โซเชียลมีเดียทวิตเตอร์และเฟสบุคแฉปฏิบัติการข้อมูลข่าวสารจากรัฐบาลจีนพยายามใส่ร้ายป้ายสีและสร้างวาทกรรมต่อต้านผู้ประท้วงในฮ่องกง และทำการลบบัญชีปลอมหรือกลุ่ม/เพจที่มีลักษณะวางแผนรวมหัวกันในการสร้างข้อมูลเท็จ ทั้งยังเปลี่ยนแปลงนโยบายการรับโฆษณาจากสื่อของรัฐบาลต่างๆ 

ภาพการชุมนุมในฮ่องกง (ที่มา:flickr/ Studio Incendo [1])

21 ส.ค. 2562 เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (19 ส.ค.) โซเชียลมีเดียทวิตเตอร์แถลงว่าพวกเขาค้นพบว่ามีบัญชีผู้ใช้ของจีนที่พยายามนำเสนอเนื้อหาทำลายภาพลักษณ์ขบวนการประท้วงเรียกร้องความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในฮ่องกง โดยที่ทางทวิตเตอร์ได้ทำการลบบัญชีที่หลายร้อยบัญชีเหล่านี้ไปแล้ว

ทวิตเตอร์เปิดเผยว่าพวกเขาลบบัญชีผู้ใช้ 936 บัญชีที่มีที่มาจากจีนและพยายามจะชักใยข้อมูลข่าวสารในเรื่องขบวนการเคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตยในฮ่องกง ทวิตเตอร์แถลงผ่านบล็อกของพวกเขาว่าจาก "การสืบสวนอย่างจริงจังทำให้พวกเรามีหลักฐานสนับสนุนว่านี่เป็นปฏิบัติการวางแผนร่วมกันที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล(จีน)"

"โดยรวมแล้วบัญชีเหล่านี้จงใจและเจาะจงที่จะพยายามทำให้เกิดความแตกแยกทางการเมืองในฮ่องกง เช่นการพยายามทำลายความชอบธรรมและจุดยืนทางการเมืองของขบวนการประท้วงบนภาคพื้นดิน" ทวิตเตอร์ระบุถึงบล็อกของพวกเขา

นอกจากทวิตเตอร์แล้ว เฟสบุ๊คก็ระบุว่าค้นพบปฏิบัติการข้อมูลข่าวสารในแบบเดียวกันที่มาจากการหนุนหลังของรัฐบาลจีน โดยมีบัญชีปลอม 5 บัญชี เพจ 7 เพจ และกลุ่ม 3 กลุ่ม ที่มีลักษณะปฏิบัติการแบบนี้ เฟสบุ๊คระบุว่าถึงแม้ผู้คนเหล่านี้จะพยายามปกปิดตัวตนของตัวเองแต่การสืบสวนของพวกเขาก็พบว่าผู้คนเหล่านี้มีส่วนเชื่อมโยงกับรัฐบาลจีน

"กลุ่มบุคคลที่อยู่เบื้องหลังขบวนการนี้กระทำการโดยอาศัยยุทธวิธีหลอกลวงหลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการใช้บัญชีชื่อปลอม ซึ่งมีบางส่วนถูกระงับโดยระบบอัตโนมัติ มีการจัดการกับเพจที่แสร้งทำเป็นสำนักข่าว โพสต์ในกลุ่ม แพร่กระจายเนื้อหาของพวกเขา และพยายามขับให้ผู้คนออกจากพื้นที่เว็บข่าวต่างๆ" เฟสบุ๊คระบุในถ้อยแถลงเกี่ยวกับเรื่องนี้

ทางเฟสบุ๊คเปิดเผยว่ามีจำนวนบัญชีผู้ใช้ที่ติดตามเพจเหล่านี้ราว 15,500 บัญชี และมีราว 2,200 บัญชีผู้ใช้ที่เข้าร่วมกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งที่ก่อปฏิบัติการทางข้อมูลข่าวสารเหล่านี้

มีการยกตัวอย่างการพยายามทำลายภาพลักษณ์ของผู้ชุมนุมจากเพจหรือกลุ่มปลอมของรัฐบาลเหล่านี้ โดยการใช้รูปตัดต่อต่างๆ ตั้งแต่การตัดต่อรูปผู้ชุมนุมเทียบกับกลุ่มก่อการร้ายไอซิส กล่าวหาว่าผู้ชุมนุมใช้ความรุนแรง เปรียบเทียบผู้ชุมนุมกับแมลงสาบ กล่าวหาว่าสื่อนำเสนอเข้าข้างผู้ชุมนุม ใช้คำเรียกผู้ชุมนุมว่าเป็น "อันธพาล"

