สหรัฐฯ เผยผลสืบสวน ‘ท่อก๊าซนอร์ดสตรีมรั่ว’ มาจากการก่อวินาศกรรมโดยกลุ่มหนุนยูเครน แต่ไม่พบหลักฐานรัฐบาลเคียฟมีเอี่ยว

  • เมื่อปีที่แล้ว มีเหตุการณ์ท่อก๊าซสัญชาติรัสเซีย นอร์ดสตรีม 1-2 รั่วปริศนาใต้ทะเลบอลติกใกล้กับประเทศสวีเดนและเดนมาร์ก ผลการสืบสวนล่าสุดยืนยันโดยทางการสหรัฐฯ ระบุว่าเกิดจากก่อวินาศกรรมโดยกลุ่มสนับสนุนยูเครน
  • อย่างไรก็ตามยังไม่มีหลักฐานใดๆ ที่บ่งชี้ว่าเรื่องนี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับประธานาธิบดี โวโลดิเมียร์ เซเลนสกีหรือรัฐบาลยูเครนโดยตรง 
  • เมื่อผลการสืบสวนนี้ออกมา ประเทศยุโรปอื่นๆ เช่น เยอรมนี ฟินแลนด์มีท่าทีสงวนความเห็น

10 มี.ค. 66 จากกรณีท่อก๊าซนอร์ดสตรีม 1-2 ซึ่งเป็นท่อก๊าซสำคัญที่รัสเซียใช้ส่งก๊าซธรรมชาติให้เยอรมนีเกิดการรั่วไหลเมื่อราว 6 เดือนที่แล้ว ล่าสุดข่าวกรองที่ทางการสหรัฐฯ พิจารณารับรองนั้นระบุสื่อไปในทางที่ว่ากลุ่มผู้ก่อเหตุวินาศกรรมต่อท่อก๊าซนี้เป็นกลุ่มที่สนับสนุนยูเครน

อย่างไรก็ตามเจ้าหน้าที่ทางการสหรัฐฯ ก็เปิดเผยว่าไม่พบหลักฐานใดๆ ที่บ่งชี้ว่าประธานาธิบดีของยูเครน โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี หรือนายพลระดับสูงของยูเครนมีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์นี้ และไม่มีหลักฐานใดๆ ที่บ่งชี้ว่าการก่อเหตุนี้มาจากคำสั่งของเจ้าหน้าที่รัฐบาลยูเครนโดยตรง

เหตุการณ์ท่อก๊าซรั่วดังกล่าวนี้เกิดขึ้นในช่วงที่รัสเซียกำลังทำสงครามรุกรานยูเครน ทำให้มีการประเมินและคาดคะเนไปต่างๆ นานาว่าใครเป็นผู้ก่อเหตุ บ้างก็อ้างว่าเป็นรัสเซีย หรือไม่ก็ยูเครน บ้างก็มองว่าเป็นประเทศพันธมิตรตะวันตกอย่างอังกฤษหรือสหรัฐฯ อย่างไรก็ตามมีเจ้าหน้าที่ทางการบางส่วนมองว่ายูเครนและประเทศพันธมิตรมีแรงจูงใจในการโจมตีท่อก๊าซนี้ จากการที่พวกเขาต่อต้านท่อก๊าซที่เชื่อมต่อระหว่างรัสเซียกับเยอรมนีมาเป็นเวลาหลายปีแล้ว และอ้างว่ามันเป็นภัยต่อความมั่นคงเพราะมันทำให้รัสเซียขายก๊าซให้กับยุโรปได้ง่ายขึ้น

เจ้าหน้าที่ทางการยูเครนและหน่วยงานข่าวกรองของยูเครนบอกว่าพวกเขาไม่มีบทบาทใดๆ ในการโจมตีที่เกิดขึ้นนี้ และไม่ทราบว่าใครเป็นผู้ก่อเหตุ โดยที่มิไคโล โปโดลยัค ที่ปรึกษาอาวุโสของประธานาธิบดีเซเลนสกีระบุทางทวิตเตอร์ว่ายูเครนไม่มีส่วนเกี่ยวข้องและไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับ "กลุ่มก่อวินาศกรรม" ที่สนับสนุนยูเครน

ทางด้านเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ที่ทำการพิจารณาข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาเกี่ยวกับเรื่องนี้ระบุว่ากลุ่มที่ก่อเหตุเป็นศัตรูกับประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ของรัสเซีย แต่ก็ไม่ได้เปิดเผยอย่างชัดเจนว่าเป็นกลุ่มใดหรือมีใครเป็นผู้สั่งการ ทางการสหรัฐฯ ยอมรับว่ายังมีอีกหลายเรื่องที่พวกเขาไม่รู้เกี่ยวกับผู้ก่อเหตุและผู้เกี่ยวข้อง ขณะเดียวกันก็ไม่ได้เปิดเผยว่าได้ข้อมูลเหล่านี้มาอย่างไร เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ระบุว่ามีความเป็นไปได้ที่ปฏิบัติการเช่นนี้จะเป็นกลุ่มสนับสนุนยูเครนแต่ไม่เกี่ยวกับรัฐบาลยูเครนโดยตรง

เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ที่วิเคราะห์ข้อมูลส่วนนี้ระบุอีกว่ามีความเป็นไปได้ที่ผู้ก่อเหตุอาจจะเป็นกลุ่มชาวสัญชาติยูเครนหรือกลุ่มชาวสัญชาติรัสเซีย หรือกลุ่มปฏิบัติการที่มีคนทั้งสองสัญชาติร่วมกัน อีกทั้งยังประเมินว่าผู้ก่อเหตุไม่น่าจะเป็นชาวอเมริกันหรือชาวอังกฤษ ขณะเดียวกันพวกเขาก็ไม่พบว่ามีหลักฐานใดๆ ที่บ่งชี้ว่ารัฐบาลรัสเซียมีส่วนร่วมในการโจมตีครั้งนี้

ข้อมูลการสืบสวนระบุอีกว่า การวางระเบิดในครั้งนี้น่าจะกระทำโดยอาศัยความช่วยเหลือจากนักดำน้ำผู้มีประสบการณ์ ซึ่งดูเหมือนว่าจะไม่ได้ทำงานให้กับกองทัพหรือหน่วยงานข่าวกรองใดๆ แต่ก็มีความเป็นไปได้ที่ว่าผู้ก่อเหตุอาจจะเคยได้รับการฝึกฝนปฏิบัติการพิเศษจากหน่วยงานรัฐบาลมาก่อนในอดีต

ถ้าหากมีกรณีที่สามารถพิสูจน์ได้ว่ารัฐบาลยูเครนมีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ไม่ว่าจะโดยทางตรงหรือโดยทางอ้อมก็ตาม ก็อาจจะส่งผลสะเทือนต่อความสัมพันธ์ระหว่างยูเครนและเยอรมนีได้ ทำให้ประชาชนเยอรมันสนับสนุนยูเครนลดลงเนื่องจากประสบกับปัญหาราคาพลังงานที่เพิ่มสูงขึ้น

ที่มาของท่อก๊าซนอร์ดสตรีม-ข้อสังเกตจากนิวยอร์กไทม์

ท่อก๊าซนอร์ดสตรีม 1 และ 2 ที่ถูกโจมตีนี้เป็นท่อที่ต่อจากชายฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศรัสเซียไปยังตะวันออกเฉียงเหนือของเยอรมนี ในการสร้างท่อก๊าซนอร์ดสตรีมที่ 2 ซึ่งเสร็จสิ้นในปี 2564 นั้นมีผู้ต่อต้านโครงการนี้คือทางการสหรัฐฯ อังกฤษ โปแลนด์ ยูเครน และชาติอื่นๆ โดยเตือนว่ามันจะทำให้เยอรมนีพึ่งพิงการก๊าซจากรัสเซียมากขึ้น ซึ่งต่อมาชาติตะวันตกก็แสดงความกังวลว่ารัสเซียจะใช้วิธีการโต้ตอบชาติตะวันตกด้วยการอาศัยท่อก๊าซนี้มาแบล็กเมลเยอรมนีโดนการขู่ว่าจำกัดการส่งก๊าซให้พวกเขาในช่วงฤดูหนาว อย่างไรก็ตามนิวยอร์กไทม์ระบุว่าเยอรมนีได้ลดการพึ่งพิงพลังงานจากรัสเซียลงในช่วงปีที่ผ่านมา

ทั้งนี้ นิวยอร์กไทม์ยังตั้งข้อสังเกตอีกว่า ในช่วงต้นปี 2565 ประธานาธิบดี โจ ไบเดน ของสหรัฐฯ ได้กล่าวหลังพบปะกับนายกรัฐมนตรี โอลาฟ โชลซ์ ของเยอรมนีที่ทำเนียบขาว โดยบอกว่าถ้าหากปูตินตัดสินใจโจมตียูเครน เขาก็จะทำให้ท่อก๊าซนอร์ดสตรีม 2 "ไม่มีเหลืออีกต่อไป"

เมื่อมีคนถามว่าจะทำแบบนั้นได้อย่างไรไบเดนแค่ตอบแบบกำกวมว่า "ผมสัญญาว่าเราจะสามารถทำได้"

หลังจากที่ไบเดนกล่าวในเรื่องนี้ อีกสองสัปดาห์ต่อมา โชลซ์ได้ประกาศว่ารัฐบาลของเขาจะสั่งปิดกั้นท่อก๊าซนอร์ดสตรีม 2 ไม่ให้ใช้งานได้ ผ่านไป 2 วันหลังจากที่โชลซ์ประกาศในเรื่องนี้รัสเซียก็ทำการบุกยูเครนซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามยูเครนครั้งล่าสุดในปี 2565

นิวยอร์กไทม์ระบุว่าถ้าหากมีการค้นพบหลักฐานใดๆ ก็ตามที่ชี้ให้เห็นว่ารัฐบาลยูเครนหรือตัวแทนของยูเครนเป็นผู้ก่อเหตุวินาศกรรมต่อท่อก๊าซนอร์ดสตรีมก็จะทำให้เกิดการโต้ตอบจากยุโรป ทำให้ชาติตะวันตกดำรงไว้ซึ่งแนวร่วมในการสนับสนุนยูเครนได้ยากขึ้น นอกจากนี้ยังมีปัญหาในเรื่องที่หน่วยงานข่าวกรองของสหรัฐฯ มองเห็นกระบวนการตัดสินใจของยูเครนได้จำกัด ถึงแม้ว่ายูเครนจะต้องพึ่งพิงสหรัฐฯ อย่างมากในเรื่องการทหาร การข่าวกรอง และการทูต ก็ตาม

ท่าทียุโรปเลี่ยงแสดงความเห็น ?

