นักวิชาการอเมริกันระบุว่า เผด็จการทหารพม่าได้รับอาวุธจากรัสเซียช้าลงหลังการรุกรานยูเครน แต่กองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลังปกป้องประชาชน (PDF) ก็ยังคงขาดอาวุธที่มีราคาประมาณ 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในการเอาชนะรัฐบาลทหาร ซึ่งนับว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับที่สหรัฐฯ และพันธมิตรให้การสนับสนุนยูเครน พวกเขามีแนวโน้มจะยังไม่ได้รับการสนับสนุนจากตะวันตกในเร็ววัน

เมื่อ 21 มิ.ย. 2565 ไมเคิล มาร์ติน นักวิชาการด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา เขียนบทความแสดงความเห็นลงในศุนย์ศึกษายุทธศาสตร์และการระหว่างประเทศ (Center for Strategic and International Studies: CSIS) ในหัวข้อ "กองทัพพม่าเข้าตาจนแล้วหรือไม่ (Is Myanmar's Military on Its Last Legs?)" บทความดังกล่าวระบุว่า ขณะนี้กองทัพของเผด็จการทหารพม่ากำลังต่อสู้เพื่อความอยู่รอด หลังการรัฐประหารของมินอ่องลายเมื่อ 1 ก.พ. 65 พม่าได้เข้าสู่ภาวะสงครามกลางเมือง เกิดการต่อสู้ขึ้นหลายแนวรบ แทนที่จะนำไปสู่เสถียรภาพและความมั่นคงของประเทศ การยึดอำนาจกลับนำไปสู่ผลลัพธ์ตรงกันข้าม 

ในทุกๆ สัปดาห์ แหล่งข่าวต่างๆ มักรายงานว่ากองทัพพม่าได้รับความเสียหายอย่างมากระหว่างที่สู้รบกับกองกำลังชาติพันธุ์ และกองกำลังปกป้องประชาชน ความเสียหายที่ว่านี้บ่อยครั้งเกิดขึ้นกับเจ้าหน้าที่ระดับอาวุโส โดยเป็นปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วประเทศ ไม่ว่าจะเป็นรัฐฉิ่น แคว้นมะเกว แคว้นสะกาย และรัฐกะเรน (หรือรัฐกะยิน) และรัฐกะเรนนี (หรือรัฐกะยาห์) และส่งผลกระทบต่อแสนยานุภาพและขวัญกำลังใจของกองทัพ ในรัฐกะฉิ่น มีรายงานว่าทหารของกองทัพไม่กล้าเสี่ยงออกไปนอกฐานทัพของตัวเอง เพราะกลัวว่าจะถูกฆ่าโดยกองกำลังชาติพันธุ์หรือกองกำลังปกป้องประชาชนด้วย

กองทัพพม่ายังเผชิญกับเวลาที่ยากลำบากในการรักษากำลังพลที่มีอยู่และรับกำลังพลเข้ามาใหม่เพื่อแทนที่ผู้ที่เสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บด้วย ทหารหลายร้อยคนและนายร้อยจำนวนหนึ่งหายตัวไปโดยไม่แจ้งลา หรือไม่ก็เข้าร่วมกับกองกำลังชาติพันธุ์หรือกองกำลังปกป้องประชาชน ผู้รับสมัครทหารดูเหมือนเผชิญกับความยากลำบากในการทำยอดให้ถึงโควต้า บางคนถึงขั้นถูกกล่าวหาว่ารับเด็กเข้ามาเป็นทหารด้วย ในแคว้นมะเกวและสะกาย ซึ่งเป็นสถานที่ที่ก่อนหน้านี้เป็นฐานการรับสมัครไพร่พลที่สำคัญ หนุ่มสาวกลับเข้าร่วมกับกองกำลัง PDF

