ส.ส. เวียดนามเสนอ ร่างกม.รับรองเพศสภาพเตรียมดันเข้าสภาปีหน้า

ส.ส. เวียดนามประกาศจะเสนอร่างกฎหมายใหม่มารับรองเพศสภาพของบุคคลข้ามเพศ และจะนำเข้าสู่วาระของรัฐสภาภายในปีหน้า กฎหมายนี้จะทำให้คนข้ามเพศสามารถเปลี่ยนเพศสภาพทางกฎหมายได้โดยไม่จำเป็นต้องผ่าตัดแปลงเพศ แต่เคยมีการเสนอกฎหมายคล้ายกันนี้เมื่อ 8 ปีที่แล้วแต่ก็ยังค้างอยู่ในสภาจนถึงปัจจุบัน

เหงียนอันห์ตรี ส.ส. เวียดนามได้เสนอต่อคณะกรรมการประจําสภาแห่งชาติของเวียดนามเมื่อวันที่ 10 เม.ย. ที่ผ่านมา ให้มีการบัญญัติกฎหมายใหม่ ที่จะทำให้คนข้ามเพศหรือ transgender สามารถเปลี่ยนเพศทางกฎหมายได้ง่ายขึ้น จากเดิมที่มีการระบุบังคับให้ต้องผ่าตัดแปลงเพศก่อนถึงจะเปลี่ยนได้ เทียบได้กับเป็นการรับรองเพศสภาพของคนข้ามเพศ

ตรี บอกว่ากฎหมายใหม่นี้จะเป็นการแสดงให้เห็นว่าเวียดนามมีการคุ้มครองกลุ่มคนที่เสี่ยงต่อการถูกกระทำ และมีนโยบายแบบ "ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง"

สื่อพิงค์นิวส์ระบุว่าถึงแม้ในเวียดนามจะไม่มีบัญญัติใดๆ ที่ทำการกำกับเพศสภาพของประชาชนและไม่มีกฎหมายห้ามความสัมพันธ์ระหว่างคนรักเพศเดียวกัน แต่เรื่องการเป็นผู้มีความหลากหลายทางเพศก็ยังคงเป็นประเด็นที่ชวนให้เกิดข้อถกเถียงในเวียดนาม

ตรีบอกว่าทางรัฐบาลเวียดนามได้แสดงความคิดเห็นในเชิงสนับสนุนร่างกฎหมายนี้ โดยที่ ฮว่างถัญตถงประธานกรรมการประจำสภาแห่งชาติของเวียดนามกล่าวว่าพวกเขาเล็งเห็นความจำเป็นในการประกาศใช้กฎหมายนี้ แต่ก็บอกว่าทางคณะกรรมการยังคงต้องการความชัดเจนมากขึ้นว่ามีมูลเหตุพื้นฐานอะไรในชีวิตจริงถึงต้องมีการออกกฎหมายนี้

ถงบอกอีกว่า ขอบเขตบางส่วนของกฎหมายนี้ทับซ้อนกับกฎหมายการรับรองเพศสภาพปี 2558 ซึ่งทางรัฐบาลเวียดนามกำลังทำการศึกษาพิจารณาอยู่ และยังไม่ได้ออกบังคับใช้ ถึงแม้ว่าจะเสนอมาตั้งแต่ราว 8 ปีที่แล้ว

เนื้อหาในกฎหมายดังกล่าวระบุคล้ายกับสิ่งที่ตรีเสนอ คือการระบุให้มีการยอมรับเพศสภาพของคนข้ามเพศโดยไม่จำเป็นต้องพิจารณาเรื่องการผ่าตัดหรือการเปลี่ยนแปลงเรือนร่างด้วยวิธีทางการแพทย์ กฎหมายของปี 2558 นั้นมีผู้เสนอร่างคือกระทรวงสาธารณสุขของเวียดนาม โดยที่ในตอนนั้นการผ่าตัดแปลงเพศยังถือเป็นเรื่องผิดกฎหมายเวียดนาม ทำให้ชาวเวียดนามจำนวนมากต้องเดินทางไปผ่าตัดแปลงเพศในไทยตามข้อมูลของฮิวแมนไรท์วอทช์ เวียดนามเพิ่งจะอนุญาตให้มีการผ่าตัดแปลงเพศได้เมื่อปี 2560

จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขของเวียดนามเมื่อปี 2560 ระบุว่าเวียดนามมีประชากรคนข้ามเพศอยู่ที่ราว 270,000 ถึง 300,000 ราย ขณะที่การสำรวจโดยสมาคมคนข้ามเพศในเวียดนามเมื่อปี 2562 ระบุว่าคนข้ามเพศอยู่เกือบ 500,000 รายในเวียดนาม เทียบกับในไทยที่ประเมินว่ามีจำนวนประชากรคนข้ามเพศอยู่ประมาณ 314,800 ราย แต่เครือข่ายคนข้ามเพศเอเชียแปซิฟิกก็ระบุว่ายังมีข้อมูลไม่มากพอที่จะสรุปจำนวนตัวเลขประชากรคนข้ามเพศในไทย

เว็บไซต์สำรวจเรื่องความเสมอภาคทางเพศ Equaldex ระบุว่า นอกจากเวียดนามแล้ว ประเทศอื่นๆ ในเอเชีย เช่น จีน, ญี่ปุ่น, ไต้หวัน, ลาว, อินเดีย ประชาชนสามารถเปลี่ยนแปลงเพศทางกฎหมายได้แต่ยังคงต้องผ่านการผ่าตัดแปลงเพศก่อน โดยที่เมื่อเดือน ก.พ. ที่ผ่านมา เขตบริหารพิเศษฮ่องกง ก็เพิ่งจะมีการตัดสินให้คนข้ามเพศสามารถเปลี่ยนเพศทางกฎหมายได้โดยไม่จำเป็นต้องผ่านการผ่าตัดแปลงเพศ ขณะที่ในประเทศไทยกฎหมายการรับรองเพศสภาพยังอยู่ในระหว่างการพิจารณา

กลุ่มสิทธิมนุษยชนชื่นชม 'เวียดนาม' ยกเลิกมอง LGBTQ+ เป็น 'โรค' สั่งแบน 'บำบัดแก้เพศวิถี'

สื่อพิงค์นิวส์ตั้งข้อสังเกตว่าสิทธิ LGBTQ+ ในเวียดนามดูจะค่อยๆ พัฒนาอย่างช้าๆ จากการที่เมื่อเดือน ส.ค. 2565 กระทรวงสาธารณสุขของเวียดนามประกาศในเอกสารราชการว่าการเป็นผู้มีความหลากหลายทางเพศหรือ LGBTQ+ นั้น "ไม่ถือเป็นความเจ็บป่วย" และไม่ใช่สิ่งที่จะต้อง "รักษา" ไม่สามารถใช้อิทธิพลภายนอกไปเปลี่ยนแปลงแก้ไขพวกเขาได้ไม่ว่าจะโดยวิธีใดก็ตาม

ทว่า ในเวียดนามนั้นถึงแม้จะมีการยกเลิกการสั่งห้ามการสมรสระหว่างคนรักเพศเดียวกันเมื่อปี 2558 แต่ก็ไม่ได้มีการรับรองการสมรสระหว่างคนรักเพศเดียวกันตามกฎหมาย นอกจากนี้การที่กฎหมายรับรองเพศสภาพฉบับเดิมก่อนหน้านี้ยังคงค้างอยู่ในสภามาเป็นเวลาหลายปีทำให้คนข้ามเพศไม่ได้รับการคุ้มครองและยังคงเสี่ยงต่อการถูกกีดกันเลือกปฏิบัติ

 

เรียบเรียงจาก

Vietnam to introduce landmark new bill making it easier for trans people to change gender, Pink News, 10-04-2023

Official gender recognition for trans people could be coming to Vietnam — but not yet, Pink News, 20-10-2017
 

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก

Asia Pacific Transgender Network

Equaldex

สถานการณ์สิทธิของกลุ่มหลากหลายทางเพศในเวียดนาม

สถานการณ์สิทธิของกลุ่มหลากหลายทางเพศในไทย

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท