ที่มาภาพ: Roger Blackwell (CC BY-NC 2.0)

ก.พ. - มี.ค. 2566 แรงงานสหราชอาณาจักรหลายแสนคน นัดหยุดงานครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายทศวรรษ เรียกร้องค่าตอบแทน สัญญาจ้าง และสภาพการทำงานที่เป็นธรรม ผู้ร่วมมีตั้งแต่บุคลากรการแพทย์ พนักงานเดินรถไฟ อาจารย์และพนักงานสถาบันอุดมศึกษาและการศึกษาขั้นพื้นฐาน ไปจนถึง ข้าราชการพลเรือน ครูสอบใบขับขี่ เจ้าหน้าที่ไปรษณีย์ และเจ้าหน้าที่ดับเพลิง 

การนัดหยุดงานครั้งนี้คาดว่าเป็นแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นในหลายเดือนข้างหน้าด้วย หลังสหภาพแรงงานพยายามเคลื่อนไหวมาตลอดหลายปี และเริ่มสร้างผลกระทบมากขึ้นในช่วงปี 2565 สำนักงานสถิติแห่งชาติเปิดเผยว่าการนัดหยุดงานระหว่าง มิ.ย. - ธ.ค. 2565 ส่งผลให้วันทำงานหายไปกว่า 2.5 ล้านวัน โดย 843,000 วันเกิดขึ้นในเดือน ธ.ค. เพียงเดือนเดียว นับว่าสูงเป็นประวัติการณ์แต่ยังน้อยกว่าปี 2532 ที่หายไป 4.1 ล้านวัน 

แรงงานในสหราชอาณาจักรออกมาเรียกร้องการปรับค่าตอบแทน ขณะที่สหราชอาณาจักรกำลังเผชิญกับวิกฤติค่าครองชีพครั้งใหญ่ และอัตราเงินเฟ้อสูงสุดในรอบ 40 ปี เมื่อเทียบระหว่างแรงงานภาครัฐกับเอกชน ภาครัฐยังคงได้รับผลกระทบมากกว่า ในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปีที่แล้วพบว่าแรงงานภาครัฐมีการเติบโตของรายได้เพียง 4.2 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่ของเอกชนอยู่ที่ 7.3 เปอร์เซ็นต์ แม้ทั้ง 2 ภาคส่วนจะได้รับผลกระทบจากเงินเฟ้อไม่ต่างกัน

รัฐบาลภายใต้การนำของพรรคอนุรักษ์นิยมยืนกรานว่ายังไม่สามารถปรับเพิ่มค่าตอบแทนให้สอดคล้องกับอัตราเงินเฟ้อแก่ลูกจ้างของตนเองได้ โดยยื่นข้อเสนอขึ้นเงินเดือนเพียงประมาณ 4 หรือ 5 เปอร์เซ็นต์ ต่ำกว่าอัตราเงินเฟ้อรายปีที่สูงกว่า 10.5 เปอร์เซ็นต์ เพราะเกรงว่าการเพิ่มรายได้จะยิ่งทำให้เงินเฟ้อสูงขึ้นอีก นอกจากนี้ยังมีการพยายามออกกฎหมายให้แรงงานในอุตสาหกรรมพื้นฐานนัดหยุดงานประท้วงยากขึ้นด้วย

ขณะที่การเติบโตของรายได้ในภาคเอกชนฟื้นตัวดีขึ้น หลังสถานการณ์แพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เริ่มคลี่คลาย สมาคมวิชาชีพเพื่อบุคลากรและการพัฒนา (CIPD) คาดการณ์แนวโน้มว่าหลังจากนี้ลูกจ้างของภาคเอกชนจะรายได้ปรับตัวขึ้นเฉลี่ย 5 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่ในส่วนของภาครัฐคาดว่าจะปรับตัวขึ้นเฉลี่ยเพียง 2 เปอร์เซ็นต์ ช่องว่างรายได้ระหว่างภาครัฐและเอกชนมีแนวโน้มจะนำไปสู่ความไม่พอใจและการนัดหยุดงานในกลุ่มลูกจ้างของภาครัฐ 

บุคลากรการแพทย์ 

บริการสุขภาพแห่งชาติ (National Health Service: NHS) ซึ่งเป็นระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าของสหราชอาณาจักร เผชิญกับแรงกดดันจากกำลังคนไม่เพียงพอ ปริมาณงานล้นมือ ค่าตอบแทนน้อย และระยะเวลาในการรอพบแพทย์ยาวนานจนส่งผลต่อความปลอดภัยของผู้ป่วย มาตั้งแต่ช่วงก่อนการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เนื่องจากไม่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณอย่างเพียงพอ  

