ศาลเนเธอร์แลนด์ตัดสินให้คนขับรถอูเบอร์ นับเป็น "ลูกจ้าง" จากเดิมที่อูเบอร์ ระบุว่าเป็น "ผู้จ้างวานตัวเอง" เพื่อหลีกเลี่ยงกฎหมายคุ้มครองแรงงาน ให้สวัสดิการ หรือทำให้ระบบรายได้มั่นคง ซึ่งทางอูเบอร์ เปิดเผยว่าจะอุทธรณ์ในเรื่องนี้ต่อไป

บริษัท ‘อูเบอร์’ มักจะบอกอยู่เสนอว่าคนขับรถของอูเบอร์ นับเป็น "แรงงานจ้างตัวเอง" (self-employed contractors) หรือในไทยจะคุ้นในชื่อ ‘แรงงานจ้างทำของ’ หรือ ‘ฟรีแลนซ์’ แต่ทว่าศาลกรุงอัมสเตอร์ดัม ประเทศเนเธอร์แลนด์ ก็ตัดสินเมื่อวันที่ 13 ก.ย. ที่ผ่านมา ให้คนขับรถรับส่งผ่านแอปพลิเคชันอูเบอร์นับว่าเป็น "ลูกจ้าง" ของบริษัทแทน "จ้างทำของ" ซึ่งถือว่าอูเบอร์ แพ้คดีนี้ในยุโรปหลังจากที่มีผู้เรียกร้องให้เปลี่ยนแปลงการระบุถึงสถานภาพการทำงานเพื่อให้มีการคุ้มครองคนทำงานขับรถอูเบอร์มากขึ้น

คำตัดสินของศาลเนเธอร์แลนด์ ในครั้งนี้ส่งผลให้บริษัทอูเบอร์ ต้องเปลี่ยนแปลงสัญญาจ้างวานกับคนขับอูเบอร์ โดยจะต้องมีการระบุจำนวนค่าจ้าง และให้สวัสดิการต่างๆ กับลูกจ้างอูเบอร์ เช่น การอนุญาตให้ลาป่วยโดยยังคงได้รับค่าจ้าง นอกจากนี้ ศาลยังตัดสินให้อูเบอร์ต้องเป็นฝ่ายจ่ายค่าคดีความ 50,000 ยูโร (ราว 1.9 ล้านบาท)

ในเมืองหลวงของเนเธอร์แลนด์ มีคนทำงานเป็นคนขับรถอูเบอร์ ประมาณ 4,000 คน มีผู้ที่ยื่นฟ้องร้องในครั้งนี้คือ "ศูนย์สหภาพแรงงานแห่งชาติเนเธอร์แลนด์" (FNV) ซึ่งฟ้องร้องในเรื่องนี้มาตั้งแต่ พ.ศ. 2563

ศาลเนเธอร์แลนด์ปฏิเสธข้อโต้แย้งของอูเบอร์ ที่ว่าบริษัทของพวกเขาเป็นแค่พื้นที่ทางเทคโนโลยีที่เชื่อมโยงระหว่างผู้โดยสารกับผู้ให้บริการขับรถไว้ด้วยกัน แต่ศาลระบุว่าที่อูเบอร์ระบุถึงคนขับรถว่าเป็น "ผู้จ้างวานตัวเอง" นั้น นับเป็นแค่สิ่งที่ระบุในเอกสาร แต่ไม่นับในเชิงปฏิบัติ ศาลเน้นให้เห็นถึงความจริงในเรื่องนี้จากลักษณะของการที่คนขับรถทำงานเป็นผู้ให้บริการ และจากเรื่องที่อูเบอร์ มีอำนาจควบคุมว่าคนขับรถจะทำงานอย่างไร และได้รับค่าจ้างเท่าไหร่ตามการเรียงลำดับข้อมูลที่เรียกว่าอัลกอริทึมของแอปพลิเคชัน

ก่อนหน้านี้ในปี พ.ศ. 2560 ศาลเนเธอร์แลนด์ยังเคยตัดสินให้อูเบอร์ถูกนับเป็นผู้ให้บริการคมนาคมขนส่ง แทนที่จะเป็นพื้นที่เทคโนโลยีแบบที่พวกเขากล่าวอ้าง และระบุให้อูเบอร์ ควรจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายการคมนาคมขนส่งในประเทศด้วย

