หน่วยงานราชการหนองบัวลำภูลงพื้นที่กรณีลักลอบขนวัตถุระเบิดเหมืองหินดงมะไฟ หลังชาวบ้านกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได ร้องเรียนให้หน่วยงานรัฐเร่งตรวจสอบ

20 มี.ค. 2565 กลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได จ.หนองบัวลำภู แจ้งข่าวต่อสื่อมวลชนว่าเมื่อวันที่ 18 มี.ค. 2565 เวลาประมาณ 14.00 น. ได้มีเจ้าหน้าที่จากจังหวัดหนองบัวลำภู โทรหาตัวแทนชาวบ้านกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่ – ผาจันได แล้วแจ้งว่า "จังหวัดหนองบัวลำภู และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องการลงพื้นที่เพื่อตรวจสอบข้อเท็จจริงกรณีมีการขนย้ายสารแอมโมเนียมไนเตรท ” อันเป็นวัตถุระเบิด โดยได้นัดหมายชาวบ้านในเวลา 15.00 น. ของวันเดียวกัน ซึ่งเป็นระยะเวลาที่กระชั้นชิดมากเกินไป เป็นการนัดหมายก่อนเวลาเพียงแค่ 1 ชั่วโมง ตัวแทนกลุ่มอนุรักษ์ฯจึงขอให้มีการเลื่อนวันเวลานัดหมาย เป็นวันที่ 19 มี.ค. 2565 เวลา 09.00 น.

ต่อมาวันที่ 19 มี.ค. 2565 ชาวบ้านกลุ่มอนุรักษ์ฯ ได้มารวมตัวกันที่บริเวณจุดชุมนุมทางเข้าเหมืองหินดงมะไฟ เพื่อรอพบผู้ว่าราชการจังหวัดหนองบัวลำภู ซึ่งเป็นความคาดหวังอย่างยิ่งของพี่น้องกลุ่มอนุรักษ์ฯ ที่ต้องการพบผู้ว่าราชการจังหวัด ซึ่งมีหน้าที่โดยตรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกระบวนการขนย้ายวัตถุระเบิด ที่ผู้ว่าฯ ไม่อาจปฏิเสธความรับผิดชอบได้ แต่ก็เป็นอีกครั้งที่ต้องผิดหวัง เพราะผู้ว่าฯ ที่เป็นผู้นัดหมายชาวบ้านก็ไม่ทำตามคำพูด ส่งเพียงตัวแทนเข้ามาเท่านั้น

ตัวแทนผู้ว่าฯ แจ้งว่าได้รับมอบหมายให้มาดูพื้นที่ให้มารับฟังปัญหาของชาวบ้านพร้อมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องซึ่งประกอบไปด้วย หัวหน้าสำนักงานจังหวัดหนองบัวลำภู หัวหน้าชุด EOD ตัวแทนผู้บังคับบัญชาตำรวจภูธร จังหวัดหนองบัวลำภู ตำรวจภูธรสุวรรณคูหา ปลัดอำเภอสุวรรณคูหา กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร จังหวัดหนองบัวลำภู เกษตรอำเภอสุวรรณคูหา ศูนย์ดำรงธรรมจังหวัดหนองบัวลำภู และหัวหน้ากลุ่มอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเมืองแร่ (ตัวแทนอุตสาหกรรมจังหวัดหนองบัวลำภู)

โดยก่อนที่จะพาเข้าไปตรวจสอบดูพื้นที่ ตัวแทนกลุ่มอนุรักษ์ฯ ได้ขอชี้แจงให้หน่วยงานรับทราบก่อน ถึงเหตุการณ์เมื่อวันที่ 9 และ 10 มี.ค. 2565 ที่มีกลุ่มคนที่อ้างว่าเป็นคนงานเหมืองขับรถไม่ติดป้ายทะเบียน มาขนสารแอมโมเนียมไนเตรทซึ่งเป็นวัตถุระเบิดตามกฎหมาย ที่อยู่ในห้องเก็บวัตถุระเบิดของบริษัทเหมืองแร่ออกไป โดยมีการอ้างว่ามีใบอนุญาตขนย้าย (ตรวจสอบแล้วเป็นเพียงใบอนุญาตครอบครอง) และอ้างว่ามีนายทหารยศใหญ่จะเข้ามาดูแล แต่ก็ไม่มีการปรากฏตัวของนายทหารตามที่กล่าวอ้าง โดยทั้งสองวันชาวบ้านได้แจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจเพื่อลงบันทึกประจำวัน และรีบแจ้งให้หน่วยงานต่างๆ เข้าตรวจสอบ

