รายงานสัมภาษณ์ ‘นิธิวัต วรรณศิริ’ หรือ ‘จอม ไฟเย็น’ นักเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยและผู้ลี้ภัยไทยในฝรั่งเศส ถึงกรณีที่เขาและ ‘อั้ม เนโกะ’ ถูกทำร้ายร่างกายกลางกรุงปารีสเมื่อ 2 ปีก่อน ตั้งแต่วันเกิดเหตุไปจนถึงกระบวนการยุติธรรมของฝรั่งเศสที่ตามล่าหาตัวผู้กระทำความผิดมาลงโทษข้ามประเทศได้ พร้อมเผยว่าการทำร้ายผู้ลี้ภัยเหมือนการส่งสัญญาณเตือนจากผู้มีอำนาจว่าต้องการกวาดล้าง ‘ทุกการเปลี่ยนแปลง’   

“เขาต้องการกวาดล้างฝ่ายที่เคลื่อนไหวเพื่อการ ‘เปลี่ยนระบอบ’ ทั้งหมดเพื่อกำราบคนข้างในที่กำลังคิดจะเปลี่ยนระบอบและน่าเศร้าที่เขาทำสำเร็จ”

นิธิวัต วรรณศิริ หรือที่รู้จักกันในชื่อ ‘จอม ไฟเย็น’ นักร้องนำประจำวงดนตรีที่ต่อสู้และขับขานบทเพลงเพื่อประชาธิปไตยกล่าวขณะให้สัมภาษณ์กับประชาไทในประเด็นการเคลื่อนไหวทางการเมืองในไทย รวมถึงกรณีการทำร้ายร่างกายผู้ลี้ภัยในฝรั่งเศสเมื่อ 2 ปีก่อน ซึ่งคดีเพิ่งยุติในชั้นศาลเมื่อช่วงปลายปีที่แล้ว

ขณะนี้ นิธิวัตพำนักอยู่ในประเทศฝรั่งเศส ซึ่งเวลาเดินช้ากว่าประเทศไทย 6 ชั่วโมง นิธิวัตเป็นหนึ่งในบุคคลที่ได้รับหมายเรียกในข้อหาหมิ่นประมาทกษัตริย์ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 และตัดสินใจลี้ภัยออกจากไทยไปยังฝรั่งเศสในช่วงหลังรัฐประหารปี 2557 เขาอยู่ที่นั่นในสถานะ ‘ผู้ลี้ภัย’ และได้รับความคุ้มครองจากรัฐบาลฝรั่งเศสตามสนธิสัญญาเจนีวา ค.ศ.1951

แม้จะได้รับสถานะเป็นผู้ลี้ภัยและอยู่อาศัยในประเทศที่ได้ชื่อว่ามีประชาธิปไตยเข้มแข็งอันดับต้นๆ ของโลก แต่ชีวิตของนิธิวัตก็ไม่ได้ราบรื่น เช่นเดียวกับผู้ลี้ภัยคนอื่นๆ ที่ยังคงรู้สึกหวาดระแวงว่าจะถูกคุกคามจากอำนาจบางอย่างที่มองไม่เห็นอยู่เสมอ

ย้อนกลับไปเมื่อ พ.ศ.2562 มีข่าวว่านิธิวัตและ ‘อั้ม เนโกะ’ นักเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยชาวไทยและผู้ต้องหาคดี ม.112 ตามหมายจับ คสช. ที่ลี้ภัยไปอยู่ฝรั่งเศสช่วงหลังรัฐประหาร 2557 ถูกทำร้ายร่างกายกลางกรุงปารีส เมืองหลวงของฝรั่งเศส โดยผู้ก่อเหตุเป็นชายชาวยุโรป ซึ่งทราบในภายหลังว่าชายเหล่านั้นมีอาชีพเป็นนักมวยมาจากประเทศสาธารณรัฐเช็ก

ไทม์ไลน์เหตุการณ์ทำร้ายร่างกายกลางกรุงปารีส

นิธิวัตเล่าเหตุการณ์ในวันเกิดเหตุให้ผู้สื่อข่าวประชาไทฟังว่าวันนั้นคือวันที่ 17 พ.ย. 2562 ในช่วงกลางวัน ตนพาศิลป์ชัย เชาว์เจริญรัตน์ นักศาสนวิทยาและเจ้าของเพจเฟซบุ๊ก ‘ศาสนวิทยา dr.Sinchai Chaojaroenrat’ ไปเที่ยวชมกรุงปารีส หลังจากเดินทางมาถึงฝรั่งเศสเมื่อวันก่อน ศิลป์ชัยบอกกับตนว่าต้องการพบปะกับผู้ลี้ภัยคนอื่นๆ เพื่อพูดคุยและสอบถามเรื่องการยื่นเรื่องขอลี้ภัย ซึ่งตนเป็นธุระนัดหมายให้ผู้ลี้ภัยคนอื่นๆ ได้มาพบปะกันในช่วงเย็นของวันดังกล่าว โดยช่วงบ่ายวันเดียวกัน ตนได้พาศิลป์ชัยไปพบกับ ผศ.จรัล ดิษฐาอภิชัย ประธานสมาคมนักประชาธิปไตยชาวไทยไร้พรมแดน และผู้ลี้ภัยไทยในฝรั่งเศส

