการละเมิดสิทธิมนุษยชนโดยกองทัพพม่าทำให้นานาชาติหันมาจับจ้องก็ตาม แต่ก็ยังไม่มีมาตรการลงโทษถูกใช้กับบุคคลเหล่านี้ ในฐานะที่คุณเป็น รมต.กระทรวงสิทธิมนุษยชน มั่นใจแค่ไหนว่าจะสามารถจัดการเรื่องนี้ได้  

เนื่องจากในสถานการณ์นี้ เรายังไม่ได้อยู่ในตำแหน่งที่จะดำเนินมาตรการลงโทษ เราต้องปรับปรุงกระบวนการยุติธรรมที่ล้มเหลว รื้อโครงสร้างคณะกรรมการเพื่อสิทธิมนุษยชน ซึ่งไม่ฟังก์ชัน และต้องมีการเปลี่ยนบุคลากรเข้ามาแทนคนที่ไม่ทำงาน 

นานาชาติกำลังจับตาดูสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในพม่า อย่างไรก็ตาม กลับไม่มีกลไกมากนักที่จะเอาข้อเท็จจริงออกมา และทำให้การละเมิดสิทธิมนุษยชน และอาชญากรรม ถูกดำเนินคดี เราจะตั้งเป้าไปที่การนำตัวผู้กระทำผิดเข้าสู่กลไกกระบวนการยุติธรรมสากลให้ได้  

กระทรวงสิทธิมนุษยชนจะสามารถสร้างแรงกระเพื่อมต่อการเมืองระดับประเทศ และนโยบายต่างประเทศ อย่างไรบ้าง 

กระทรวงสิทธิมนุษยชนจะไม่ปกป้องรัฐบาล นี่คือกระทรวงฯ ที่เป็นตัวแทนของประชาชน และเราจะยกระดับและปกป้องสิทธิมนุษยชนของคนพม่า 

สื่อของกองทัพพม่าช่วงที่ผ่านมา วิจารณ์รัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ หรือ NUG อย่างรุนแรง โดยกล่าวว่า รัฐบาลนี้ไม่มีความสามารถที่จะทำอะไรได้ คุณมีความเห็นต่อเรื่องนี้อย่างไรบ้าง 

เราอยู่ในช่วงเวลาแห่งการปฏิวัติ และ NUG ไม่สามารถทำงานในฐานะรัฐบาลได้ แต่เรามีความโปร่งใส และเราไม่ได้เป็นตัวแทนของคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเท่านั้น แต่เราคือตัวแทนของคนทุกกลุ่ม นี่คือความแข็งแกร่งของเรา ทุกคนใน NUG ต้องการสู้กับเผด็จการด้วยจิตใจอันแน่วแน่ และแต่ละคนยังมีความเชื่ยวชาญเฉพาะด้านที่แตกต่างกัน แม้ว่า NUG จะไม่ได้ทำงานที่เนปยีดอ แต่เราในฐานะรัฐบาล จะให้ความเคารพ พิทักษ์ และเติมเต็มสิทธิมนุษยชน 

รายงานการคุกคามสิทธิมนุษยชนโดยเผด็จการ ตอนนี้สามารถเข้าถึงได้จากสื่อโซเชียลมีเดีย ดังนั้น หลักฐาน หรือข้อมูลที่ NUG กำลังรวบรวมอยู่คือข้อมูลเกี่ยวกับอะไร  

เรารวบรวมรายงานถึงเหตุกาณณ์ต่าง ๆ เกิดขึ้น โดยเฉพาะรายงานการสั่งฆ่าประชาชนตามอำเภอใจ การสลายการชุมนุมผู้ประท้วงอย่างสันติ และการสูญเสียจากกรณีสลายการชุมนุม อีกอันหนึ่งคือข้อมูลเกี่ยวกับการซ้อมทรมานผู้ต้องหาระหว่างการควบคุมตัว และการสอบสวนในเรือนจำ 

นอกจากนี้ คือเรื่องการโจมตีทางอากาศยานในพื้นที่ชนกลุ่มน้อย การทิ้งระเบิดใส่หมู่บ้าน และการพลัดถิ่นของพลเรือน และไม่สามารถเข้าถึงความช่วยเหลือทางมนุษยธรรม เรายังเก็บข้อมูลหลักฐานที่ว่าการละเมิดสิทธิมนุษยชนส่งผลต่อเด็กและผู้หญิงอย่างไรบ้าง  
 

แปลและเรียบเรียง

Prosecutions Being Prepared for Myanmar Military: NUG Human Rights Minister