การกระทำนี้ถือเป็นการขนวัตถุระเบิดโดยไม่ได้รับอนุญาต ที่มีโทษทั้งจำและปรับ เพราะจากการสอบถามข้อมูลเบื้องต้นจากนายอำเภอสุวรรณคูหา ผู้ปกครองท้องที่ นายอำเภอแจ้งว่าไม่ทราบเรื่อง และไม่มีการแจ้งขออนุญาตขนย้ายแต่อย่างใด การกล่าวอ้างของผู้ขนย้ายว่าจะมาเก็บไว้ที่อำเภอไม่เป็นความจริง

ตัวแทนกลุ่มอนุรักษ์ฯสอบถามหน่วยงานต่างๆ ที่มาลงพื้นที่ว่ามีความคิดเห็นอย่างไร เมื่อเกิดเหตุแล้วจะแก้ไขอย่างไร เพราะความผิดฐานลักลอบขนย้ายสารแอมโมเนียมไนเตรทสำเร็จไปแล้ว ซึ่งผิดกฎหมายชัดเจน

นางฐพัชร์รดา ธนินท์จิรานนท์ หัวหน้าสำนักงานจังหวัดหนองบัวลำภูกล่าวว่า “วันนี้ทางผู้ว่าฯให้ลงพื้นที่เพื่อรับฟังความเดือดร้อนของชาวบ้านเพื่อนำไปแก้ไข ทางผู้ว่าฯมีความเป็นห่วงชาวบ้าน ถึงแม้ท่านไม่ได้ลงมาพื้นที่ แต่ท่านให้ดิฉันมารับเรื่องทำข้อตกลงให้ปัญหาคลี่คลาย จะรับทุกข้อเสนอของชาวบ้านเพื่อนำไปแก้ไขอย่างเร่งด่วน”

ส่วน ร.ต.อ.เจตน์พิศุทธ์ ศรีสุภะ รอง สว.กก.ฯหัวหน้าชุดเก็บกู้และทำลายวัตถุระเบิด (EOD) กล่าวว่าการขนย้ายครั้งนี้ไม่มีการแจ้งให้ชุดเก็บกู้ฯ ทราบเลย ตามหลักการเคลื่อนย้ายวัตถุระเบิดหรือสารตั้งต้นในการทำระเบิดจะต้องมีการแจ้ง โดยมีคณะกรรมการที่มีท่านผู้ว่าฯ ท่านผู้การฯ อุตสาหกรรมจังหวัด หน่วยงานความมั่นคง ร่วมการปฏิบัติหน้าที่ตรงนี้ แต่กรณีนี้ไม่ได้รับการรับแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบ ทางบริษัทแจ้งมาภายหลังว่าในคลังมีแอมโมเนียมไนเตรท 240 สอบ มีเชื้อปะทุ 1,400 กว่าดอก ส่วนที่ขนไปก่อนหน้านี้ประมาณ 180 กระสอบ แต่ไม่มีการแจ้งให้ทราบว่าขนไปที่ไหน

หัวหน้าชุด EOD กล่าวเสริมอีกว่าจะไปประสานผู้บังคับบัญชาและหน่วยที่เกี่ยวข้องเพื่อแก้ไขปัญหาให้การขนย้ายถูกกฎหมาย และจะติดต่อเจ้าของบริษัทฯให้เคลื่อนย้ายวัตถุระเบิดออกไปจากพื้นที่เพื่อความปลอดภัยของชาวบ้าน วัตถุระเบิดที่อยู่ในคลังที่เหลือนี้ทางทีมผมจะควบคุมเอง เพื่อนำเอาไปทำลาย หรือเอาไปฝากคลัง ผมเป็นข้าราชการผมเป็นคนกลางทำงานเพื่อความสุขของประชาชน อยากให้เชื่อมั่นในตัวผม ภารกิจของผมคือทำงานเกี่ยวความมั่นคง ปัญหานี้เป็นหน้าที่ของผมโดยตรง ที่ต้องแก้ปัญหา ผมไม่อยากให้ต้องมีเรื่องทะเลาะกันอยากให้ทุกฝ่ายจบลงด้วยดี อยากอยากให้ชาวบ้านสบายใจ อยากให้บริษัทฯ ทำตามกฎหมาย