FNV ซึ่งเป็นผู้ฟ้องร้องออกแถลงการณ์ต่อคำตัดสินของศาลเนเธอร์แลนด์ในครั้งนี้ ซาคาเรีย บูวฟานกาชา รองประธานของ FNV กล่าวว่า คำตัดสินของศาลแสดงให้เห็นถึงสิ่งที่พวกเขาพูดมาโดยตอลดหลายปีว่า ในฐานะที่คนขับรถอูเบอร์เป็นลูกจ้างทางบริษัทอูเบอร์ก็ควรจะทำตามข้อตกลงแรงงานการคมนาคมขนส่งแท็กซี นอกจากนี้ ยังเป็นการที่เนเธอร์แลนด์ส่งสัญญาณว่าการดำเนินการในเชิงของอูเบอร์นั้นผิดกฎหมาย และจะต้องมีการบังคับใช้กฎหมาย

อย่างไรก็ตาม ทางบริษัทอูเบอร์ ระบุว่า พวกเขาจะยื่นอุทธรณ์ในเรื่องนี้ต่อไป โดยที่โฆษกของบริษัทกล่าวว่า "จะไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงสำหรับคนขับรถที่ใช้แอปฯ นี้ เพราะพวกเราจะอุทธรณ์คำตัดสินนี้" นอกจากนี้ ยังบอกอีกว่าพวกเขาไม่มีแผนการจะจ้างงานคนขับรถในเนเธอร์แลนด์

เมาริตส์ ชูนเฟลด์ ผู้จัดการทั่วไปของอูเบอร์ประจำยุโรปเหนือ กล่าวว่า พวกเขาผิดหวังกับคำตัดสินนี้และอ้างว่า "มีคนขับรถส่วนใหญ่ที่ยังอยากเป็นแรงงานอิสระ" อยู่

อย่างไรก็ตาม ในคำตัดสินคดีที่คล้ายกันก่อนหน้านี้ในอังกฤษเมื่อเดือน ก.พ. 2564 ระบุว่า สภาพการจ้างงานของคนขับรถอูเบอร์ไม่ได้เป็นไปในลักษณะของการจ้างงานอย่างอิสระ และให้คนทำงานเป็นผู้รับเหมาแบบจ้างวานตัวเองอย่างที่บริษัทกล่าวอ้าง และในคำตัดสินครั้งนั้นก็ระบุให้คนขับรถอูเบอร์ในอังกฤษนับเป็นลูกจ้างของบริษัทเช่นกัน นอกจากนี้ ในเดือน พ.ค.ที่ผ่านมา ทางอูเบอร์ยังแถลงว่า พวกเขาจะยอมรับสหภาพแรงงานของอังกฤษเป็นครั้งแรก

ถึงแม้ว่าในเนเธอร์แลนด์ และอังกฤษ จะตัดสินในเชิงสนับสนุนสิทธิแรงงาน แต่ทางอูเบอร์ ก็กำลังพยายามล็อบบี้ ส.ส.ของสหภาพยุโรปเพื่อให้เลิกการกำกับดูแลสภาพการจ้างของอูเบอร์ ซึ่ง จิลล์ โทห์ นักวิจัยเรื่องสิทธิข้อมูลข่าวสารจากมหาวิทยาลัยอัมสเตอร์ดัม ระบุว่า การล็อบบีนักการเมืองอียูของอูเบอร์นั้นถือเป็นเรื่องน่าเป็นห่วงสำหรับแพลตฟอร์มแรงงานดิจิทัล

ขณะเดียวกัน โฆษกของคณะกรรมาธิการยุโรป ก็ระบุว่า พวกเขากำลังมีการหารือกันในขั้นที่ 2 เกี่ยวกับการพัฒนาสภาพการจ้างงานของคนที่ทำงานในภาคส่วนแพลตฟอร์มดิจิทัล แต่ก็ยังไม่ได้มีรายละเอียดเพิ่มเติมมากกว่านี้