ด้วยเหตุนี้ กรมกองของกองทัพพม่าหลายแห่งจึงมีขนาดเล็กลงกว่าปกติ เพื่อชดเชยกำลังพลที่ลดลง กองทัพพยายามผลักดันเจ้าหน้าที่ตำรวจให้สนับสนุนทางด้านการทหารมากขึ้น ตำรวจบางคนลาออกเพื่อหลีกเลี่ยงภารกิจที่เกี่ยวข้องกับการรบ ซึ่งเรื่องนี้ไม่ใช่ปรากฎการณ์ที่น่าแปลกใจ 

กองทัพพม่าพยายามเพิ่มปริมาณไพร่พลด้วยการจัดตั้งกองกำลังกึ่งทหารพยูซอที (Pyu Saw Htee) ขึ้นด้วย บ่อยครั้งกองกำลังกึ่งทหารนี้ประกอบด้วยทหารผ่านศึก และชาวพุทธสุดโต่งที่สนับสนุนเผด็จการทหาร กองกำลังกึ่งทหารพยูซอทีมักพุ่งเป้าโจมตีชาวบ้านที่ถูกเข้าใจว่าเป็นสมาชิกหรือผู้สนับสนุนของกองกำลัง PDF ด้วยการใช้กลยุทธ์ที่ออกแบบมาเพื่อสร้างความหวาดกลัวในหมู่ประชาชนท้องถิ่น

แม้จะพยายามดึงทรัพยากรเหล่านี้มาทดแทน เพื่อต่อสู้กับกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF ต่อไป แต่เผด็๗การทหารกลับกำลังสูญเสียการควบคุมประเทศให้กับฝ่ายต่อต้าน แหล่งข้อมูลต่างๆ ที่ติดตามสถานการรืสงครามกลางเมืองระบุว่าประมาณ 40-50% อยู่ภายใต้การควบคุมของกองกำลังชาติพันธุ์หรือกองกำลัง PDF กองทัพอะระกันระบุว่าตนเองควบคุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของรัฐยะไข่ และจัดตั้งรัฐบาลของตนเองโดยเป็นอิสระจากสภาปกครองรัฐของกองทัพ ความร่วมมือระหว่างกองกำลังแนวร่วมแห่งชาติฉิ่น (China National Front) และกองกำลังปกป้องดินแดนฉิ่น (Chinland Defense Force) กำลังวางแผนจัดตั้งรัฐบาลใหม่เพื่อปกครองพื้นที่ต่างๆ ที่ "ได้รับการปลดปล่อย" ในรัฐฉิ่น กองกำลงเอกราชรัฐกะฉิ่น และกองกำลังสหภาพรัฐว้า และกองกำลังชาติพันธุ์ที่เป็นพันธมิตรกำลังขยายการควบคุมในรัฐกะฉิ่น และรัฐว้าเช่นเดียวกัน อีกด้านหนึ่ง รัฐบาลทหารกลับหาคนที่อยากทำงานให้เผด็จการทหารได้ยากขึ้นทุกทีรัฐกะเรน แคว้นมะเกว และแคว้นสะกาย

การรุกรานยูเครนของรัสเซียเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้กองกำลังของพม่าตกอยู่ในความเสี่ยง รัสเซียเป็นหนึ่งในผู้ให้อาวุธรายใหญ่แก่กองทัพพม่า แต่หลังการรุกรานยูเครน มีรายงานว่าการส่งอาวุธดำเนินการล่าช้าลง จีนเป็นหนึ่งผู้ให้อาวุธรายใหญ่แก่กองทัพพม่า แต่จีนก็ให้อาวุธกับกองกำลังชาติพันธฺุ์แห่งใหญ่อื่นๆ เช่นกัน โดยเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายในการรักษาความสัมพันธ์อันดีกับทั้ง 2 ฝ่ายในความขัดแย้ง กองกำลังอาจจะมีโรงงานผลิตอาวุธของตนเองก็จริง แต่ยังไม่ชัดเจนว่าพวกเขาสามารถผลิตอาวุธได้เพียงพอต่อกำลังพลหรือไม่ 