หลังจากนั้นชาวบ้านได้พาไปขึ้นเหมืองเพื่อดูคลังระเบิด พอไปถึงพบว่าประตูล๊อคกุญแจไว้ไม่สามารถเข้าไปดูได้ ทีม EOD แจ้งว่าจะประสานในภายหลังไปยังบริษัทเพื่อเข้าไปตรวจดู โดยจะให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาสังเกตการณ์ พร้อมทั้งชาวบ้านด้วย

เมื่อเข้าไปดูเสร็จชาวบ้านนัดให้ทุกหน่วยงานกลับมาที่แคมป์ปิดเหมืองเพื่อลงบันทึกข้อตกลงระหว่างชาวบ้านกับหน่วยงานที่มาในพื้นที่วันนี้

มติที่ประชุมมีดังนี้ 1.ให้มีคณะกรรมการตรวจสอบการลักลอบขนสารแอมโมเนียมไนเตรทโดยขอให้มีชาวบ้านอยู่คณะกรรมการและขอให้ผู้ว่าราชการหนองบัวลำภูรับรองตรวจสอบการกระทำความผิด 2.ให้มีระเบียบการขนย้ายอุปกรณ์ในพื้นที่เหมืองโดยมีฝ่ายปกครอง ท้องถิ่น หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง บริษัท ธ.ศิลาสิทธิ จำกัด และกลุ่มอนุรักษ์ฯ ลงพื้นที่ตรวจสอบทรัพย์สินในระเบียบนั้นให้ระบุทรัพย์สิน หากมีดำเนินการขนย้ายทรัพย์สินต้องมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำกับดูแล 3.ขอให้มีการติดต่อกับทางกลุ่มอนุรักษ์ฯในการดำเนินการ เพื่อแจ้งข่าวสารให้กลุ่มอนุรักษ์ฯทุกครั้ง และ 4.ขอให้มีการกำชับบริษัทให้ทำตามกฎหมาย

หลังจากบันทึกมติที่ประชุมเสร็จนางฐพัชร์รดา ธนินท์จิรานนท์ หัวหน้าสำนักงานจังหวัดหนองบัวลำภู กล่าวว่า เราจะเร่งรัดดำเนินการเรื่องนี้ให้เร็วที่สุด เรื่องแต่งตั้งคณะกรรมการฯ จะดำเนินการไม่เกินช่วงเทศกาลสงกรานต์ อีกทั้งจะชวนบริษัทมาพูดคุยหารือแก้ไขปัญหากับชาวบ้านที่ศูนย์ดำรงธรรมในช่วงต้นเดือน เม.ย. นี้พร้อมทั้งกำชับปลัดอำเภอสุวรรณคูหา สภ.สุวรรณคูหา หน่วย EOD ให้เอาเบอร์ติดต่อให้ชาวบ้าน หากมีเหตุการณ์ลักษณะนี้เกิดขึ้น ให้สามหน่วยงานนี้ทำหน้าที่ทันที

การมาของหน่วยงานต่างๆ ในวันนี้ กลุ่มชาวบ้านฯ แม้จะน่าผิดหวังที่ทางผู้ว่าฯ ไม่มารับฟังชาวบ้าน แต่ก็รู้สึกยินดีที่หน่วยงานต่างๆรับข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรที่ชาวบ้านเสนอทุกข้อเสนอ แต่จะดีกว่านี้หากผู้ว่าฯ ซึ่งเป็นคณะกรรมการแร่จังหวัด สั่งปิดเหมืองที่นี้ เพื่อชาวบ้านจะได้อยู่ดีมีสุข ไม่ต้องกังวลกับเสียงระเบิด และหวังว่าทุกหน่วยงานทำตามข้อตกลงอย่างไม่บิดพลิ้ว