“ช่วงเย็นๆ เราพาแก (ศิลป์ชัย) ไปเดินเลาะทางเดินริมแม่น้ำแซง ไปกินเครปและพาดูช่วงเปิดไฟของหอไอเฟลเพื่อรอเพื่อนคนอื่นๆ เสร็จธุระมาพบปะกัน” นิธิวัตกล่าว พร้อมเล่าว่าตนและผู้ลี้ภัยคนอื่นๆ ได้นัดหมายเจอกันที่ร้านอาหารแห่งหนึ่งในกรุงปารีส จากนั้นได้ไปดื่มกินต่อที่ร้าน Le Zinc โดยมีทั้งหมด 7 คน ได้แก่ ตน, ศิลป์ชัย, อั้ม เนโกะ, แยม ไฟเย็น, ภรณ์ทิพย์ มั่นคง (กอล์ฟ) รวมถึงฮุสเซน เพื่อนนักเขียนชาวอิหร่าน และเดเมียน อดีตแฟนของอั้ม

“ประมาณ 23:15 น. ก็ถ่ายรูปรวมตัวกัน โดย ดร.ศิลป์ชัยขอเป็นตากล้อง เราโพสต์รูปดังกล่าวลงในเฟซบุ๊ก” นิธิวัตเล่า

ต่อมาเวลาประมาณเที่ยงคืนครึ่ง ซึ่งเข้าสู่วันที่ 18 พ.ย. 2562 แล้ว พวกตนได้ชำระค่าอาหารและเครื่องดื่ม เตรียมตัวแยกย้ายกลับที่พัก โดยอั้มและแยมเดินออกไปรอที่นอกร้านก่อน ตนเดินตามออกมา ส่วนคนอื่นๆ ไปเข้าห้องน้ำ และทยอยเดินตามมาภายหลัง และระหว่างนั้นก็เกิดเหตุขึ้น โดยคนร้ายเป็นชาย 2 คนเดินมาทางหน้าร้านและเจาะจงพุ่งเข้ามาทำร้ายร่างกายอั้ม ซึ่งตนเห็นเหตุการณ์และเข้าไปช่วยเหลืออั้ม จนโดนทำร้ายร่างกายด้วยเช่นเดียวกัน

“เราเดินตามออกมาจากร้านได้สักแป๊บหนึ่งก็เห็นชายร่างใหญ่ 2 คนนั้นพุ่งเข้าไปรุมจ้วงหมัดใส่อั้ม จน[อั้ม]ล้มลงไปกองที่พื้นก็ยังไม่หยุดทำ ทีแรกเราคิดว่าโจรเข้ามาปล้นมือถืออั้ม เราก็โดดเข้าไปกระชากคนที่กำลังต่อยซึ่งอยู่ใกล้เราที่สุด แต่ก็ถูกชายอีกคนหนึ่งชกสวนเข้ามาที่ขมับซ้ายอย่างแรง 1 ครั้ง เราวูบไปแวบหนึ่ง หงายหลังจะล้มแต่ไม่ลงพื้น เพราะมีกระเป๋ากีต้าร์สะพายหลังค้ำอยู่ ส่วนชาย 2 คนนั้นกำลังผละออกจากอั้มเพื่อจะหนี” นิธิวัตเล่าเหตุกาณ์

“เรา พอยืนกลับขึ้นได้ก็พุ่งตัววิ่งตามไป ชาย 1 ใน 2 คนนั้นหยุดแล้วสวนหมัดเข้ามาที่ปากทางขวา เราปากแตกล้มหงายตึงลงไป แต่ก็ตั้งสติ สักพักลุกมาวิ่งตามต่อ วิ่งไปได้ 300-400 เมตรก่อนจะหมดแรง เดินกลับร้าน ส่วนอั้มสามารถวิ่งกลับเข้าไปหลบคนร้าย 2 คนนั้นในร้านตั้งแต่ตอนที่ 2 คนนั้นชุลมุนอยู่กับเรา” นิธิวัตเล่า

นิธิวัตบอกว่าเดเมียนและฮุสเซนวิ่งตามคนร้าย 2 คนนั้นไปไกลกว่า 1.5 กม. โดยเว้นระยะห่าง แต่เดเมียนโทรแจ้งตำรวจไว้ล่วงหน้า ส่วนฮุสเซนได้อัดคลิประหว่างเดินตามคนร้าย 2 คนที่กำลังหลบหนีไว้ เพื่อใช้เป็นหลักฐานอีกชิ้นให้แก่ตำรวจ

