คนทำงานสาธารณสุขในพม่าทำการนัดหยุดงานประท้วงอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ที่ประเทศมีการรัฐประหารครั้งล่าสุดในปีที่แล้ว ในนามของขบวนการอารยะขัดขืน (CDM) พวกเขาพูดถึงสภาพที่ยากลำบากและความเสี่ยงต่อการถูกเล่นงานจากเผด็จการทหาร แต่ก็มีอยู่จำนวนมากที่ยังคงอยู่ในขบวนการต่อต้านเผด็จการพม่าด้วยวิธีนี้
กลุ่มแพทย์และคนทำงานสาธารณสุขด้านอื่นๆ ในพม่า เคยร่วมการหยุดงานประท้วงทั่วประเทศตั้งแต่ปีที่แล้วเพื่อต่อต้านเผด็จการทหาร ฝ่ายเผด็จการทหารพยายามกดดันให้คนทำงานสาธารณสุขเหล่านี้กลับไปทำงานตามเดิมแต่พวกเขาก็ยังคงต่อต้านความพยายามของเผด็จการทหารต่อไป ในขณะที่ระบบการสาธารณสุขในพม่าเริ่มเผชิญกับผลกระทบจากการนัดหยุดงานทั่วประเทศ
การเคลื่อนไหวของกลุ่มแพทย์และคนงานสาธารณสุขดังกล่าวนี้เริ่มต้นที่มัณฑะเลย์ หนึ่งวันหลังจากที่กองทัพพม่าโค่นล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งในวันที่ 1 ก.พ. 2564 พวกเขาจัดตั้งเป็นขบวนการที่ชื่อว่าขบวนการอารยะขัดขืน (CDM) ซึ่งมีความแข็งแกร่งมากในระดับที่ทำให้รัฐบาลเผด็จการทหารไม่สามารถให้บริการสาธารณะได้ กลุ่มขบวนการ CDM ยังให้การสนับสนุน "รัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ" (NUG) ซึ่งเป็นกลุ่มอดีตรัฐบาลฝ่ายประชาธิปไตยที่จัดตั้งขึ้นมาเพื่อเป็นการคู่ขนานและคัดง้างกับรัฐบาลเผด็จการทหาร โดยที่กลุ่ม NUG นี้ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 2565 จากการที่พวกเขา "ทำการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยในแบบไม่ใช้ความรุนแรงและมีการต่อต้านการกดขี่ของเผด็จการทหารอย่างหนักแน่น"
ถึงแม้ว่าจะมีแพทย์บางคนต้องกลับไปทำงานเพราะความจำเป็นทางเศรษฐกิจ แต่คนอื่นๆ ที่เหลือก็ยังคงยืนหยัดต่อต้านเผด็จการทหารอยู่ แม้จะต้องเผชิญกับความยากลำบาก
แพทย์จากเขตอิรวดีรายหนึ่งกล่าวว่าพวกเขาต้องคิดหนักในการที่จะกลับไปทำงานภายใต้เผด็จการทหาร "ตั้งแต่แรกเริ่มเดิมทีแล้วพวกเราไม่มีความอยากจะทำงานภายใต้รัฐบาลเผด็จการนี้ แล้วพวกเราจะไม่กลับไป" แพทย์จากอิรวดีกล่าว
แพทย์รายเดียวกันนี้เปิดเผยอีกว่าระบบสาธารณสุขของพม่ากำลังประสบปัญหาถึงแม้ว่าจะมีคนทำงานสาธารณสุขส่วนหนึ่งกลับไปทำงานแล้วก็ตาม ขณะเดียวกันก็ยังมีคนทำงานสาธารณสุขอีกจำนวนมากรวมถึงพยาบาลและเจ้าหน้าที่สาธารณสุขระดับล่างที่ยังคงร่วมการเคลื่อนไหวแบบ CDM
มีแพทย์ที่เข้าร่วม CDM รายหนึ่งในย่างกุ้งบอกว่าเขารู้สึกหวาดกลัวเพราะว่าเจ้าหน้าที่ทางการทำการจับกุมคนทำงานสาธารณสุขบางส่วนที่ไม่ยอมกลับไปทำงาน แพทย์รายนี้บอกว่าเขาเคยถูกข่มขู่ว่าจะถูกถอนใบอนุญาตประกอบวิชาชีพแพทย์ถ้าหากเขายังคงทำการประท้วงต่อต้านรัฐบาลทหารต่อไป แพทย์รายนี้บอกอีกว่าหลังจากหนึ่งปีครึ่งผ่านไปพวกเขาก็ยังคงเคลื่อนไหว CDM อยู่แต่สภาพชีวิตของพวกเขาก็ยากลำบากขึ้นเรื่อยๆ
หมอที่เข้าร่วมการหยุดงานประท้วงยังคงสามารถหาเลี้ยงตัวเองได้บ้างจากการให้บริการในคลินิกที่ไม่ได้เป็นของรัฐบาล แต่พวกเขาก็กลัวอยู่ตลอดเวลาว่าจะถูกกองทัพพม่าจับได้
หมอรายหนึ่งเล่าว่าเขาลังเลที่จะไปเยี่ยมบ้านของผู้ป่วยเวลาที่เขาถูกเรียกให้ไปช่วย พวกเขาถึงขั้นต้องปิดคลินิกก่อนที่จะมืด พวกเขาไม่เคยกลัวมากเท่านี้มาก่อน
มีหมอรายหนึ่งจากรัฐคะฉิ่นที่เข้าร่วม CDM บอกว่าเขาดิ้นรนอย่างมากกับการหาเลี้ยงชีวิตตัวเองเพราะเขาไม่ได้รับอนุญาตให้ทำงานในโรงพยาบาลท้องถิ่นหรือในคลินิก และถูกปิดกั้นจากโอกาสอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นการไปเรียนต่อในระดับปริญญาที่สูงขึ้น ไม่ได้รับทะเบียนประวัติข้าราชการ ไม่สามารถขอรับใบประกอบโรคศิลปะการแพทย์เฉพาะทางได้ นอกจากนี้ยังไม่สามารถเดินทางไปต่างประเทศด้วย หรือต่อให้พวกเขาอยากจะเปิดคลินิกของตัวเองพวกเขาก็ไม่สามารถทำได้เพราะไม่มีใบอนุญาต อีกทั้งพวกเขาเหล่านี้ยังมีโอกาสทางหน้าที่การงานน้อยลงด้วย
รายงานของเอ็นจีโอในกรุงเจนีวาที่ออกมาในเดือน พ.ค. 2565 ระบุว่าตั้งแต่เดือน ก.พ. 2564 ถึงเดือน มี.ค. 2565 มีคนทำงานสาธารณสุขในพม่ารวม 36 รายถูกสังหาร มี 564 ราย ถูกจับกุมตัว นอกจากนี้รัฐบาลเผด็จการทหารยังทำการบุกทลายโรงพยาบาลรวมแล้ว 126 ครั้งด้วย
ถึงแม้ว่าจะมีความยากลำบาก แต่ Tayza San หมอที่เป็นคนเริ่มประท้วงเผด็จการทหารบนท้องถนนก็เรียกร้องให้ขบวนการ CDM อดทนต่อไปจนกว่าเผด็จการทหารจะล่มสลาย San บอกว่า "ประชาชนทั้งหลายรู้ดีว่าเผด็จการทหารจอมก่อการร้ายกำลังพยายามอย่างสุดความสามารถในการโค่นล้มเสาหลักของขบวนการ CDM ... อย่างไรก็ตามวีรชน CDM ของชาวเราและกลุ่มลูกจ้าง CDM ก็กำลังต่อสู้ด้วยความแน่วแน่และเจตจำนงอันแรงกล้า"
"มันเป็นเวลาเกือบ 1 ปีครึ่งแล้วในตอนนี้ และพวกเราก็จะยังคงยืนหยัดและช่วยค้ำจุนเสาหลักของ CDM ให้แข็งแกร่งจนกว่าการปฏิวัตินี้จะจบสิ้นลง" San กล่าว
Than Naing Soe โฆษกกระทรวงสาธารณสุขพม่าภายใต้เผด็จการทหารบอกว่า เขาไม่มีตัวเลขที่ชัดเจนว่ามีคนทำงานสาธารณสุขกี่คนที่ถอนตัวจากขบวนการ CDM แล้วกลับเข้าทำงาน
ตัวเลขจากเครือข่ายแพทย์ CDM ระบุว่ามีคนทำงานสาธารณสุขประมาณ 60,000 ราย ที่เข้าร่วมขบวนการ CDM หลังจากที่พม่าเกิดรัฐประหาร แต่ในตอนนี้เหลือคนที่เข้าร่วมอยู่ราว 45,000 ราย
ก่อนหน้านี้ในเดือน มิ.ย. สื่อเรดิโอฟรีเอเชียเคยรายงานว่าเผด็จการทหารได้เรียกร้องให้ครูหลายพันคนที่เข้าร่วมขบวนการหยุดงานประท้วงของ CDM กลับเข้าไปสอนในห้องเรียนของโรงเรียนที่อยู่ภายใต้การบริหารจัดการของกระทรวงศึกษาธิการของพม่า โดยให้สัญญาว่าจะไม่ดำเนินการลงโทษใดๆ ต่อครูที่ทำการสอนในภาคการศึกษาใหม่นี้ในพื้นที่ๆ ฝ่ายประชาธิปไตย NUG มีอิทธิพลอยู่ ถ้าหากว่าครูเหล่านี้ไม่เคยกระทำความผิดใดๆ มาก่อน
แต่ก็มีคนบางส่วนที่ออกจาก CDM แล้วกลับไปทำงานเล่าว่า พวกเขาถูกจับตามองจากเพื่อนร่วมงานของพวกเขาและยังไม่ได้รับค่าจ้าง
เรียบเรียงจาก
