มหาวิทยาลัยของรัฐทั่วสหรัฐฯ กำลังเริ่มทำการแบนแอพพลิเคชัน TikTok ซึ่งเป็นที่นิยมในหมู่นักศึกษา ในบางกรณีเป็นการแบนแบบที่ไม่ให้นักศึกษา, คณาจารย์, คณะทำงานมหาวิทยาลัย หรือผู้มาเยือน สามารถเข้าถึง TikTok ได้ ไม่ว่าจะด้วยเครื่องมือของสถานศึกษาหรือไวไฟเน็ตเวิร์กของมหาวิทยาลัยนั้นๆ ก็ตาม โดยมีการอ้างเหตุผลว่ากลัวรัฐบาลจีนขอข้อมูลจากบริษัทให้บริการแอพฯ
2 ก.พ. 2566 TikTok เป็นแอพพลิเคชั่นเผยแพร่และรับชมวิดีโอขนาดสั้น มีเจ้าของคือบริษัทสัญชาติจีน ByteDance เป็นแอพฯ ที่ได้รับความนิยมมาก โดยมีผู้ดาวน์โหลดทางโทรศัพท์มือถือแล้วมากกว่า 2,000 ล้านครั้งทั่วโลก จากการสำรวจเมื่อเดือน ต.ค. 2563
จากรายงานข่าวของสื่อ NBC เมื่อช่วงกลางเดือน ม.ค. ที่ผ่านมาระบุว่า มีมหาวิทยาลัยรัฐในสหรัฐฯ อย่างน้อย 20 แห่งที่ตัดสินใจแบนแอพฯ TikTok ออกจากเซอร์เวอร์ของตัวเองหรือไม่เช่นนั้นก็ทำการเสนอแนะให้นักศึกษาของพวกเขาลบแอพฯ ออกจากเครื่องมือสื่อสารส่วนตัวของพวกเขาเอง โดยที่มหาวิทยาลัยส่วนใหญ่เหล่านี้ออกมาตรการเพราะได้รับการกดดันจาก ส.ส. ในรัฐของพวกเขา ซึ่งบางรัฐก็มีการผ่านร่างกฎหมายสั่งแบน TikTok ออกจากเครื่องมือไอทีที่เป็นของรัฐ
ในหมู่มหาวิทยาลัยที่สั่งแบน TikTok นี้มีมหาวิทยาลัยใหญ่ๆ ของสหรัฐฯ อย่าง มหาวิทยาลัยออร์เบืร์น, มหาวิทยาลัยแห่งโอคลาโฮมา, มหาวิทยาลัยแห่งเท็กซัส-ออสติน และเท็กซัส เอ แอนด์ เอ็ม รวมอยู่ด้วย
สาเหตุที่มหาวิทยาลัยในสหรัฐฯ แบน TikTok เนื่องจากผู้เชี่ยวชาญในสหรัฐฯ มีความกังวลว่า การที่เว็บวิดีโอแห่งนี้มีเจ้าของเป็นบริษัทสัญชาติจีน อาจจะทำให้พวกเขาเผยแพร่ข้อมูลของผู้ใช้งานรวมถึงผู้ใช้งานที่เป็นชาวอเมริกันแก่ทางการจีนได้
คริสโตเฟอร์ เวรย์ ผู้อำนวยการของสำนักงานสอบสวนกลางของสหรัฐฯ หรือ เอฟบีไอ กล่าวในการประชุมชี้แจงต่อคณะกรรมการด้านความมั่นคงแห่งมาตุภูมิเมื่อเดือน พ.ย. 2565 ว่า พวกเขามีความกังวลเรื่องความมั่นคงในระดับชาติสำหรับการใช้แอพ TikTok รวมถึงความเป็นไปได้ที่รัฐบาลจีนอาจจะนำแอพฯ นี้มาใช้เก็บข้อมูลของผู้ใช้งานหลายล้านคนด้วย
ในอดีตก่อนหน้านี้ กลุ่มผู้บริหารของ TikTok ที่อยู่ในสหรัฐฯ เคยปฏิเสธว่ารัฐบาลจีนไม่ได้มีอิทธิพลใดๆ ต่อแอพฯ นี้ พวกเขาบอกว่า "รัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์จีนไม่ได้มีความสามารถในการควบคุมบริษัท ByteDance หรือควบคุมแอพฯ TikTok ไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม ... ByteDance เป็นบริษัทเอกชน ระดับโลก มีนักลงทุนจากต่างชาติเป็นเจ้าของร้อยละ 60 ส่วนที่เหลือมีผู้ก่อตั้งบริษัทและลูกจ้างของพวกเขาที่เป็นเจ้าของ รวมถึงชาวอเมริกันหลายพันคนด้วย"
เสนอร่าง กม.แบน TikTok อ้างกลัวบริษัทส่งข้อมูลให้รัฐบาลจีน
อย่างไรก็ตามก่อนหน้านี้ ส.ว. มาร์โค รูบิโอ ได้เป็นตัวแทนเสนอร่างกฎหมายแบน TikTok โดยอ้างว่าเพื่อเป็นการปกป้องชาวอเมริกันโดยการปิดกั้นและห้ามการซื้อขายแลกเปลี่ยนกับบริษัทโซเชียลมีเดียใดๆ ก็ตามที่อยู่ในจีนกับรัสเซียหรืออยู่ภายใต้อิทธิพลของสองประเทศนี้ และมองว่าการที่กฎหมายความมั่นคงของจีนที่มีอิทธิพลกว้างขวาง จะสามารถนำมาบังคับให้บริษัทอย่าง ByteDance ส่งข้อมูลให้กับรัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้
มีมากกว่า 30 รัฐในสหรัฐฯ ที่เพิ่มมาตรการจำกัดการเข้าถึงแอพฯ และมีมหาวิทยาลัยรัฐจำนวนมากที่ทำตามกฎหมายของรัฐในเรื่องนี้ เช่นกรณีของมหาวิทยาลัยเท็กซัส เอ แอนด์ เอ็ม ซึ่งเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยรัฐที่ใหญ่ที่สุดในประเทศที่มีนักศึกษาอยู่เกือบ 75,000 ราย ได้สั่งแบน TikTok จากมหาวิทยาลัยของพวกเขาโดยสิ้นเชิง
แม้กระทั่งบัญชี TikTok ของมหาวิทยาลัยที่มีผู้ติดตามจำนวนมากก็ไม่เว้นจะถูกแบน เช่น เพจฟิสิกส์และดาราศาสตร์ของมหาวิทยาลัยเท็กซัสเอ แอนด์ เอ็ม ที่มีผู้ติดตามมากกว่า 1.5 ล้านราย ได้อัพเดทในช่องประวัติของตัวเองว่า "พวกเราไม่โพสต์ที่ TikTok อีกต่อไปแล้ว โปรดดูวิดีโอใหม่ล่าสุุดได้ที่ Youtube" วิดีโอสุดท้ายที่พวกเขาอัพโหลดใน TikTok ระบุลงวันที่ 6 ธ.ค. 2565
สำหรับการแบน TikTok ที่มหาวิทยาลัยในเท็กซัสนี้เกิดขึ้นหลังจากที่ผู้ว่าการรัฐเท็กซัส เกร็ก แอบบอตต์ ได้สั่งให้มีการแบน TikTok จากอุปกรณ์ไอทีของหน่วยงานรัฐทั้งหมด ทำให้ตอนนี้มหาวิทยาลัยของรัฐที่อื่นๆ ก็ถูกกดดันให้ต้องทำแบบเดียวกัน เช่น มหาวิทยาลัยแห่งฟลอริดาที่มีความเป็นไปได้สูงที่จะแบน TikTok ในแบบเดียวกับเท็กซัส
ก่อนหน้านี้ก็เคยมีการพยายามสั่งแบน TikTok ในระดับทั่วประเทศสหรัฐฯ เมื่อปี 2563 ในตอนนั้นอดีตประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ได้ขู่ว่าจะแบน TikTok ทั่วประเทศเนื่องจากกังวลเรื่องความมั่นคงของรัฐ นอกจากนี้รัฐบาลทรัมป์ยังเคยผลักดันให้ Bytedance ขายปฏิบัติการในสหรัฐฯ ให้กับบริษัทที่มีฐานในสหรัฐฯ โดยมี Oracle และ Walmart เป็นผู้เสนอตัวรับซื้อต่อด้วย แต่สุดท้ายแล้วก็ไม่มีการทำข้อตกลงใดๆ เกิดขึ้น
นักศึกษาคิดอย่างไรกับเรื่องนี้บ้าง
นักศึกษาไม่ค่อยชอบเท่าไหร่ที่มีการแบน TikTok เช่นนี้ หนึ่งในนักศึกษาชื่อ ซิดนีย์ โกลเดน ระบุในทวิตเตอร์ว่า "ฉันไม่ติดว่าการที่มหาวิทยาลัยรัฐเท็กซัสแบน TikTok จะส่งผลกับฉันมากขนาดนี้ แต่เมื่อฉันพยายามเปิด TikTok 3 ครั้งแล้วในช่วง 2 ชั่วโมงที่ผ่านมา ก็ได้แต่พบว่ามันก็ไม่มีอยู่อีกแล้ว..."
แต่ถึงแม้ว่ามหาวิทยาลัยเหล่านี้จะพยายามจำกัดการเข้าถึง TikTok ของนักศึกษา แต่พวกเขาก็ไม่สามารถกำจัดมันออกไปจากโทรศัพท์มือถือของนักศึกษาได้โดยสิ้นเชิง มีผู้ใช้งานจำนวนมากที่ยังคงเข้าถึงแอพฯ ได้โดยอาศัย ข้อมูลเซลลูลาร์, เครือข่าย WiFi ส่วนตัว หรือ VPNs
อิริค อาเบิร์ก นักศึกษาจากมหาวิทยาลัยแห่งออสตินกำลังสร้าง TikTok บนเพจส่วนตัวของเขาเองแต่ก็ไม่สามารถสร้างเนื้อหา TikTok ให้กับเพจมาสคอตของมหาวิทยาลัยได้อีกแล้ว หลังจากที่เขาช่วยพัฒนาเพจนี้มาเป็นเวลาหลายปี อาเบิร์กบอกว่าผู้คนชื่นชอ[ TikTok แต่ในตอนนี้มันได้หายไปแล้ว
"ผมไม่สนใจว่าคุณจะไม่ชอบ TikTok มันเป็นงานของผม มันเป็นสิ่งที่ผมทำเพื่อหาเลี้ยงชีพ" อาเบิร์กกล่าว
วอลลารูมีเดียซึ่งเป็นบริษัทการตลาดดิจิทัลระบุว่า TikTok เป็นหนึ่งในแอพโซเชียลมีเดียที่เป็นที่นิยมมากที่สุดในอเมริกา โดยเฉพาะกับคนรุ่น Gen Z ซึ่งเป็นกลุ่มประชากรส่วนใหญ่ของนักศึกษาในตอนนี้ แอพนี้มีผู้ใช้งานที่มาจากสหรัฐฯ ประมาณ 80 ล้านรายต่อเดือน มีอยู่ร้อยละ 60 ที่เป็นกลุ่มประชากรอายุ 16-24 ปี
สำหรับคำถามที่ว่าสหรัฐฯ จะแบน TikTok อย่างเต็มรูปแบบเลยหรือไม่นั้น นิตยสารไทม์ระบุว่าการจำกัดแอพฯ นี้ในระดับรัฐบาลกลางทำได้สำเร็จบางส่วนแล้ว จากที่เมื่อเดือน ธ.ค. 2565 มีคำสั่งแบนแอพฯ TikTok จากเครื่องมือไอทีทั้งหมดของรัฐบาลส่วนกลางสหรัฐฯ
บรูก โอเบอร์เวตเตอร์ โฆษกของ TikTok กล่าวหลังจากที่สภาคองเกรสของสหรัฐฯ ผ่านร่างกฎหมายแบน TikTok ว่า "พวกเราผิดหวังที่สภาคองเกรสมีมาตรการแบน TikTok ในเครื่องมือของรัฐบาล ซึ่งนับเป็นการแสดงท่าทีทางการเมืองที่ไม่ได้ให้ผลประโยชน์อะไรเลยต่อความมั่นคงในชาติ นอกจากจะเป็นการช่วยเกื้อหนุนให้รัฐบาลมีอะไรเขียนสรุปในรายงานความมั่นคงแห่งชาติของพวกเขาเองเท่านั้น"
แต่ก็มีคำถามว่า การสั่งแบนแอพฯ ในระดับรัฐบาลกลางเช่นนี้ จะกลายเป็นสิ่งที่ขัดแย้งกับหลักการด้านเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นหรือไม่ หลังจากที่ทั้งสองพรรคใหญ่ของสหรัฐฯ ต่างก็ร่วมกันเสนอร่างกฎหมายแบนแอพฯ TikTok โดยอ้างเรื่องความกังวลว่ารัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์จีนจะสามารถเข้าถึงข้อมูลของชาวอเมริกันได้ โดยมีตัวตั้งตัวตีคือ ส.ว. รูบิโอ ที่อ้างว่า TikTok เป็นแอพฯ ที่ "รัฐบาลจีนควบคุม" และควรจะมีการ "แบนให้หมดไปโดยสิ้นเชิง"
เรียบเรียงจาก
ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