สื่อบลูมเบิร์กระบุว่านี่เป็นครั้งแรกที่มีการก่อเหตุให้ข้อมูลข่าวสารเท็จแบบวางแผนร่วมกันเอาไว้จากจีนในพื้นที่โซเชียลมีเดียเฟสบุ๊คและทวิตเตอร์ ซึ่งการแพร่กระจายข้อมูลข่าวสารเท็จนี้เป็นหนึ่งในหลายวิธีทางที่ทางการจีนพยายามปราบปรามการประท้วงแบบไร้แกนนำของชาวฮ่องกง

ถึงแม้ว่าก่อนหน้านี้จะเคยมีกลุ่มโฆษณาชวนเชื่อจากรัสเซียพยายามก่อกวนความคิดเห็นของผู้คนในการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ปี 2559 แต่เบร็ตต์ บรูเอน ประธานบริษัทให้คำปรึกษากิจการสาธารณะ โกลบอลซิตทูเอชันรูม กล่าวว่าผลกระทบจากการกระจายข้อมูลเท็จของทางการจีนจะกระทบหนักกว่ากรณีรัสเซีย บรูเอนผู้ที่เคยทำงานโต้ตอบข้อมูลเท็จให้กับรัฐบาลบารัก โอบามา มาก่อนกล่าวว่าทางการจีนได้สร้างอิทธิพลไว้นอกอาณาเขตมาเป็นเวลาหลายปีแล้วทั้งโลกภายนอกและภายในอินเทอร์เน็ต แต่นานๆ ครั้งจะเห็นพวกเขาใช้อำนาจเหนืออาณาเขตหนึ่งๆ โดยที่บรูเอนเปรียบเทียบว่าจีนคล้ายกับ "เดธสตาร์" ในสภาพยนตร์เรื่องสตาร์วอลล์ ซึ่งถ้าหากทางการจีนใช้อำนาจอย่างเต็มสมรรถภาพที่มีในเชิงรุกล้ำก็อาจจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการเมืองโลก

ทวิตเตอร์ระบุว่าสาเหตุที่มีการสั่งระงับบัญชีจากจีนเหล่านี้เพราะละเมิดนโยบายการใช้งานในเชิงใช้พื้นที่ของพวกเขาเพื่อชักใยข้อมูลหลายอย่างตั้งแต่การสแปม การร่วมมือกันก่อการ การใช้บัญชีปลอม การหลบเลี่ยงการแบน เป็นต้น "พวกเราจะคอยระแวดระวัง เรียนรู้จากเครือข่ายแบบนี้และบังคับใช้นโยบายของพวกเราอย่างจริงจังเพื่อรับใช้การสนทนาของผู้คน พวกเราหวังว่าโดยการที่เรามีความโปร่งใสและเปิดเผย พวกเราจะส่งเสริมให้ผู้คนเรียนรู้และมีความเข้าใจมากขึ้นในเรื่องวิธีการต่ำทรามเช่นนี้" ทวิตเตอร์ระบุในถ้อยแถลง

ทางทวิตเตอร์เปิดเผยอีกว่าพวกเขาสั่งยุบบัญชีผู้ใช้ราว 200,000 บัญชีที่มีลักษณะเป็น "เครือข่ายสแปม" ก่อนที่พวกนี้จะดำเนินการอย่างจริงจัง ทั้งยังระบุอีกว่าจะเลิกรับโฆษณาจากสื่อที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลทั่วโลกหลังจากที่พบว่ามีข้อความโฆษณาชวนเชื่อจากสื่อรัฐบาลจีนที่จ่ายเงินเพื่อให้เกิดการโฆษณาโปรโมตในเว็บไซต์ของพวกเขา ทั้งนี้การงดรับโฆษณาดังกล่าวจะไม่นับรวมสื่อที่มาจากงบประมาณภาษีประชาชนหรือสื่อที่ปฏิบัติการอย่างอิสระเช่นบีบีซี

อย่างไรก็ตาม ทางเฟสบุ๊คระบุว่าพวกเขาจะยังคงรับโฆษณาจากสื่อของรัฐบาล แต่จะพิจารณาอย่างจริงจังมากขึ้นว่าละเมิดนโยบายการใช้งานของพวกเขาหรือไม่

เรียบเรียงจาก

Twitter, Facebook Say China Used Fake Accounts to Target Hong Kong Protests, Bloomberg [2], Aug. 20, 2019

Removing Coordinated Inauthentic Behavior From China, Facebook Newsroom [3], Aug. 19, 2019

Information operations directed at Hong Kong, Twitter [4], Aug. 19, 2019