“โชคดีอย่างมากที่มีตำรวจสายตรวจของกรุงปารีสขับรถผ่านมาพอดี เดเมียนจึงขอความช่วยเหลือให้เข้าตรวจค้นและจับกุมคนร้าย 2 คนนั้นเอาไว้ได้” นิธิวัตเล่าต่อ พร้อมบอกว่าแยม ซึ่งเป็นหนึ่งในพยานผู้เห็นเหตุการณ์ที่หน้าร้าน Le Zinc ให้ปากคำกับตำรวจว่าเธอเห็นผู้ชาย 2 คนใส่เสื้อมีฮู้ดปกปิดใบหน้า ยืนสูบบุหรี่อยู่ด้านนอกของร้าน ตั้งแต่ที่เธอและอั้มเดินออกมาแล้ว

“เราเดินกลับเข้าไปที่ร้าน พนักงานกำลังช่วยกันปฐมพยาบาลเบื้องต้นให้อั้มและเอาน้ำเปล่ามาให้เราดื่ม ก่อนที่รถกู้ภัยฉุกเฉินจะมาถึงในเวลาไม่นาน และพาอั้มกับเราส่งโรงพยาบาลจอร์จปงปิดู เพื่อตรวจสภาพร่างกายและรักษาอาการบาดเจ็บ” นิธิวัตเล่า พร้อมบอกว่าหลังตรวจร่างกายเสร็จ แพทย์ระบุในใบรับรองแพทย์ว่าตนสามารถลาพักงานได้ 3 วัน ส่วนอั้มลาพักงานได้ 1 เดือนจากการบาดเจ็บ โดยจำนวนวันพักฟื้นจะนำไปใช้คำนวณเพื่อเรียกร้องค่าเสียหายทางแพ่งในศาลได้

นิธิวัติบอกว่าตำรวจจับตัวคนร้ายทั้ง 2 คนได้และตรวจพบว่ามีแอลกอฮอล์ในกระแสเลือด รวมถึงได้ยึดโทรศัพท์มือถือของคนร้ายไว้เป็นของกลางเพื่อใช้เป็นพยานหลักฐาน ต่อมา ทราบว่าคนร้ายทั้ง 2 คน ชื่อดาเนียล โวคัล (Daniel Vokál) และยาคุบ โฮเช็ค (Jakub Hošek) ทั้งคู่เป็นนักมวย MMA สัญชาติสาธารณรัฐเช็ก เดินทางเข้าฝรั่งเศสเมื่อวันที่ 13 พ.ย. 2562 ด้วยวีซ่าท่องเที่ยว โดยตำรวจฝรั่งเศสทำเรื่องฝากขังคนร้ายทั้ง 2 คน พร้อมยื่นเรื่องคัดค้านประกันตัว

นิธิวัตเล่าว่าตำรวจฝ่ายสืบสวนตรวจสอบหลักฐานแวดล้อมอย่างละเอียดในภายหลัง และพบว่าในโทรศัพท์มือถือของคนร้ายมีการติดตั้งแอปพลิเคชันเฉพาะเพื่อใช้ติดต่อสื่อสารกับ “บุคคลปริศนา” อีกทั้งในโทรศัพท์มือถือของคนร้ายยังมีรูปที่ตนถ่ายคู่กับจรัลขณะไปร่วมชุมนุม แต่เป้าทำร้ายหลักในคืนนั้นกลายเป็นอั้ม ไม่ใช่ตน ซึ่งนิธิวัตก็ไม่ทราบเหตุผลในเรื่องนี้ที่แน่ชัด นอกจากนี้ ตำรวจยังพบว่าคนร้ายส่งต่อรูปดังกล่าวผ่านแอปพลิเคชัน โดยใช้ข้อความคล้ายโค้ดคำสั่งเฉพาะ ถอดความได้ว่า “Action Paris” ตำรวจจึงมั่นใจว่ากรณีลอบทำร้ายนี้มีการตระเตรียมการก่อการ ซึ่งอัตราโทษจะหนักกว่าคดีเมาแล้วทำร้ายร่างกาย

นิธิวัตบอกว่าจากการสืบสวนสอบสวนอย่างละเอียดของตำรวจปารีส พบว่ากล้องวงจรปิดของร้านอาหารฝั่งตรงข้ามที่ชื่อ Le Primrose สามารถจับภาพคนร้ายคนที่ 3 ซึ่งเป็นผู้เลี้ยงเครื่องดื่มแก่คนร้าย 2 คนแรก จำนวน 2 รอบ ก่อนที่ทั้ง 2 คนจะมาก่อเหตุ นอกจากนี้ กล้องวงจรปิดขณะเกิดเหตุได้บันทึกภาพที่แสดงให้เห็นว่าคนร้ายคนที่ 3 กำลังบันทึกวิดีโอเหตุการณ์ลอบทำร้ายตนและอั้ม จากหน้าร้าน Le Primerose ซึ่งอยู่ฝั่งตรงข้าม ก่อนจะหลบหนีไป

ตำรวจสืบสวนปารีสได้ตรวจสอบข้อมูลและรูปพรรณสัณฐานของคนร้ายคนที่ 3 จากกล้องวงจรปิดและโรงแรมที่พักอย่างละเอียด จึงได้พบว่าคนร้ายคนที่ 3 คือ เพตร์ โดนาเทค (Petr Donatek) ถือสัญชาติสาธารณรัฐเช็กและพักที่โรงแรมเดียวกันกับคนร้าย 2 คนแรกอีกด้วย แต่โดนาเทคไหวตัวทันและหนีออกนอกประเทศฝรั่งเศสไปได้

นิธิวัตบอกว่าจากการสืบสวนของตำรวจโดนาเทค ซึ่งเป็นคนร้ายคนที่ 3 เป็นคนใกล้ชิดกับโทมิโอะ โอคามูระ หัวหน้าพรรคการเมืองฝ่ายขวาจัดของสาธารณรัฐเช็กซึ่งเป็นลูกครึ่งญี่ปุ่น ตนจึงคาดว่าคดีการทำร้ายร่างกายของตนและอั้มอาจมีความเชื่อมโยงบางอย่างกับคดีการทำร้ายร่างกายของปวิน ชัชวาลย์พงศ์พันธ์ ผู้ลี้ภัยไทยในประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเกิดขึ้นช่วง 3-4 เดือนก่อนหน้านี้ นอกจากนี้ โดนาเทคยังเป็นครูสอนศิลปะการต่อสู้แบบญี่ปุ่นโบราณ เช่น ฝึกสอนดาบคาตานะ และมีธุรกิจเกี่ยวกับโรงยิมฝึกมวย MMA ในกรุงปราก เมืองหลวงของสาธารณรัฐเช็ก รวมถึงทำบริษัทด้านรักษาความปลอดภัยให้บุคคล VVIP อีกด้วย

ส่วนคนร้าย 2 คนแรก คือโฮเช็ค และโวคัล เป็นนักมวย MMA ในโรงยิมเครือข่ายของโดนาเทค ซึ่งหนึ่งใน 2 คนนี้เคยเป็นนักกีฬามวยสากลโอลิมปิก

เมื่อสืบสวนสอบสวนเสร็จสิ้น อัยการและตำรวจปารีสได้ออกหมายจับตำรวจสากล (INTERPOL) ส่งไปที่สาธารณรัฐเช็กเพื่อดำเนินคดีกับคนร้ายคนที่ 3 หลังจากนั้น ตำรวจของสาธารณรัฐเช็กได้ควบคุมตัวไว้ตามหมายจับ แต่โดนาเทคยังไม่เคยมีประวัติอาชญากรรม และมีที่อยู่รวมถึงหน้าที่การงานที่เป็นหลักแหล่ง จึงสามารถยื่นประกันตัวออกไปได้ ภายใต้เงื่อนไขการรายงานต่อศาลตามนัด ส่วนคนร้าย 2 คนแรกถูกฝากขัง และตำรวจคัดค้านประกันตัวที่เรือนจำในฝรั่งเศส

การสู้คดีในศาลฝรั่งเศสตลอด 2 ปี

นิธิวัตเล่าเหตุการณ์การไต่สวนคดีทำร้ายร่างกายของตนและอั้มในชั้นศาลที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดยระบุว่าจำเลยที่ 1 และ 2 ให้การสารภาพว่ามีผู้ซื้อตั๋วเครื่องบินและทำวีซ่าให้ และเดินทางเข้าฝรั่งเศสเมื่อวันที่ 13 พ.ย. 2562 ด้วยวีซ่าท่องเที่ยว และมีภารกิจที่ต้องทำ ซึ่งจำเลยทั้ง 2 คนบอกว่ายังไม่ทราบรายละเอียดในขณะนั้น ทราบเพียงว่าหลังจบงานพวกเขาจะได้รับค่าตอบแทนเป็นเงินประมาณคนละ 2,000 ยูโร และต้องโหลดแอปพลิเคชันเทเลแกรมไว้ติดต่อสื่อสาร นอกจากนี้ จำเลยทั้งสองระบุว่าพวกเขารู้สึกกังวลและหวั่นวิตกว่าอาจถูกลอบทำร้ายหรือฆ่าปิดปากระหว่างถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำ

ตั้งแต่เกิดเหตุการณ์ก็มีการเรียกรถพยาบาลพาไปส่งตรวจร่างกาย ทุกอย่างฟรีทั้งหมด และกระบวนการแจ้งความ ตำรวจจ้างล่ามคนลาวให้ฟรีในการแปลกรณีผม

ส่วนโดนาเทค ซึ่งเป็นจำเลยที่ 3 นั้น ตำรวจปารีสได้ตรวจสอบข้อมูลเที่ยวบินและที่พัก ทำให้ทราบว่าเขาเดินทางเข้าฝรั่งเศสมาพร้อมกับจำเลยที่ 1 และ2 รวมถึงเปิดห้องพักในโรงแรมเดียวกัน แต่จำเลยที่ 3 หลบหนีออกจากฝรั่งเศสไปทันทีหลังเกิดเหตุการณ์ทำร้ายร่างกายเมื่อคืนวันที่ 18 พ.ย. 2562

ฝ่ายโจทก์ (นิธิวัตและอั้ม) ให้การในชั้นศาลโดยระบุว่าพวกเขาเชื่อว่ากลุ่มจำเลยเป็นแก๊งมาเฟียที่มีผู้มอบงานมาให้กระทำอีกทอดหนึ่ง เพราะพวกเขาไม่เคยมีประเด็นขัดแย้งหรือกรณีใดๆ กับคนจากสาธารณรัฐเช็กมาก่อน นอกจากนี้ นิธิวัตในฐานะโจทก์ที่ 2 เพิ่งลี้ภัยมาจากสถานการณ์การไล่ล่าสังหารได้เพียง 3 เดือนกว่าเท่านั้น และไม่เคยมีกรณีพิพาทกับบุคคลใดในฝรั่งเศสและสาธารณรัฐเช็ก จึงเชื่อว่าอาจมีบุคคลที่อยู่เบื้องหลังจำเลยทั้ง 3 คนนี้อีกทอดหนึ่ง

นิธิวัตเล่าต่อไปว่าหลังเกิดเหตุมาเกือบครบ 2 ปี ในเดือน ก.ย. 2564 ศาลฝรั่งเศสได้นัดวันฟังคำพิพากษาครั้งแรก โดยจำเลยที่1 และ 2 ซึ่งถูกฝากขังในฝรั่งเศสมาเกือบ 2 ปี มาขึ้นศาลตามนัด แต่จำเลยที่ 3 ซึ่งได้รับการประกันตัวในสาธารณรัฐเช็กกลับไม่มาฟังคำพิพากษาตามนัด โดยอ้างว่าติดโควิด-19 และมอบหมายให้ทนายความส่งใบรับรองแพทย์แสดงผลติดเชื้อโควิด-19 มายืนยัน ศาลจึงเลื่อนการฟังคำพิพากษาออกไปประมาณเดือนเศษ และไต่สวนจำเลยที่ 1 และ 2 เพิ่มเติมเพื่อพิจารณาคดีต่อ

นิธิวัตบอกว่าจำเลยทั้ง 2 คนรับสารภาพว่าลงมือกระทำจริง แต่ให้การปฏิเสธและกลับคำให้การกรณีมีผู้ตระเตรียมจ้างวาน โดยระบุว่าพวกตนกระทำไปเพราะฤทธิ์ยาบำบัดอาการทางจิตชนิดหนึ่ง ซึ่งพวกตนได้กินร่วมกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จึงเกิดอาการสร้างความรุนแรง ไม่ได้เตรียมการล่วงหน้า และแสดงความเสียใจต่อฝ่ายโจทก์ทั้ง 2 คนต่อหน้าศาล

หลังจากนั้น ศาลได้อ่านประวัติอาชญากรรมของจำเลยทั้ง 2 คนที่เคยก่อขึ้นในสาธารณรัฐเช็ก โดยมีคดีติดตัวคนละ 2 คดี คนหนึ่งมีคดีทะเลาะวิวาทและทำร้ายร่างกาย ส่วนอีกคนหนึ่งมีคดีเมาแล้วขับและสร้างความรบกวนต่อสาธารณะ แต่ศาลเช็กพิพากษารอลงอาญา 1 เดือนและห้ามขับรถ นอกจากนี้ ศาลยังได้อ่านผลการทดสอบทางจิตวิทยาจากนักสังคมสงเคราะห์ ซึ่งฝ่ายจำเลยนำมาใช้มาประกอบเป็นหลักฐานว่ามีอาการทางจิต และศาลยังให้จำเลยทั้ง 2 คนเล่าความรู้สึกช่วงถูกฝากขังมากว่า 2 ปี โดยจำเลยอธิบายถึงความเครียดและความกดดันในเรือนจำฝรั่งเศส พร้อมขอโอกาสประกันตัวอีกครั้ง แต่สุดท้าย ศาลมีคำสั่งฝากขังต่อ และเลื่อนฟังคำพิพากษาเป็นวันที่ 23 พ.ย.2564

วันพิพากษา

นิธิวัตเล่าว่าในวันที่ 23 พ.ย.2564 ซึ่งเป็นวันพิพากษาคดีทำร้ายร่างกายตนและอั้ม ศาลฝรั่งเศสขึ้นนั่งบัลลังก์ตั้งแต่เวลาประมาณบ่ายโมง และมีคำสั่งเบิกตัวจำเลยทั้ง 3 คนแต่ทนายของจำเลยที่ 3 แจ้งว่าจำเลยที่ 3 ไม่สามารถเดินทางจากสาธารณรัฐเช็กมาศาลได้เนื่องจากติดโควิด-19 พร้อมแนบใบรับรองแพทย์เป็นหลักฐานยืนยัน อัยการกับศาลจึงปรึกษากันว่าจำเลยที่ 3 ไม่มาฟังคำพิพากษา 2 ครั้งแล้ว จะดำเนินกระบวนการต่อหรือไม่ ซึ่งทนายของจำเลยที่ 1, 2 และ 3 ขอให้ศาลดำเนินการต่อ เพราะจำเลย 2 คนแรกถูกฝากขังมา 2 ปีแล้ว ซึ่งเป็นระยะเวลาการฝากขังที่นานเกินไป

