หลังจากเมื่อเดือนก่อนมีข่าวว่าสมเด็จพระจักรพรรดิอะกิฮิโตะมีพระราชประสงค์สละราชสมบัติ และสำนักพระราชวังญี่ปุ่นเคยปฏิเสธข่าวดังกล่าว ล่าสุดเอ็นเอชเคเผยแพร่วิดีโอที่สมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่นอ่านพระราชดำรัสเป็นเวลา 10 นาที โดยกล่าวเป็นนัยถึงพระราชประสงค์สละราชบัลลังก์ โดยระบุว่าเป็นการยากที่พระองค์จะปฏิบัติหน้าที่ต่อไปในฐานะสัญลักษณ์ของรัฐ เมื่อพิจารณาถึงพระพลานามัยของพระองค์

สมเด็จพระจักรพรรดิอะกิฮิโตะ และสมเด็จพระจักรพรรดินีมิชิโกะ เมื่อครั้งต้อนรับประธานาธิบดีบารัก โอบามา แห่งสหรัฐอเมริกา เมื่อ 24 เมษายน ค.ศ. 2014 (ที่มา: แฟ้มภาพ/Wikipedia [1]/State Department/William Ng/Public domain)

8 ส.ค. 2559 เมื่อเวลา 15.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น หรือเวลา 13.00 น. ตามเวลาประเทศไทย บริษัทการกระจายเสียงและแพร่ภาพแห่งญี่ปุ่น หรือเอ็นเอชเค เผยแพร่วิดีโอ สมเด็จพระจักรพรรดิอะกิฮิโตะอ่านพระราชดำรัส โดยกล่าวเป็นนัยถึงพระราชประสงค์สละราชบัลลังก์ โดยพระองค์ใช้เวลาอ่านพระราชดำรัสเป็นเวลา 10 นาที

โดยพระองค์มีพระราชดำรัสว่า มีความกังวลว่าจะเป็นการยากสำหรับพระองค์ที่จะปฏิบัติพระราชกรณียกิจในฐานะสัญลักษณ์ของรัฐ โดยเฉพาะเมื่อพระองค์พิจารณาถึงความถดถอยของเงื่อนไขทางพระพลานามัยของพระองค์

สมเด็จพระจักรพรรดิมีพระราชดำรัสด้วยว่า พระองค์มีพระประสงค์อย่างจริงจังว่า บทบาทของสมเด็จพระจักรพรรดิในฐานะสัญลักษณ์ของรัฐจะสามารถดำรงต่อไปได้อย่างมั่นคงโดยไม่ขาดตอน

"อย่างที่ข้าพเจ้ากล่าวเอาไว้ ภายใต้รัฐธรรมนูญนี้ สมเด็จพระจักรพรรดิไม่มีอำนาจเมื่อเปรียบเทียบกับรัฐบาล แม้ภายใต้สภาวะแวดล้อมเช่นนี้ ข้าพเจ้าหวังว่า จากการพิจารณาโดยใคร่ครวญถึงประวัติศาสตร์ของการมีสมเด็จพระจักรพรรดิมาอย่างยาวนาน สมาชิกราชวงศ์ของสมเด็จพระจักรพรรดิสามารถที่จะดำรงอยู่เคียงข้างไปกับประชาชนตลอดเวลา และสามารถทำงานร่วมกับประชาชนเพื่อสร้างอนาคตของประเทศของเรา และด้วยหน้าที่ของสมเด็จพระจักรพรรดิในฐานะของสัญลักษณ์ของชาติ จะสามารถดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคงไม่ขาดตอน และด้วยความประสงค์นี้ ข้าพเจ้าจึงตัดสินใจที่จะบอกแก่พวกท่านทราบ ข้าพเจ้าหวังว่าพวกท่านจะเข้าใจ"

ในรายงานเมื่อเดือนกรกฎาคม เอ็นเอชเค [2]รายงานด้วยว่า เมื่อ 3 ปีก่อน สมเด็จพระราชินีแห่งเนเธอร์แลนด์ ก็ประกาศสละราชสมบัติ และสมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 ก็ประกาศสละสมณศักดิ์ เช่นกัน ข้อมูลของเอ็นเอชเค ระบุด้วยว่าในญี่ปุ่น เกือบครึ่งหนึ่งของสมเด็จพระจักรพรรดิ 124 พระองค์ ก่อนถึงยุคของสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ก่อน คือ สมเด็จพระจักรพรรดิฮิโระฮิโตะนั้น สมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่นมีธรรมเนียมสละราชสมบัติ

แต่หลังยุคปฏิรูปเมจิ ซึ่งมี 3 รัชสมัยก่อนถึงยุคเฮเซของสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ปัจจุบัน ระบบการสละราชสมบัติก็ได้สิ้นสุดลง โดยไม่มีการสละราชสมบัติของสมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่นมานานกว่า 200 ปีแล้ว

ทั้งนี้ข้อมูลใน วิกิพีเดีย ระบุว่า สมเด็จพระจักรพรรดิโกคะกุ ซึ่งเป็นสมเด็จพระจักรพรรดิลำดับที่ 119 ของญี่ปุ่น ครองราชย์ระหว่าง ค.ศ. 1780 ถึง 1817 หลังจากนั้นได้สละราชสมบัติให้กับ สมเด็จพระจักรพรรดินินโก

รายงานของเอ็นเอชเคยังระบุด้วยว่า ในขณะที่กฎมณเฑียรบาลของราชสำนักญี่ปุ่นก็ไม่มีการบัญญัติถึงการสละราชสมบัติ ทั้งนี้พระราชประสงค์ของสมเด็จพระจักรพรรดินั้นมีแนวโน้มที่จะนำไปสู่การอภิปรายในระดับชาติ รวมไปถึงความเป็นไปได้ที่จะมีการทบทวนกฎหมายดังกล่าว

แปลและเรียบเรียงจาก

Emperor addresses public, NHK, 8 Aug 2016 http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20160808_24/ [3]

Message from His Majesty The Emperor, NHK, 8 Aug 2016  http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/editors/3/20160808/ [4]