การที่มินอ่องลายเชิญกองกำลังชาติพันธุ์ต่างๆ มาพูดคุยในการเจรจาสันติภาพ เป็นหลักฐานอีกชิ้นหนึ่งที่ชี้ให้เห็นว่ากองทัพพม่ากำลังตกอยู่ในอันตราย ในช่วงที่พม่าปกครองด้วยระบอบทหารตลอดหลายสิบปี กองทัพพม่ามักจะพยายามเจรจาเพื่อบรรลุ "ข้อตกลงหยุดยิง" อยู่บ่อยครั้ง เมื่อเผชิญกับอุปสรรคในการสู้รบกับกองกำลังชาติพันธุ์ บางครั้งกองทัพจะเริ่มพูดคุยกับกองกำลังชาติพันธุ์หนึ่ง เพื่อให้ไพร่พลมีอิสระในการเปิดฉากโจมตีอีกกองกำลังชาติพันธุ์หนึ่ง ถึงที่สุดแล้ว กองทัพพม่าจะผิดสัญญาข้อตกลงทั้งหมด ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจที่กองกำลังชาติพันธุ์ส่วนใหญ่ปฏิเสธคำเชิญของมินอ่องลาย

อย่างไรก็ตาม กองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF ก็ยังขาดอาวุธในการปิดฉากระบอบเผด็จการทหารในพม่า หลายต่อหลายครั้ง ตัวแทนของกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF จะร้องขอการสนับสนุนอาวุธจากหลายฝ่าย ในการประเมินของพวกเขา หากได้รับขีปนาวุธที่มีลักษณะเหมือนของรุ่น Stinger ประมาณ 50-100 ลำและไรเฟิลอัตโนมัติรุ่น M4 อีกจำนวนหนึ่ง พวกเขาก็จะสามารถโค่นล้มเผด็จการทหารได้แล้ว การมอบอาวุธเหล่านี้ให้กองกำลังของฝ่ายต่อต้านแต่ละแห่งใช้เงินไม่ถึง 30 ล้านดอลล่าร์สหรัฐฯ และรวมกันแล้วไม่ถึง 1 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐ ฯ เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว การสนับสนุนนี้นับว่าถูกมากเมื่อเทียบกับที่รัฐบาลของโจ ไบเดน กำลังสนับสนุนให้ยูเครน

อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนว่ารัฐบาลของไบเดนจะไม่ขานรับข้อเสนอของกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF โดยประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐอเมริกายังคงยึดจุดยืนตามฉันทามติ 5 ข้อของอาเซียน และเรียกร้องประชาคมโลกให้คว่ำบาตรทางการทหารต่อกองทัพพม่าอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น การส่งมอบอาวุธให้กับกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF จะเป็นการขัดแย้งต่อนโยบายของอเมริกา และดูเหมือนว่าสหภาพยุโรปก็จะไม่ส่งอาวุธที่จำเป็นให้กับกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF เช่นเดียวกัน 

ด้วยเหตุนี้ กองกำลังต่อต้านเผด็จการทหารในพม่าจึงยังคงต้องต่อสู้ต่อไปด้วยสรรพกำลังที่มี และนั่นหมายความว่าสงครามกลางเมืองจะยังคงยืดเยื้อต่อไป กองกำลังชาติพันธุ์บางส่วน เช่น กองกำลัง KIA และกองกำลัง UWSA มีความสามารถในการผลิตอาวุธบางอย่างได้ แต่ยังไม่เพียงพอในการแจกจ่ายให้กับกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF ทั้งหมด เครือข่ายผู้สนับสนุนอย่างไม่เป็นทางการในระดับนานาชาติกำลังพยายามหาอาวุธให้กับกองกำลังชาติพันธุ์และกองกำลัง PDF อยู่ แต่ก็ยังมีปัญหาในด้านการเงินของข้อกฎหมาย สำหรับประชาชนในพม่าแล้ว นั่นหมายความว่าพวกเขาจะยังคงต้องทุกข์ทรมานอยู่ในสงครามกลางเมืองที่ยืดเยื้อต่อไป 

ที่มา
Is Myanmar’s Military on Its Last Legs? (Michael Martin, CSIS, 21 June 2022)