หลังจากนั้น ศาลได้ขอพักประชุม แล้วกลับมาแจ้งว่าจะดำเนินการต่อ พร้อมเชิญทนายของจำเลยที่ 3 ออกจากที่นั่งทนาย และให้ไปนั่งในโซนผู้สังเกตการณ์แทน มิให้มีสิทธิแก้ต่างแทนจำเลยที่ 3 ซึ่งไม่มาฟังคำพิพากษาทั้ง 2 ครั้ง อย่างก็ตาม ทนายของจำเลยที่ 3 เปิดข้อกฎหมายมาตราที่ระบุว่าตนมีสิทธิ์อยู่แก้ต่างให้จำเลยที่ 3 แต่ศาลไม่รับฟัง ทนายความของจำเลยที่ 3 จึงเดินออกจากห้องพิจารณาคดีไป

ผลทางศาลยังไม่เป็นที่น่าพอใจนักสำหรับฝ่ายเรา เพราะไม่สามารถเอาตัวผู้จ้างวานมาให้การในศาลได้เนื่องจากหลบหนีกลับประเทศตนไปและอ้างต่อศาลว่าติดโควิดถึง 2 ครั้งในรอบ 2 เดือน แต่อย่างน้อยก็ยังดีที่ศาลเชื่อในน้ำหนักของคดีว่ามีกระบวนการตระเตรียมการจริง

ก่อนศาลจะอ่านคำตัดสิน จำเลยที่ 1 และ 2 ยังคงยืนยันคำสารภาพที่ว่ากระทำไปด้วยความมึนเมาฤทธิ์ยาและแอลกอฮอล์ พร้อมแสดงความเสียใจต่อเหยื่อ แต่ให้การปฏิเสธว่าไม่ได้มีการตระเตรียมการล่วงหน้า อย่างไรก็ตาม ศาลชี้มูลให้เห้นถึงประเด็นความเชื่อมโยงระหว่างจำเลยที่ 1, 2 และ 3 ตามหลักฐานเชิงประจักษ์ จำเลยที่ 1 และ 2 จึงยอมรับในความสัมพันธ์ แต่ปฏิเสธเรื่องการจ้างวานและบอกว่ายังไม่เคยได้รับค่าจ้าง ศาลถามต่อไปว่าจำเลยทั้ง 2 คนรู้สึกเหมือนเป็นเหยื่อที่ถูกหลอกมาให้กระทำการหรือไม่ แต่จำเลยทั้งสองไม่ตอบคำถามและระบุว่าไม่ขอพาดพิงถึงจำเลยที่ 3 ในทางใดๆ

หลังจากนั้น ทนายฝ่ายโจทก์ได้ยื่นคำร้องขอชดเชยเงินทางแพ่งให้แก่โจทก์ที่ 1 และ 2 ตามอาการบาดเจ็บในใบรับรองแพทย์ ขณะที่ฝ่ายอัยการเสนอบทลงโทษจำคุกจำเลยทั้ง 3 คน คนละ 5 ปีในข้อหาตั้งเป็นแก๊งร่วมกันทำร้ายร่างกายผู้อื่นโดยเตรียมการไว้ก่อน และไม่อนุญาตให้เข้าประเทศฝรั่งเศสเป็นเวลา 10 ปี อย่างไรก็ตาม ทนายความฝ่ายจำเลยขอความเมตตา เพราะเหตุการณ์ทั้งหมดเกิดขึ้นเพียง 2 วินาที แต่อัยการและศาลอ้างหลักการว่า ‘เหมือนเป็นนิยายสมคบคิด’ และไม่ควรให้น้ำหนัก อีกทั้งจำเลยยังเป็นนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ต้องได้รับความคุ้มครองสิทธิ์ทางกฎหมายเช่นกัน

หลังจากใช้เวลาพิจารณาคดีนานกว่า 9 ชั่วโมง ศาลได้อ่านคำพิพากษา โดยสั่งจำคุกจำเลยที่ 1 และ 2 คนละ 26 เดือน ซึ่งทั้ง 2 คนถูกฝากขังมาเกือบครบอัตราโทษแล้ว ส่วนจำเลยที่ 3 ต้องโทษจำคุก 30 เดือน นอกจากนี้ จำเลยทั้ง 3 คนต้องร่วมกันชดใช้ค่าธรรมเนียมศาลและค่าเสียหายทางแพ่งให้โจทก์ที่ 1 (อั้ม เนโกะ) ประมาณ 3,400 ยูโร และชดใช้ให้โจทก์ที่ 2 (นิธิวัต) เป็นเงิน 665 ยูโร โดยคำนวนจากระยะเวลาพักฟื้นตามใบรับรองแพทย์ ทั้งนี้ ศาลฝรั่งเศสจะชดเชยให้ก่อนและหักจ่ายจากเงินเดือนของจำเลยทั้ง 3 คนในภายหลัง รวมถึงมีคำสั่งห้ามจำเลยทั้ง 3 คนเข้าประเทศฝรั่งเศสเป็นเวลา 5 ปี

“ผลทางศาลยังไม่เป็นที่น่าพอใจนักสำหรับฝ่ายเรา เพราะไม่สามารถเอาตัวผู้จ้างวานมาให้การในศาลได้เนื่องจากหลบหนีกลับประเทศตนไปและอ้างต่อศาลว่าติดโควิดถึง 2 ครั้งในรอบ 2 เดือน แต่อย่างน้อยก็ยังดีที่ศาลเชื่อในน้ำหนักของคดีว่ามีกระบวนการตระเตรียมการจริง จึงสั่งจำคุกจำเลยที่ 3 หนักกว่าจำเลยที่ 1 และ 2 และกลุ่มบุคคลดังกล่าวได้มีชื่อบันทึกอยู่ในแฟ้มอาชญากรของตำรวจสากลแล้ว” นิธิวัตกล่าว

นิธิวัติบอกว่าการที่จำเลยที่ 3 มีความเชื่อมโยงทางการเมืองกับหัวหน้าพรรคฝ่ายขวาจัดของสาธารณรัฐเช็ก และเหตุทำร้ายร่างกายคชตนและอั้มเกิดขึ้นช่วงเดียวกับกรณีลอบทำร้ายปวินในบ้านพักที่ญี่ปุ่น ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวก็มีความเชื่อมโยงเครือข่ายของหัวหน้าพรรคฝ่ายขวาจัดของสาธารณรัฐเช็ก ทำให้ตนเชื่อว่าอาจจะผู้อยู่เบื้องหลังอีกที ทั้งนี้ ต้องรอความคืบหน้าในคดีของปวินก่อน เพื่อให้เห็นภาพรวมของขบวนการจ้างวานทำร้ายผู้ลี้ภัยไทยในประเทศต่างๆ

กระบวนการยุติธรรมฝรั่งเศสในทัศนะของ 'นิธิวัต'

หลังต่อสู้คดีมานานกว่า 2 ปีและได้รับความเป็นธรรมจากกระบวนการยุติธรรมของฝรั่งเศส นิธิวัตเผยว่าตนได้รับการดูแลเหมือนพลเมืองฝรั่งเศสทั่วไป หลังเกิดเหตุก็ได้ไปตรวจร่างกายฟรีที่โรงพยาบาล ไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ ตั้งแต่เริ่มแจ้งความในชั้นตำรวจไปจนถึงการสู่คดีในชั้นศาล

“ตั้งแต่เกิดเหตุการณ์ก็มีการเรียกรถพยาบาลพาไปส่งตรวจร่างกาย ทุกอย่างฟรีทั้งหมด และกระบวนการแจ้งความ ตำรวจจ้างล่ามคนลาวให้ฟรีในการแปลกรณีผม” นิธิวัติเล่า

นิธิวัตบอกว่าในระหว่างดำเนินคดี เมื่อตำรวจทราบว่าผู้ก่อเหตุเป็นแก๊ง ก็คัดค้านการประกันตัวมาตลอด 2 ปีจนใกล้ครบกำหนดโทษ ส่วนในชั้นศาลก็มีการจ้างล่ามแปลภาษาไทยให้ตนทุกนัด เพื่อให้สามารถเข้าใจเนื้อหาทั้งหมดที่ศาลกล่าว และหลังพิพากษาก็มีการชดเชยเยียวยาเป็นค่าสินไหม โดยศาลจะออกให้ก่อนและไปหักจากเงินเดือนจำเลยทีหลัง

“การดูแลเหมือนพลเมืองฝรั่งเศสทั่วไป ยกเว้นเรื่องการจ้างล่าม” นิธิวัตกล่าว

ยืนยันไม่ใช่เรื่อง 'เหยียดเอเชีย'

นิธิวัตกล่าวถึงกรณีที่บางคนตั้งข้อสังเกตว่าเหตุการณ์ที่ตนและอั้มถูกทำร้ายร่างกาย อาจเกิดจากความคิดเหยียดคนเอเชีย ที่ฝังรากลึกในกลุ่มขวาจัดของยุโรปว่า "ไม่น่าเป็นไปได้" เนื่องจากจำเลยที่ 1 และ 2 ให้การในชั้นศาลว่าไม่ได้กระทำการไปเพราะมีความคิดเหยียดคนเอเชียหรือเหยียดคนที่มีความหลากหลายทางเพศ (LGBTQ+)

"จำเลยที่ 1 และ 2 สู้คดีว่ากระทำด้วยความมึนเมาฤทธิ์ยาถูกกฎหมายของประเทศเขาที่กระตุ้นความรุนแรงได้เมื่อมีแอลกอฮอล์ผสม จำเลยทั้งสองยืนยันว่าไม่ได้เหยียดเอเชียหรือ LGBTQ+ ส่วนตัวคิดว่าไม่ใช่เรื่องเหยียดเอเชีย เพราะผู้จ้างวานก็เปิดโรงเรียนสอนดาบญี่ปุ่นในประเทศเช็ก และเขาจำเพาะเจาะจงเหยื่อ ทั้งๆ ที่คนที่ไปกันวันนั้นก็เป็นคนเอเชียทั้ง 5-6 คน" นิธิวัตกล่าว