รายงานที่ทางการสหรัฐฯ พิจารณารับรองนี้ มาจากที่สื่อเยอรมนีร่วมกันทำการสืบสวนสอบสวนแล้วมีรายงานออกมาเมื่อวันที่ 7 มี.ค. ที่ผ่านมา โดยที่ทางการเยอรมนีได้ทำการสืบสวนกรณีนี้ร่วมกับสวีเดนและเดนมาร์กด้วย อย่างไรก็ตามทางการของประเทศเยอรมนียังคงหลีกเลี่ยงที่จะแสดงความเห็นต่อข้อสรุปที่เป็นไปได้ว่ากลุ่มผู้สนับสนุนยูเครนอาจเป็นผู้ก่อเหตุ

บอริส พิสเตอเรียส รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมของเยอรมนีกล่าวต่อที่ประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอียูว่า เขายังคงลังเลที่จะนำเสนอการวิเคราะห์ในเรื่องนี้อย่างชัดเจน เขาอยากจะรอดูมากกว่าว่ามันเป็นข้อสมมุติฐานที่พิสูจน์ได้หรือไม่

นอกจากนี้รัฐมนตรียุโรปรายอื่นๆ ก็ยังคงหลีกเลี่ยงการให้ความเห็นในเรื่องนี้เช่นกัน เช่น แอนตี ไกโกเนน รัฐมนตรีกลาโหมของฟินแลนด์บอกว่าเขายังไม่มีข้อเท็จจริงใดๆ ในเรื่องนี้ และมองว่ามันต้องอาศัยการสืบสวนสอบสวนอย่างถี่ถ้วนเพื่อให้สามารถเข้าถึงข้อเท็จจริงได้เร็วที่สุด

กลุ่มประเทศที่สนับสนุนยูเครนอย่างแข็งขันก็พยายามลดความสำคัญของประเด็นท่อก๊าซลงเช่นกัน เช่น รัฐมนตรีต่างประเทศของลัตเวีย เอ็ดการ์ รินเกวิช ก็ระบุในข้อความว่า "ข้อกล่าวหาเหล่านี้ได้รับการพิสูจน์แล้วอย่างนั้นหรือ ผมคิดว่าเจ้าหน้าที่ทางการยูเครนได้แสดงความคิดเห็นเอาไว้บ้างแล้วในเรื่องนี้"

เขาระบุอีกว่า "ไม่ว่าจะในกรณีใดก็ตาม... เรื่องนี้ไม่ควรจะทำให้เกิดผลกระทบใดๆ ต่อความสัมพันธ์กับยูเครน จนถึงตอนนี้ผมยังไม่ได้รับทราบถึงความกังวลใดๆ จากเพื่อนร่วมงานของผม"

สื่อโปลิติโคระบุว่ากลุ่มทูตของอียูปฏิเสธจะแสดงความคิดเห็นในเรื่องนี้ แต่ก็ดูเหมือนจะประหลาดใจเมื่อได้รับทราบข่าวเกี่ยวกับข้อมูลการสืบสวน มีบางส่วนของอียูที่เริ่มพิจารณาความเป็นไปได้ที่มันจะส่งผลเสียหายทางการเมือง ในขณะที่เจ้าหน้าที่กลาโหมอาวุโสของอียูรายหนึ่งที่ไม่ประสงค์ออกนามก็ยืนยันว่ามันจะไม่สร้างความเสียหายต่อความเชื่อมั่นระหว่างยูเครนกับยุโรป

ทั้งนี้ เยนส์ สโตลเทนเบิร์ก เลขาธิการนาโตก็พูดถึงเรื่องนี้เมื่อวันทื่ 8 มี.ค. ที่ผ่านมาว่า เท่าที่พวกเขารู้ในตอนนี้ การโจมตีท่อก๊าซนอร์ดสตรีมนั้นนับเป็นการก่อวินาศกรรม แต่พวกเขาก็ยังไม่สามารถระบุตัวผู้ก่อเหตุที่ชัดเจนได้ อีกทั้งยังย้ำเตือนว่าเรื่องนี้ยังคงอยู่ในขั้นตอนระหว่างการสืบสวนสอบสวนในระดับประเทศ และขอให้รอจนกว่าการสืบสวนจบลงถึงจะสามารถให้ข้อมูลอะไรมากกว่านี้ได้

เรียบเรียงจาก:

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท