รักษาการรัฐมนตรีกระทรวงการคลังของอัฟกานิสถานลาออกจากตำแหน่งและเดินทางออกจากประเทศหลังจากที่กลุ่มติดอาวุธตาลีบันยึดเมืองหลวงของจังหวัดต่างๆ ไว้ได้อย่างน้อย 9 แห่งแล้วในการปฏิบัติการระลอกล่าสุด ด้านเจ้าหน้าที่ความมั่นคงสหรัฐฯ คาดการณ์ว่าตอลีบันอาจจะยึดเมืองหลวงกรุงคาบูลภายในอีก 90 วันหลังจากนี้ ขณะที่ปากีสถานที่อยู่ใกล้เคียงแสดงความกังวลต่อสงครามยื้อเยื้อที่จะกกระทบกับพวกเขาและขอให้สหรัฐฯ ยื่นมือเข้ามาทำให้เกิดการเจรจาระหว่างฝ่ายรัฐบาลกับตาลีบัน

12 ส.ค. 2564 วานนี้ (11 ส.ค. 2564) คาลิด ปาเยนดา (Khalid Payenda) รักษาการรัฐมนตรีกระทรวงการคลังของอัฟกานิสถานลาออกจากตำแหน่งและเดินทางออกจากประเทศ หลังจากที่กลุ่มติดอาวุธตาลีบันยึดเมืองหลวงของจังหวัดต่างๆ ไว้ได้มากกว่า 1 ใน 4 ของพื้นที่ทั้งหมด

จากรายงานข่าวของอัลจาซีราเมื่อวันที่ 11 ส.ค. ที่ผ่านมา ตอนนี้ กลุ่มตาลีบันสามารถยึดครองเมืองหลวงของจังหวัดต่างๆ ในอัฟกานิสถานไว้ได้แล้ว 9 หัวเมือง นับตั้งแต่ที่มีปฏิบัติการล่าสุดในวันที่ 7 ส.ค. 2564 เมืองที่อยู่ภายการยึดครองโดยกลุ่มตอลีบันในครั้งนี้ ได้แก่ ไฟซาบัด, ฟาราห์, ปุลอีคุมรี, ซาร์อีปุล, เชอเบอกัน, ไอบัก, คุนดุซ, ตาลูคัน และ ซารันจ์

การรุกคืบยืดเมืองหลวงตามจังหวัดต่างๆ ล่าสุดนี้เกิดขึ้นหลังจากที่ก่อนหน้านี้กลุ่มตอลีบันยึดครองพื้นที่ชนบทของอัฟกานิสถานได้เป็นจำนวนมาก หลังจากที่พวกเขาเริ่มต้นปฏิบัติการรุกคืบที่เกิดขึ้นในช่วงเดียวกับที่สหรัฐฯ และประเทศพันธมิตรถอนกำลังออกจากอัฟกานิสถาน

ในขณะเดียวกันกองกำลังของรัฐบาลอัฟกานิสถานก็พยายามโต้ตอบกลับการรุกคืบของตาลีบัน โดยที่รัฐบาลระบุว่าพวกเขาสังหารสมาชิกกลุ่มตาลีบันได้มากกว่า 500 ราย การสู้รบเช่นนี้มีความตึงเครียดมากขึ้นในช่วงไม่นานก่อนที่กองกำลังนานาชาติจะถอนทัพออกจากอัฟกานิสถานอย่างเป็นทางการภายในวันที่ 31 ส.ค. ที่จะถึงนี้

กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ แถลงการถึงกรณีนี้ โดยระบุว่าสถานการณ์ความมั่นคงในอัฟกานิสถาน "กำลังเป็นไปในทางที่ไม่ควรจะเป็น"

จอห์น เคอร์บี โฆษกกระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ กล่าวว่า สหรัฐฯ มีความกังวลอย่างมากต่อทิศทางของสถานการณ์ที่เกิดขึ้น แต่ก็บอกว่ากองทัพรัฐบาลอัฟกานิสถานมีประสิทธิภาพมากพอในการต่อสู้กับตาลีบันได้ ทั้งนี้ ท่าทีของโจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ยังคงยืนยันคำเดิมให้มีการถอนทัพจากอัฟกานิสถาน โดยระบุว่ามีหนทางน้อยมากที่จะทำให้เกิดการยกเลิกคำสั่งนี้ ไบเดนกล่าวว่า "จากประสบการณ์เป็นเวลาเกือบ 20 ปีได้แสดงให้เห็นสำหรับพวกเราว่า ... การจะบอกว่าแค่การสู้รบในอัฟกานิสถานเพิ่ม 'อีกหนึ่งปีเอง' นั้นไม่ใช่ทางออกแต่เป็นแค่ปัจจัยที่จะทำให้พวกเราต้องปักหลักอยู่ที่นั่นต่อไปเรื่อยๆ เท่านั้น"

อย่างไรก็ตาม โมอีด ยูซุฟ ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของปากีสถาน ซึ่งมีเขตแดนติดกับอัฟกานิสถานในทางตะวันออกเฉียงใต้กล่าวว่า พวกเขากังวลว่าสงครามที่ยิดเยื้อในอัฟกานิสถานอาจจะส่งผลกระทบต่อปากีสถานกลายเป็น "สถานการณ์ฝันร้าย" สำหรับพวกเขา และเรียกร้องให้สหรัฐฯ ทำให้รัฐบาลอัฟกานิสถานกับกลุ่มติดอาวุธตาลีบันกลับมาเจรจากันให้ได้

ยูซุฟกล่าวว่าทางการปากีสถานเคยผลักดันให้ตาลีบันกลับมาเข้าร่วมเจรจาแต่อิทธิพลที่จะใช้ส่งผลในทางการเจรจาสำหรับปากีสถานเริ่มลดลงเมื่อกลุ่มตอลีบันยึดพื้นที่ได้มากขึ้น มีตัวอย่างหนึ่งจากกรณีที่ปากีสถานเรียกร้องให้ตาลีบันกลับมาเปิดให้ข้ามผ่านแดนสปินโบลดักได้อีกครั้งหลังจากที่ตาลีบันยึดพื้นที่นี้ในเดือน ก.ค. แต่ตาลีบันก็ไม่ยอมทำตาม

นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์ที่น่าเป็นห่วงจากเจ้าหน้าที่กระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ ที่อ้างอิงจากรายงานของหน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ ว่ากรณีการรุกคืบล่าสุดของกลุ่มตาลีบันนั้น ทำให้มีความเป็นไปได้ที่กลุ่มตาลีบันจะสามารถโดดเดี่ยวเมืองหลวงกรุงคาบูลของอัฟกานิสถานได้สำเร็จภายในเวลา 30 วัน และอาจจะถึงขั้นยึดเมืองหลวงได้สำเร็จภายในเวลา 90 วันถัดจากนี้

ข้อมูลของเจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหภาพยุโรประบุว่ากลุ่มตอลีบันในตอนนี้ยึดครองพื้นทีอัฟกานิสถานได้ร้อยละ 65 แล้ว และขู่ว่าจะยึดเมืองหลวงของจังหวัดต่างๆ 11 แห่ง โดยที่บางส่วนยึดครองไปได้สำเร็จแล้ว

แหล่งข่าวด้านความมั่นคงจากประเทศตะวันตกระบุอีกว่าสถานการณ์รอบกลุ่มคาบูลตอนนี้ ทางเข้าออกทุกทางของเมืองซึ่งเป็นหุบเขาต่างๆ จากที่คาบูลรายล้อมด้วยเทือกเขาในตอนนี้เต็มไปด้วยพลเรือนที่พยายามหนีเข้าไปในเมืองหลวงเพื่อหลบหนีการสู้รบซึ่งเกิดขึ้นในที่ส่วนอื่นของประเทศ แต่ก็น่ากังวลว่าในหมู่ประชาชนเหล่านี้จะมีกลุ่มตอลีบันแฝงตัวแทรกซึมมาด้วยหรือไม่

เรียบเรียงจาก:

• Afghanistan’s acting finance minister quits, leaves country: Live, Aljazeera, 11-08-2021 [2]
• Taliban claims capture of more provincial capitals in Afghanistan, Aljazeera, 09-08-2021 [3]
• Infographic: Taliban captures nine Afghan provincial capitals, Aljazeera, 10-08-2021 [4]
• Taliban could take Afghan capital in 90 days amid rapid gains - U.S. intelligence, Reuters, 11-08-2021 [5]