ความอ่อนไหวของผู้ลี้ภัยหลังเกิดเหตุทำร้ายร่างกาย

นิธิวัตเชื่อว่ามีขบวนการผู้อยู่เบื้องหลังการทำร้ายผู้ลี้ภัยไทยในต่างแดน ไม่ใช่แค่การเชื่อมโยงกับกลุ่มมาเฟียในสาธารณรัฐเช็ก แต่เขาก็ยอมรับว่าหลังเกิดเหตุ ตนก็รู้สึกกังวลและหวั่นวิตกเรื่องความปลอดภัย

“ช่วงแรกก็อาจจะรู้สึกหวั่นวิตกบ้างนิดหน่อย เพราะเหมือนสัญญานเตือนอ้อมๆว่า ‘ฉันเล่นงานเธอได้ตลอดเวลานะ’ จากผู้อยู่เบื้องหลังการกระทำ แต่ก็คลายกังวลไปมาก เพราะตำรวจไม่ให้ประกันตัวและสืบคดีอย่างจริงจังจนเจอตัวจำเลยที่ 3 ซึ่งตอนแรกเราไม่ทราบว่ามี อย่างไรก็ตาม การใช้ชีวิตก็ต้องระมัดระวังเป็นเรื่องปกติ เพราะถ้าหากจำเลยทั้ง 2 คนที่ทำร้ายร่างกายเราใช้มีดในวันนั้นอาจหมายถึงความตายของพวกผม” นิธิวัตกล่าว

“ผมมองว่ากระบวนการยุติธรรมฝรั่งเศสสามารถพึ่งพาได้ในระดับหนึ่ง ในมุมมองสำหรับพลเมืองธรรมดาทั่วไป ถ้าถูกกระทำแบบเดียวกันหรือเป็นกรณีเคสเหยียดเอเชียครับ เพียงแต่เรื่องของผมมันมีการเมืองระหว่างประเทศ (ฝรั่งเศสและสาธารณรัฐเช็ก) และเรื่องการลี้ภัยค้ำอยู่อีกชั้นหนึ่ง มันเลยไปไม่สุด ไปไม่สุดเพราะจำเลยที่ 3 หนีไปได้เลยไม่สามารถนำตัวมาขึ้นศาลสืบพยานต่อว่าใครจ้างวานได้น่ะครับ” นิธิวัตอธิบายเพิ่มเติม

นิธิวัตเผยว่าเขาจะไม่ดำเนินการอุทธรณ์คดีต่อ แม้ว่าจะเคยกล่าวในเฟซบุ๊กส่วนตัวว่าหากมีความคืบหน้าทางคดีของปวินในญี่ปุ่น อาจช่วยให้เห็นภาพของเครือข่ายลอบทำร้ายผู้ลี้ภัยไทยในต่างแดนได้ชัดเจนขึ้น

“ในส่วนคดีผมคงไม่อุทธรณ์ใดๆ ต่อแล้วเพราะกระบวนการขึ้นศาล หาทนาย มันเหนื่อยมากสำหรับคนไม่รู้ภาษาฝรั่งเศสแบบผม แต่ของอั้ม (อั้ม เนโกะ) ผมไม่ทราบครับ” นิธิวัตกล่าว

สัญญาณเตือน กวาดล้างการเปลี่ยนแปลง

นิธิวัตมองว่ากรณีที่เกิดขึ้นผู้ลี้ภัยไทยในต่างแดนในช่วง 3-4 ปีมานี้ นับตั้งแต่กรณีบังคับสูญหายของสุรชัย แซ่ด่าน และผู้ลี้ภัยใน สปป.ลาว รวมถึงกรณีทำร้ายร่างกายของตน, อั้ม เนโกะ และปวิน จนมาถึงกรณีของวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ แม้จะยังตามหาตัวผู้กระทำผิดในระดับสั่งการไม่ได้ แต่เหตุการณ์เหล่านี้สะท้อนว่าผู้มีอำนาจและชนชั้นนำไทยไม่ต้องการให้เกิดการเปลี่ยนแปลง และต้องการยับยั้งการเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยภายในประเทศ

“เขาต้องการกวาดล้างฝ่ายที่เคลื่อนไหวเพื่อการ ‘เปลี่ยนระบอบ’ ทั้งหมดเพื่อกำราบคนข้างในที่กำลังคิดจะเปลี่ยนระบอบและน่าเศร้าที่เขาทำสำเร็จ” นิธิวัตกล่าว

นิธิวัตกล่าวทิ้งท้ายว่าสถานการณ์การเมืองไทยในช่วง 1-2 ปีมานี้จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างไรในอนาคตนั้น ขึ้นอยู่กับ “วิสัยทัศน์ (vision) ของฝ่ายการเมืองว่ามองเห็นปัญหาระดับไหน” เพราะในส่วนของประชาชนทั่วไปนั้น พร้อมจะ “จบ” ขอให้มีฝ่ายการเมืองเริ่ม ประชาชนก็พร้อมร่วม