บุคลากรการแพทย์ในระบบบริการสุขภาพแห่งชาติ รวมถึง หมอ พยาบาล หน่วยรถพยาบาล หน่วยปฐมพยาบาล และเจ้าหน้าที่รับโทรศัพท์ที่เข้าร่วมสหภาพแรงงานหลายกลุ่ม ได้เข้าร่วมการนัดหยุดงานหรือวอล์คเอาท์ทั่วสหราชอาณาจักรและในบางภูมิภาค เป็นเวลาหลายวันตลอดช่วง ก.พ. และ มี.ค. ที่ผ่านมา หลังบุคลากรการแพทย์กว่า 25,000 คนเคยนัดวอล์คเอาท์ครั้งใหญ่มาแล้วในช่วงปลายปี จนข้อเรียกร้องเริ่มได้รับการตอบสนองขึ้นตามลำดับ 

ช่วงต้น ก.พ. ที่ผ่านมา ในแคว้นเวลส์ เจ้าหน้าที่พยาบาลและหน่วยรถพยาบาลได้ระงับการนัดหยุดงานแล้ว หลังรัฐบาลเวลส์ยื่นข้อเสนอปรับฐานรายได้ขึ้นจนเป็นที่น่าพึงพอใจ ส่วนที่สก๊อตแลนด์ยังไม่มีการนัดหยุดงานตามที่วางแผนไว้ เนื่องจากการเจรจาและต่อรองมีสัญญาณคืบหน้าขึ้นเป็นระยะ โดยดำเนินเรื่อยมาตั้งแต่ช่วงกลาง ม.ค. ของปีใหม่

ล่าสุดปลายเดือน ก.พ. รัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขได้นัดพูดคุยเจรจากับสหภาพพยาบาลแห่งชาติ (Royal College of Nursing) นำไปสู่การพักแผนนัดหยุดงานในวันที่ 1-3 มี.ค. ซึ่งเดิมทีครอบคลุมถึงพยาบาลที่เป็นสมาชิกของสหภาพในทุกแผนกของโรงพยาบาล โดยรวมถึงเจ้าหน้าที่พยาบาลในแผนกผู้ป่วยมะเร็งและหน่วยฉุกเฉินด้วย

ข้อเสนอของสหภาพพยาบาลแห่งชาติเรียกร้องให้เพิ่มเงินเดือนขึ้น 19 เปอร์เซ็นต์ เพื่อชดเชยเงินเฟ้อของปีที่แล้วด้วย และจะยอมพบกันครึ่งกับรัฐบาลที่ 10 เปอร์เซ็นต์ อย่างไรก็ตาม กระทรวงสาธารณสุขถูกวิจารณ์จากกลุ่มยูนิซัน (Unison) ว่าควรเจรจากับสหภาพของบุคลากรด้านสุขภาพทุกกลุ่ม ไม่ใช่เพียงเฉพาะสหภาพพยาบาลแห่งชาติเท่านั้น 

ด้านแพทย์บรรจุใหม่ของสมาคมแพทย์อังกฤษ (British Medical Association:BMA) ที่มีสมาชิกกว่า 47,700 คน เพิ่งลงคะแนนเสียงอย่างท่วมท้นกว่า 37,000 เสียง มีมติให้นัดหยุดงานกว่า 72 ชั่วโมง เพื่อเรียกร้องปรับขึ้นค่าตอบแทน แม้จะยังไม่มีการประกาศวันออกมาอย่างเป็นทางการ แต่การนัดหยุดงานครั้งนี้จะส่งผลให้ต้องมีการยกเลิกนัดหมายการรักษาในช่วงดังกล่าว

รัฐบาลแสดงความผิดหวังอ้างว่าเคยปรับขึ้นค่าตอบแทนให้แล้ว 8.2 เปอร์เซ็นต์ เมื่อ 3 ปีที่แล้ว แต่สมาคมโต้ว่ารายได้จริงลดลง 1 ใน 4 ตลอดสิบกว่าปีที่ผ่านมาเพราะอัตราเงินเฟ้อ

นอกจากแพทย์บรรจุใหม่ นักกายภาพบำบัดกว่า 4,000 คนในระบบบริการสุขภาพแห่งชาติ ยังเข้าร่วมการนัดหยุดงานในวันที่ 26 และ 9 ก.พ. ที่ผ่านมาด้วย สมาคมวิชาชีพนักกายภาพบำบัด (Chartered Society of Physiologists: CSP) ออกคำเตือนว่าในอนาคตอาจมีการนัดหยุดงานอีก หากยังไม่ได้รับคำตอบที่ชัดเจนเกี่ยวกับการปรับขึ้นรายได้ตามข้อเรียกร้องของทางสหภาพ

