ปี 1938 ช่วงเวลาที่ความคิดแบบซ้ายถูกกระหน่ำทั้งสองข้าง ข้างหนึ่ง เผด็จการแบบฟาสซิสต์-นาซี อีกข้างหนึ่ง เผด็จการแบบสตาลิน ในขณะเดียวกันความคิดแบบซ้ายในยุโรป ก็หันเหไปจากหนทางที่ควรจะเป็น เลือกเส้นทาง “ทรยศ” เดินหน้า “ประนีประนอม” ขบวนการประชาชนและขบวนการแรงงานในหลายประเทศประสบความพ่ายแพ้ เช่น ฝรั่งเศส เยอรมนี ออสเตรีย สเปน Leon Trotsky ได้เขียนงานชิ้นหนึ่งในชื่อ The Death Agony of Capitalism and the Tasks of the Fourth International ข้อเสนอสำคัญในงานชิ้นนี้ คือ การสร้างนโยบายในระยะเปลี่ยนผ่าน เพื่อเป็น “สะพานเชื่อม” ระหว่าง นโยบายขั้นต่ำที่ตอบสนองข้อเรียกร้องในปัจจุบันเฉพาะหน้า และนโยบายขั้นสูงที่ไปสู่การปฏิวัติสังคมนิยมและการครองอำนาจของชนชั้นกรรมาชีพ 

“ภารกิจทางยุทธศาสตร์ในช่วงต่อไป - ช่วงก่อนการปฏิวัติแห่งความยุ่งยากปั่นป่วน การรณรงค์ชวนเชื่อ และการจัดตั้ง - ต้องประกอบด้วยการเอาชนะความขัดแย้งระหว่างความบรรลุถึงพร้อมของเงื่อนไขทางภาววิสัยของการปฏิวัติและความไม่บรรลุถึงพร้อมของชนชั้นกรรมาชีพและกองหน้าของชนชั้นกรรมาชีพ (ความสับสนและความท้อแท้ของคนรุ่นก่อนกับการขาดประสบการณ์ของคนรุ่นใหม่) เราจึงต้องช่วยมวลชนในกระบวนการต่อสู้ในชีวิตประจำวัน เพื่อค้นหาสะพานเชื่อมระหว่างข้อเรียกร้องในปัจจุบันเฉพาะหน้ากับแนวนโยบายการปฏิวัติสังคมนิยม สะพานเชื่อมนี้ควรรวมถึงระบบความต้องการและข้อเรียกร้องในช่วงเปลี่ยนผ่านอันเกิดจากเงื่อนไขในปัจจุบันและจิตสำนึกในปัจจุบันของชนชั้นแรงงานในวงกว้าง และทั้งหมดนี้ เพื่อนำไปสู่ข้อสรุปสุดท้ายโดยมิอาจหลีกเลี่ยงได้ คือ การขึ้นครองอำนาจของชนชั้นกรรมาชีพ 

พวกสังคมประชาธิปไตยดั้งเดิมซึ่งพัฒนาแนวทางในยุคทุนนิยมก้าวหน้า ได้แบ่งนโยบายเป็นสองส่วนแยกจากกันอย่างอิสระ กล่าวคือ แนวนโยบายขั้นต่ำ ซึ่งจำกัดไว้เพียงการปฏิรูปในกรอบของสังคมกระฎุมพี และแนวนโยบายขั้นสูง ซึ่งให้คำมั่นสำหรับอนาคตที่ไม่แน่นอนชัดเจนว่าทุนนิยมจะถูกแทนที่ด้วยสังคมนิยม แต่ทว่าระหว่างนโยบายขั้นต่ำกับนโยบายขั้นสูงนี้ ไม่มีสะพานเชื่อมต่อใดๆ พวกสังคมประชาธิปไตยไม่ต้องการสะพานเชื่อมเหล่านี้ เพราะ สำหรับพวกเขา คำว่าสังคมนิยมมีไว้ใช้ในการปราศรัยในวันหยุดเท่านั้น

Comintern ได้เข้าไปอยู่ในวิถีทางแบบสังคมประชาธิปไตยในยุคที่ทุนนิยมเริ่มเสื่อมลง ในขณะที่ไม่มีการตั้งประเด็นปัญหาเกี่ยวกับการปฏิรูปสังคมทั้งระบบ ไม่มีการยกระดับมาตรฐานชีวิตของมวลชน ในขณะที่พวกกระฎุมพีใช้มือขวากอบโกยเอาเข้ากระเป๋าเป็นสองเท่าของสิ่งที่พวกเขาให้เราด้วยมือซ้าย (ภาษี, ภาษีศุลกากร, เงินเฟ้อ, เงินฝืด, ค่าครองชีพสูง, ภาวะคนตกงาน, กฎเกณฑ์ควบคุมการนัดหยุดงาน ฯลฯ) ในขณะที่ข้อเรียกร้องอันสำคัญของชนชั้นกรรมาชีพและแม้แต่ข้อเรียกร้องอันก้าวหน้าของพวกกระฎุมพีน้อยได้เผยให้เห็นถึงข้อจำกัดของกรรมสิทธิ์แบบทุนนิยมและรัฐกระฎุมพี

ภารกิจทางยุทธศาสตร์ของสากลที่ 4 ไม่ใช่การปฏิรูปทุนนิยม แต่คือการโค่นล้มมัน เป้าหมายทางการเมืองของสากลที่ 4 คือ การครองอำนาจของของชนชั้นกรรมาชีพเพื่อเวนคืนเอาทรัพย์สินของพวกกระฎุมพี อย่างไรก็ตาม การบรรลุเป้าหมายดังกล่าวนี้คงยากที่จะคิดฝันได้หากปราศจากการไตร่ตรองใคร่ครวญต่อทุกประเด็นคำถามในเรื่องยุทธวิธี แม้เป็นเรื่องเล็กน้อยหรือเป็นเพียงบางส่วนก็ตาม 

ทุกส่วนของกรรมาชีพ ทุกระดับ ทุกอาชีพ ทุกกลุ่ม ต้องถูกดึงเข้าสู่ขบวนการปฏิวัติ สิ่งซึ่งทำให้ยุคสมัยปัจจุบันแตกต่างออกไป มิใช่การแยกพรรคปฏิวัติออกไปจากงานประจำวัน แต่คือการนำงานเหล่านี้เชื่อมต่ออย่างแนบแน่นกับภารกิจของการปฏิวัติ

สากลที่ 4 ไม่ละทิ้งการตอบสนองข้อเรียกร้องตามนโยบายขั้นต่ำ ตราบเท่าที่ อย่างน้อย ข้อเรียกร้องเหล่านี้ได้ช่วยรักษากำลังของพวกเขาไว้ในบางส่วน มันช่วยปกป้องสิทธิแบบประชาธิปไตยและชัยชนะทางสังคมของกรรมกรอย่างไม่ย่อหย่อน แต่ข้อเรียกร้องเหล่านี้ต้องนำพาการทำงานประจำวันดำเนินไปภายใต้มุมมองอันถูกต้องและแท้จริง นั่นคือ ปฏิวัติ ตราบใดที่ข้อเรียกร้องอันเก่าแก่ เพียงเศษเสี้ยว หรือเพียงขั้นต่ำของมวลชนปะทะกับการทำลายและความเสื่อมทรามของระบบทุนนิยม – และสิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นไปทีละขั้น – สากลที่ 4 ก็ต้องเร่งรุดพัฒนาระบบข้อเรียกร้องในช่วงเปลี่ยนผ่าน ซึ่งสาระสำคัญของมันก็คือการนำไปสู่การต่อต้านฐานของระบบกระฎุมพีอย่างเปิดเผยมากขึ้นและชี้ขาดมากขึ้น เมื่อนั้น “นโยบายขั้นต่ำ”แบบเก่าก็จะถูกแทนที่ด้วยนโยบายเปลี่ยนผ่าน ซึ่งภารกิจก็คือการปลุกระดมมวลชนอย่างเป็นระบบเพื่อไปสู่การปฏิวัติกรรมาชีพ”



อ้างอิง: Leon Trotsky, The Death Agony of Capitalism and the Tasks of the Fourth International, 1938.

ที่มา: Piyabutr Saengkanokkul - ปิยบุตร แสงกนกกุล