ชาวเบลารุสประท้วงต่อต้านประธานาธิบดีอำนาจนิยม 'อเล็กซานเดอร์ ลูกาเชงโก' จากกรณีตุกติกเลือกตั้งครั้งล่าสุด โดยในวันเสาร์ที่ผ่านมา (15 ส.ค.) มีผู้ประท้วงเสียชีวิตจากการปะทะกับตำรวจ สื่อตั้งข้อสังเกตแม้จะปราบปรามผู้ชุมนุมอย่างหนัก แต่ผู้ชุมนุมก็ยิ่งกลับเพิ่มมากขึ้น และกลายเป็นการประท้วงใหญ่ที่สุดนับตั้งแต่ปี 2537

แฟ้มภาพการชุมนุมในกรุงมินสค์ เมื่อวันที่ 30 ก.ค. 2563 | ที่มาภาพ: Homoatrox (อ้างใน Wikipedia) [1]

นับเป็นการประท้วงติดต่อกันมาเป็นเวลา 7 วันแล้วหลังจากที่ผลการเลือกตั้งออกมาว่า อเล็กซานเดอร์ ลูกาเชงโก ผู้นำที่ได้ฉายาว่าเป็น "เผด็จการคนสุดท้ายแห่งยุโรป" ชนะการเลือกตั้งจนขึ้นสู่อำนาจเป็นสมัยที่ท่ามกลางการวิพากษ์วิจารณ์ว่ามีการโกงการเลือกตั้งอย่างมโหฬาร ไม่เป็นที่ยอมรับจากนานาชาติว่าเป็นการเลือกตั้งที่มีความบริสุทธิ์ยุติธรรม อีกทั้งยังมีข้อกล่าวหาเรื่องการข่มขู่คุกคามผู้นำพรรคฝ่ายตรงข้ามคือ สเวียลานา ทิคานอฟสกายา จนทำให้เธอต้องหลบหนีไปอยู่ที่ลิธัวเนีย

ถึงแม้ว่าจะมีปฏิบัติการจากตำรวจที่รุนแรงกับผู้ชุมนุม ไม่ว่าจะเป็นการคุมขังผู้คน 7,000 คน แต่การประท้วงก็กลับขยายวงกว้างขึ้นกลายเป็นการประท้วงต่อเนื่องที่ใหญ่ที่สุดและคงอยู่ยาวนานที่สุดนับตั้งแต่ลูกาเชงโกขึ้นสู่ตำแหน่งในปี 2537

นอกจากนี้ในวันที่ 15 ส.ค. ที่ผ่านมาลูกาเชงโกกับประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิเมียร์ ปูติน ได้ทำการหารือกันผ่านทางการพูดคุยโทรศัพท์เกี่ยวกับเรื่องการประท้วง ทางการรัสเซียแถลงว่าทั้งปูตินและลูกาเชงโกต่างก็แสดงความหวังให้มีการคลี่คลายความตึงเครียดโดยเร็ว แต่ทางการรัสเซียก็อ้างว่ามีกลุ่มที่ "พยายามทำลายความร่วมมือระหว่างสองประเทศ" อีกทั้งยังมีแหล่งข่าวรัสเซียระบุว่ารัฐบาลของลูกาเชงโกมีการถามถึงความเป็นไปได้ที่ลูกาเชงโกจะหลบหนีไปที่รัสเซียด้วย

เบลารุสเป็นอดีตประเทศภายใต้สหภาพโซเวียต หลังจากโซเวียตล่มสลายแล้วหลังจากนั้นหลายปีรัสเซียกับเบลารุสก็เริ่มทำข้อตกลงเชื่อมความสัมพันธ์ซึ่งเป็นในสมัยที่ลูกาเชงโกเข้าดำรงตำแหน่งเป็นสมัยแรกคือในปี 2540 แต่ในช่วงไม่นานนี้ก็มีการพิพาทระหว่างสองประเทศเนื่องจากลูกาเชงโกผู้เป็นอดีตทหารในสมัยสหภาพโซเวียตมีความระแวงว่าปูตินจะต้องการควบรวมเบลารุสเป็นของตัวเอง

ในวันเสาร์ที่ผ่านมายังมีการจัดพิธีศพของผู้ประท้วงวัย 34 ปีที่เสียชีวิต อเล็กซานเดอร์ ทาไรคอฟสกี ซึ่งการเสียชีวิตของเขายังเกิดเป็นข้อถกเถียงจากที่ฝ่ายตำรวจอ้างว่าเขาเสียชีวิตเพราะวัตถุระเบิดที่เขาจงใจจะขว้างใส่ตำรวจระเบิดในมือเขาเอง แต่คู่รักของเขาคือ เอเลนา เจอมัน กล่าวว่าจากที่เธอเห็นมือของเขาในห้องดับจิต เธอพบว่ามือของทาไรคอฟสกีไม่ได้มีบาดแผลอะไรเลย

มีการประเมินตัวเลขว่าผู้ชุมนุมที่มาชุมนุมในวันที่ 15 ส.ค. ในที่เดียวกับที่ทาไรคอฟสกีเสียชีวิตมีอยู่ประมาณ 5,000 คน

ทั้งนี้ยังมีการเพิ่มมาตรการคว่ำบาตรต่อเบลารุสจากสหภาพยุโรป หลังจากที่มีการปราบปรามผู้ชุมนุมด้วยความรุนแรงจนทำให้มีผผู้ประท้วงอย่างน้อย 2 รายเสียชีวิตและมีจำนวนมากที่ถูกจับกุม นอกจากนี้ประเทศใกล้เคียงอย่าง เอสโตเนีย, แลตเวีย และลิธัวเนีย ต่างก็เรียกร้องให้เบลารุสจัดการเลือกตั้งใหม่จาก "เสรีและเป็นธรรม" ส่วนทิคานอฟสกายาเรียกร้องจากที่พำนักลี้ภัยให้มีการประท้วงรัฐบาลมากกว่านี้และเรียกร้องให้มีการนับคะแนนการเลือกตั้งใหม่

สื่อเดอะการ์เดียนระบุว่า รัสเซียมองเบลารุสเป็นรัฐกันชนทางยุทธศาสตร์เพื่อต่อต้านนาโตและสหภาพยุโรป แต่ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศก็ถดถอยลงตั้งแต่ก่อนหน้าการเลือกตั้งล่าสุดแล้ว โดยที่รัสเซียลดการสนับสนุนทางการเงินต่อรัฐบาลเบลารุสและลูกาเชงโกก็ปฏิเสธข้อเรียกร้องจากรัสเซียที่เรียกร้องให้พวกเขามีความสัมพันธ์ทางการเมืองและทางเศรษฐกิจที่แน่นแฟ้นขึ้น

มีการตั้งข้อสังเกตอีกว่าทั้งฝ่ายลูกาเชงโกและฝ่ายรัสเซียต่างก็พยายามสร้างเรื่องเล่าในทำนองว่าผู้ประท้วงได้รับการหนุนหลังจากต่างชาติ ซึงรัสเซียเคยกล่าวหาการประท้วงในหลายประเทศมานานแล้วช่วงตั้งแต่หลังปี 2543 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบันโดยกล่าวอ้างว่ามี "ชาติตะวันตกหนุนหลัง"

เรียบเรียงจาก
Belarus: protesters in Minsk gather where man died in clashes with police, The Guardian, 15-08-2020 [2]

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
https://en.wikipedia.org/wiki/2020_Belarusian_protests [3]
https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Lukashenko#Sixth_term_(2020%E2%80%93present) [4]
https://en.wikipedia.org/wiki/2020_Belarusian_presidential_election [5]