สหภาพแรงงานรถไฟ

หลังจากเป็นพาดหัวข่าวโดยตลอดมาตั้งแต่ปีที่แล้ว จากลีลาการตอบคำถามสื่อมวลชนอย่างตรงไปตรงมา มิค ลินช์ เลขาธิการสหภาพแรงงานรถไฟ การเดินเรือ และการขนส่งแห่งชาติ อายุ 61 ปี ยังคงต่อสู้เรียกร้องร่วมกับสมาชิกสหภาพแรงงานอย่างต่อเนื่อง ขณะที่พรรคแรงงานทีมปัจจุบันยังคงให้ความสนใจกับ "การเมืองภาพใหญ่" และเผชิญกับข้อครหาว่ากำลังทอดทิ้งสหภาพแรงงาน

สหภาพแรงงานรถไฟ การเดินเรือ และการขนส่งแห่งชาติ (Railway Maritime and Transport Workers: RMT) มีกำหนดให้สมาชิกสหภาพแรงงานที่ทำงานให้กับบริษัทผู้ดำเนินงาน 14 แห่งทำการวอล์คเอาท์ ในวันที่ 16, 18 และ 30 มี.ค. และ 1 เม.ย. ศกนี้ และสมาชิกของสหภาพที่ทำงานให้กับบริษัท Network Rail จะทำการนัดหยุดงานในวันดังกล่าว และประกาศจะไม่ทำงานล่วงเวลา

มาตรการกดดันเหล่านี้เกิดขึ้นในช่วงที่อุตสาหกรรมคมนาคมกำลังพยายามอุดช่องโหว่รายได้ ที่หายไปในช่วงการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 บริษัท Network Rail ระบุว่าจะมีการลดตำแหน่งงานลงกว่า 1,900 ตำแหน่ง โดยยืนยันว่าใช้วิธีการให้พนักงานลาออกเองโดยสมัครใจ อย่างไรก็ตาม RMT ประกาศจุดยืนว่าจะไม่ยอมให้มีการยกเลิกตำแหน่งงานที่จำเป็นโดยเด็ดขาด

จากแรงกดดันของการนัดหยุดงาน เรลเดลิเวอรี่กรุ๊ป (Rail Delivery Group: RDG) ตัวแทนของฝ่ายนายจ้างเสนอปรับขึ้นค่าตอบแทนย้อนหลังของปีที่แล้ว 4 เปอร์เซ็นต์ และปีนี้อีก 4 เปอร์เซ็นต์  ส่วนบริษัท Network Rail เสนอจ่ายค่าตอบแทนย้อนหลังปีที่แล้วเพิ่ม 5 เปอร์เซ็นต์ และปีนี้อีก 4 เปอร์เซ็นต์ อย่างไรก็ตาม มิค ลินช์ เห็นว่าข้อเสนอนี้ "ต่ำกว่ามาตรฐาน" เพราะยังไม่สอดรับกับค่าครองชีพที่เพิ่มขึ้นกว่า 10 เปอร์เซ็นต์ 

ต่อมา RDG ได้เสนอเพิ่มค่าตอบแทนขึ้น 9 เปอร์เซ็นต์เป็นเวลา 2 ปี สำหรับพนักงานเดินรถและพนักงานสถานี แต่ไม่ครอบคลุมลูกจ้างที่ทำงานในตำแหน่งอื่น ขณะนี้ยังไม่มีคำตอบจาก RMT ว่าคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นนี้อย่างไร ที่ผ่านมา RMT ได้นัดหยุดงานแล้วกว่า 16 วัน นับตั้งแต่ มิ.ย. 2565 และในส่วนที่ทำงานให้กับบริษัท Network Rail ยังมีการนัดหยุดงานในช่วงคริสมาสต์อีฟ และ 27 ธ.ค. 2565 อีกด้วย 

นอกจากบุคลากรทางการแพทย์ และสหภาพแรงงานรถไฟแล้ว ยังมีแรงงานในอุตสาหกรรมอีกหลายอาชีพที่เข้าร่วมการนัดหยุดงานเพื่อเรียกร้องค่าตอบแทนที่เป็นธรรม ในตอนต่อไปจะเป็นเรื่องการต่อสู้ของข้าราชการพลเรือน พนักงานและอาจารย์มหาวิทยาลัย ครูในระบบการศึกษาขั้นพื้นฐาน ครูสอบใบขับขี่ พนักงานดับเพลิง เจ้าหน้าที่หน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อม และเจ้าหน้าที่ดับเพลิง

แปลและเรียบเรียงจาก
Strikes: Who is taking industrial action in 2023 and when?
Strikes - The Latest News from the UK and Around the World | Sky News
When are the train strikes and why are they taking place?
Rail workers given fresh pay offer in dispute