วะลง หนึ่งในนักข่าวรอยเตอร์ที่ถูกศาลพิพากษาจำคุก 7 ปีหลังทำข่าวความรุนแรงที่เกิดขึ้นกับชาวโรฮิงญาร่วมกับเพื่อนร่วมงานของเขา จ่อซออู ใช้เวลาที่อยู่ในคุก เขียนหนังสือภาพสำหรับเด็กเกี่ยวกับนักข่าวรุ่นเยาว์ผู้บอกเล่าเรื่องราวความจริงที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับหมู่บ้านตัวเอง ผู้จัดทำหนังสือร่วมกับวะลงบอกว่าเขาอยากสื่อสารกับเด็กให้มีความคิดเชิงวิพากษ์-ตั้งคำถามกับปรากฏการณ์ต่างๆ

วะลง (แฟ้มภาพ)

ในวันที่ 12 ธ.ค. 2561 เป็นวันครบรอบหนึ่งปีที่ทางการพม่าจับกุมและคุมขังวะลงและจ่อซออู สองนักข่าวรอยเตอร์ชาวพม่า กรณีที่พวกเขาทำข่าวสืบสวนสอบสวนกรณีเจ้าหน้าที่ทางการพม่าสังหารชาวโรฮิงญาที่หมู่บ้านอินดิน รัฐยะไข่ โดยต่อมาความรุนแรงในรัฐยะไข่ถูกสหประชาชาติระบุว่าการกระทำที่ "มีเจตนาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์" นักข่าวทั้งสองยัถูกคุมขังขณะถูกดำเนินคดีจนกระทั่งมีการตัดสินลงโทษจำคุก 7 ปีพวกเขาเมื่อเดือน ก.ย. ที่ผ่านมาโดยอ้างข้อหาเผยความลับทางราชการ ท่ามกลางการประณามคำตัดสินในครั้งนี้จากนานาชาติผู้เฝ้าระวังการโจมตีเสรีภาพสื่อในพม่า

วะลงที่มีอายุ 32 ปีใช้เวลาในคุกเขียนหนังสือสำหรับเด็ก เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับนักข่าวรุนเยาว์ที่ชื่อ "เจย์เจย์" ซึ่งมีการตีพิมพ์เผยแพร่ในพม่าเมื่อไม่นานมานี้

เนื้อหาของหนังสือเด็กของวะลงกล่าวถึงหมู่บ้านแห่งหนึ่งที่กำลังประสบปัญหาตึงเครียด มีสัตว์ในหมู่บ้านพากันล้มตาย ทุ่งนาเหี้ยนเตียน วิถีชีวิตของพวกเขาย่ำแย่ คนในหมู่บ้านที่แตกตื่นพยายามสวดมนต์และโทษผีร้ายว่าเป็นผู้นำภัยมาสู่พวกเขา แต่ก็มีนักข่าวรุ่นเยาว์รายหนึ่งชื่อเจย์เจย์ซึ่งเป็นคนขี้สงสัย เจย์เจย์ไม่เชื่อว่าจะเป็นฝีมือของผีสาง เขาจึงเดินทางออกไปค้นหาความจริงของภัยพิบัติเหล่านี้ด้วยตัวเอง ทำให้พบว่าภัยที่แม้จริงมาจากโรงงานอุตสาหกรรมที่ทิ้งสิ่งปนเปื้อนลงแม่น้ำ เขานำเสนอเรื่องนี้ในหนังสือพิมพ์ของโรงเรียนสร้างความตื่นรู้ในเรื่องสิ่งแวดล้อมและทำให้เขาได้รับการยกย่องชมเชยจากชุมชนของเขา

หนังสือเด็กเรื่องนี้เป็นโครงการที่วะลงร่วมก่อตั้งในชื่อเทิร์ดสตอรีโปรเจกต์ตั้งแต่ปี 2557 เพื่อผลิตหนังสือแจกฟรีให้กับเด็กที่ขาดโอกาสทั่วพม่า โดยมีผู้อำนวยการโครงการซึ่งเป็นเพื่อนของเขา เอปวินรีซาน (Ei Pwint Rhi Zan) เป็นผู้ติดตามประสานงานกับวะลงช่วงอยู่ในคุกจนกระทั่งผลิตหนังสือเล่มนี้ออกมาได้ เธอบอกว่าหนังสือเรื่องของเจย์เจย์เป็นการส่งเสริมให้เด็กที่อ่านมีความคิดเชิงวิพากษ์ 

เอปวินรีซานบอกว่าในช่วงแรกๆ เธอไม่กล้าถามวะลงเรื่องนี้เพราะเกรงใจที่เขาอยู่ภายใต้สถานการณ์กดดันและไม่พึงประสงค์ แต่การที่เขาได้เขียนหนังสือก็กลายเป็นสิ่งที่ช่วยทำให้วะลงรู้สึกร่าเริงขึ้นได้ วะลงตื่นเต้นที่จะได้เขียนหนังสือเด็กเรื่องใหม่และเริ่มต้นเขียนมันทันที นอกจากนี้ยังให้เขามีส่วนร่วมในการกำกับงานศิลป์และหนังสือภาพเล่มนี้ด้วย

นอกจากหนังสือเรื่องเจย์เจย์แล้ว วะลงยังเคยทำหนังสือเด็กเล่มอื่นก่อนหน้านี้ที่พูดถึงเรื่องสิ่งแวดล้อมและการอยู่ร่วมกันในสังคม รวมถึงเคยเป็นคนทำงานช่วยเหลือเด็กกำพร้าและโครงการด้านมนุษยธรรมอื่นๆ มาก่อน เอปวินรีซานเปิดเผยว่าวะลงยังไม่หยุดเขียนหนังสือให้เด็กแม้จะอยู่ในคุกและเขาเพิ่งส่งโครงเรื่องของหนังสือเด็กเล่มใหม่ให้เธอซึ่งจะเป็นเรื่องราวตอนต่อของนักข่าวรุ่นเยาว์โดยมีการเพิ่ม "ตัวละครผู้หญิงที่เข้มแข็ง" ลงไปด้วย

เรียบเรียงจาก

From Myanmar jail, Wa Lone pens children's book on exposing truth, Aljazeera [2], Dec. 12, 2018